به گزارش ایسنا، «او یک موسیقی‌دان و هنرمند بود. پس از اینکه گروه موسیقی "Luck Street Blues" شکل گرفت، پل به دنبال فضایی بود که موسیقی، غذا، گفت‌وگو و مردم در یک‌جا باشند.» این بخشی از روایتی‌ست که درباره شکل‌گیری کافه‌کتاب‌ها توسط پل بریک‌هیل از سوی یکی از نزدیکانش، پس از درگذشت بریک‌هیل ارایه شده است.

ماجرا در واقع از این قرار است که در سال ۱۹۹۷ نخسین کافه‌کتاب توسط پل بریک‌هیل، گردانندۀ گروه موسیقی "Luck Street Blues" در شهر هراره، مشهور به «شهر نقاشی‌های صخره‌ای» (پایتخت کشور زیمبابوه) ساخته شد. این فضا بستری برای برای بیان آزاد فرهنگی در کشوری بود که دهه‌ها از تحولات سیاسی و اقتصادی، قوانین چکشی، سانسور شدید و کمبود زیرساخت‌های فرهنگی رنج می‌برد.

این کافه‌کتاب البته به موسیقی محدود نماند؛ تا جایی که بیش از ۶۰۰ رویداد فرهنگی را در سال به مخاطبان ارایه کرد. 

گفته می‌شود که بریک‌هیل نیز در این فضا از آزادی بیان دفاع کرد.

در هشت سال اول پس از تأسیس، این کافه‌کتاب ۷۵۰۰ کنسرت و رویداد، ۶۵۰ مناظرۀ عمومی، ۷۰ رونمایی کتاب و ۳۵ اجرای تئاتر برگزار و ۱۵۰ کنسرت بین‌المللی اجرا کرد. گروه موسیقی "Luck Street Blues" نیز که ایدۀ اولیۀ تولد کافه‌کتاب بود، بیشتر کنسرت‌های خود (نزدیک به هزار اجرا) را بین سال‌های ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۵ در کافه کتاب‌ها اجرا کرد. 

این کافه‌کتاب در عین حال تا کنون موجب ارزش‌گذاری مجدد بسیاری از فرم‌های سنتی موسیقی، بویژه جاز فیوژن و جاز آفریقایی شده است.

گفته می‌شود که تأمین‌کنندۀ یک پنجم بودجۀ کافه‌کتاب بریک‌هیل حامیان مالی هستند و از آن برای سازماندهی کارگاه‌های آموزشی و کتابخوانی استفاده می‌شود. 

این کافه‌کتاب در سال ۲۰۱۱ با اطلاعیه‌ای مبنی بر جابه‌جایی تعطیل شد و از ۱ ژانویه ۲۰۱۲ فعالیت خود را متوقف کرد. اواسط مارس ۲۰۱۲ اما در مکانی جدید بازگشایی و افتتاحیۀ آن با دو کنسرت پنج‌ساعته همراه شد. سالن جدید آن‌ها بزرگتر شد. البته کافه‌کتاب بریک‌هیل یک بار هم در سال ۲۰۰۸ بسته شد اما در اواخر سال دوباره باز شد.

با این حال، برخلاف اینکه تولد کافه‌کتاب مدرن به آفریقا برمی‌گردد، اروپا نیز خانۀ کافه‌کتاب‌های قدیمی متعددی است که از جملۀ آن‌ها به موارد زیر می‌توان اشاره کرد: 

کافه لو پروکوپ - پاریس، فرانسه (۱۶۸۶)
کافه فلوریان - ونیز، ایتالیا (۱۷۲۰) 
Antico Caffè Greco - رم، ایتالیا (۱۷۶۰) 
کافه مرکزی - وین، اتریش (۱۸۷۶) 
کافه رجیو - نیویورک، نیویورک (۱۹۲۷)

این درحالی است که قدیمی‌ترین کافه‌کتاب‌های دنیا در ایتالیا هستند. 

در ایران نیز ظاهراً اولین کافه‌کتاب توسط انتشارات روشنگران و مطالعات زنان در اوایل دهۀ ۸۰ با عنوان پاتوق فرهنگی تهران با مدیرت شهلا لاهیجی شکل گرفت که شعار آن خواندن کتاب با یک فنجان چای بود. این الگو بعدا در فروشگاه‌های ناشران دیگری گسترش یافت.

کافه‌کتاب‌ها البته در ایران تا کنون دچار مسائلی بوده‌اند که بعضاً به تعطیلی آن‌ها منجر شده است. 

در روزهای اخیر نیز کافه‌کتاب آفتاب مشهد اعلام کرد که به آن‌ها برای تخلیه تنها ۱۲ روز مهلت داده شده است!

انتهای پیام