شهرام اقبالزاده ـ داور كتاب سال: جامعه نسبت به جايزههايي كه دولتي نيست واكنش مثبتتري نشان ميدهد در اين بررسي نقدهاي نظري كاملا حذف شدهاند
داور بخش علمي حوزه كودك و نوجوان كتاب سال گفت: انتخاب كتاب سال، انتخاب دولتي است؛ بنابراين بدبينيهاي تاريخي نسبت به آن و ايدئولوژيك بودنش پيوسته وجود داشته و دارد.
شهرام اقبالزاده در گفت و گو با ايسنا تصريح كرد: اين مساله باعث ميشود گاهي بهحق و گاه بهناحق، اثري در جامعه مظلوم واقع شود.
اين مترجم ادبي با تاكيد بر اينكه داوري امري نسبي است، گفت: چند سال پيش در حوزه نوجوانان كتاب «قطار آن شب» احمد اكبرپور كتاب سال شد و جامعه هيچ واكنشي نسبت به اين كار نشان نداد؛ بنابراين با گذشت پنج، شش سال با اينكه ناشر آن ناشري معتبر و قوي در زمينهي پخش بود، هنوز به چاپ دوم نرسيده است. اما كتاب «امپراتور كلمات» همين نويسنده كه تنها نامزد دريافت جايزهي مهرگان ادب نوجوان بود، در مدت يك سال به چاپ سوم رسيد.
وي با تاكيد بر اينكه جامعه نسبت به جوايزي كه دولتي نيست واكنش مثبتتري نشان داده و ميدهد، گفت: البته اين به آن معنا نيست كه همهي اين انتخابها همواره در كتاب سال انتخاب نادرستي بوده يا داوران فاقد صلاحيت لازم بودهاند. چه، اين اظهار نظر غيرمنصفانه و از وجوه علمي بهدور است.
داور بخش علمي كتاب سال كوك و نوجوان گفت: چگونه است كه يكي از داوران همين انتخابها ادعا كرده است داوران به ادبيت آثار توجه نميكنند و صرفا معيارها ايدئولوژيك است، در حالي كه همين فرد در يكي از سالها از برندگان كتاب سال بود و در آن سال هيچ اعتراضي نكرد، اما چون چند سال است كه برنده نشده امروز كل اين پيشينه را زير سؤال برده است؟ اگر كسي واقعا چنين نظري دارد نبايد جايزه را ميپذيرفت و در همان سال بايد اعتراض خود را مطرح ميكرد؛ كاري كه بيوك ملكي در يكي از انتخابها كرد؛ يعني اگر كسي اين گونه فكر ميكند بايد قبل از پيش داوري، بايد صلاحيت خود را نيز در وقتي كه برنده شده زير سؤال ببرد. متاسفانه نگاههاي قومي و قبيلهيي سبب شده است كه اگر من نوعي، يا قبيلهي من نوعي برنده شود، انتخابات را خوب و در غير اين صورت، كل انتخابها را بد بدانم.
اقبالزاده با اشاره به مثبت بودن نتايج نقد آثار ادبي در سال جاري گفت: امسال نتيجهي بررسي نقد آثار درمجموع خوب بود، اما به نظرم شيوه و روش واقعا درست نبود. چراكه شنيدهام در زمينهي نقد كودك و نوجوان فقط كتاب ماه كودك و نوجوان و پژوهشنامه محور قرار گرفتهاند و در مرحلهي نهايي تعداد قليلي نقد به يكي از داوران كه اتفاقا صلاحيت علمي زيادي هم در اين زمينه داشت واگذار شد و او بهناچار آن آثار را بررسي كرده است.
وي با بيان اينكه در اين بررسي نقدهاي نظري كاملا حذف شدهاند، گفت: تنها نقدهاي شعر و داستان بررسي شدهاند؛ در حالي كه در جامعهي ما، مشكل اصلي توليد نظريه است. بنابراين به نظر ميرسد بايد نقدهاي نظري بيشتر مورد توجه قرار گيرد. البته افراد منتقد انتخاب شده مثل رجبزاده داراي صلاحيتهاي انكارناپذيري هستند و در حيطهي نقد، بهويژه نقد نظري، كارهاي به مراتب قويتري داشتند كه البته حذف شد.
اين داور كتاب سال كه در سال جاري داور جايزه مهرگان ادب نوجوان، جشنواره ترجمه كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان، و جشنواره ادبيات كودك اروپا در ايران نيز بوده است گفت: در زمينهي علم نوجوان قطعا كساني هستند كه صلاحيت علميشان خيلي بيشتر از من است و من صرفا در شرايط خاصي اين مسؤوليت را پذيرفتم؛ اما امروز بهصراحت اعلام ميكنم كه وضعيت اين كتابها تاسفآميز است.
داور بخش علم كودك و نوجوان كتاب سال تصريح كرد: توليد و ترجمه كتابهاي علمي ما بسيار نازل است. يعني وضع رمان بهمراتب بهتر از علم است؛ ولي نميتوان پيشاپيش به سبب اينكه سطح كتابهاي علمي پايين است تركيب داوران را نيز سرسري گرفت و گفت اين تركيب اگر متخصص نباشند، مهم نيست.
وي گفت: اي كاش ما بتوانيم قدرت نقد خود را داشته باشيم و بهراحتي بگوييم كه من صلاحيت داوري اين حوزه را ندارم. اگر چه وقتي پذيرفتم متوجه شدم كه سطح اين كتابها آنقدر پايين است كه حتا بنده قادر شدم آن را بررسي كنم و متوجه مشكلاتشان شوم.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بیاحترامی به اشخاص، قومیتها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزههای دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر میشود.
نظرات