زهیر توکلی معتقد است، جشنواره شعر فجر تعریف مشخصی ندارد و اگر این جشنواره برگزار نشود، اتفاقی در شعر ما نمی‌افتد.

این شاعر در گفت‌وگو با خبرنگار ادبیات خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، درباره جشنواره شعر فجر اظهار کرد: من هیچ‌گاه جشنواره شعر فجر را نفهمیدم و باید پرسید اگر این جشنواره برگزار نشود، اتفاقی برای ادبیات ما می‌افتد؟ در واقع این جشنواره هیچ چیز جدیدی را به ادبیات و شعر ما اضافه نمی‌کند.

او افزود: جشنواره‌ای مثل جشنواره فیلم فجر جشن سالانه سینمای ایران است که کسانی که اهل سینما باشند، می‌توانند فیلم‌های مختلف و تجمیع‌شده‌ای را که قرار است در سال آینده اکران شود یا نشود، در آن ببینند. این جشنواره، جشنواره‌ای واقعی و سالانه است، اما جشنواره شعر فجر اصلا این‌گونه نیست و مزیت بخصوصی ندارد.

توکلی در ادامه گفت:‌ چهره‌هایی که در جشنواره شعر فجر معرفی می‌شوند، کسانی هستند که در جشنواره‌های دیگر هم برگزیده می‌شوند و افراد جدیدی نیستند. در دور اول جشنواره دیدیم که فقط نکوداشت بود و کسانی به عنوان شاعر ملی - میهنی یا شاعر مذهبی چند سال اخیر معرفی می‌شدند، دوره دوم جشنواره هم تا حدودی نکوداشت بود و بعد از آن هم عملا به همین شکل بوده است.

این شاعر سپس با بیان این‌که جشنواره شعر فجر با جشنواره‌های دیگر تفاوتی ندارد، گفت: جشنواره شعر فجر در واقع جشنواره شعر جوان است که شبیه آن در جشنواره‌ها و کنگره‌های دیگری مثل شب‌های عاشورا، شب‌های شهریور، کنگره شعر دفاع مقدس، کنگره شعر علوی، کنگره شعر رضوی،‌ کتاب سال شعر جوان و ... وجود دارد که بسیار موفق هم هستند، اما جشنواره شعر فجر چیزی اضافه بر آن جشنواره‌ها ندارد.

زهیر توکلی با بیان پیشنهاد خود درباره برگزاری فستیوال ملی شعر اظهار کرد:‌ من قبل از برگزاری دور اول جشنواره شعر فجر، زمانی که خبرنگار بودم، ملاقاتی با آقای علیرضا قزوه داشتم و به ایشان گفتم که شما اگر می‌خواهید فکری برای شعر مملکت کنید، به دنبال برگزاری فستیوال ملی شعر باشید، چراکه جای آن واقعا خالی است، و مثلا می‌توان در این فستیوال سالی یک بار طی چند شب شعرخوانی با حضور شاعران در رده‌های سنی مختلف با علایق و سلیقه‌های گوناگون و حتا اعتقادات مختلف داشت.

او افزود:‌ در حال حاضر از جلسات شعرخوانی که برگزار می‌شود، استقبال بسیار محدودی می‌شود و اگر 30 - 40 نفر در این جلسات بیایند، دست‌اندرکاران خوشحال می‌شوند، اما اگر یک فستیوال ملی شعر برگزار شود، می‌تواند بسیار مفید باشد، چرا که الآن شاعران ما از حال هم خبر ندارند و به خاطر توزیع نامناسب شعر، شاعران کارهای یکدیگر را نمی‌بینند و این فستیوال می‌تواند امکانی برای این اتفاق باشد.

توکلی همچنین گفت: چیزی شبیه این تجربه را قبل از انقلاب در شب‌های شعر گوته یا خوشه که توسط مرحوم شاملو برگزار می‌شد، داشتیم، البته مقایسه آن زمان با الآن کار اشتباهی است، چراکه در آن زمان حکومت بسته بود و حکومت به تجمع بیش از دو نفر مشکوک می‌شد، اما بعد از انقلاب شرایط تغییر کرد و فضای بازی برای برگزاری شب‌های شعر فراهم شد و مجوزهای زیادی برای برگزاری این جلسات داده شد.

این شاعر ادامه داد: در حال حاضر با توجه به این‌که جلسات شعر زیادی برگزار می‌شود، این ظرفیت وجود دارد که برنامه‌ریزی درستی برای برگزاری فستیوال ملی شعر انجام شود؛ به طوری که استقبال زیادی از آن صورت گیرد.

توکلی افزود:‌ خود شاعران اگر ببینند در این جلسات فضای دموکراتیک و نقد وجود دارد و فضای چاپلوسی و خودمطرح‌کنی وجود ندارد، از آن استقبال می‌کنند. این پیشنهادی بود که من در آن زمان به آقای قزوه دادم و البته باید بگویم که آقای قزوه فرد بسیار دلسوز و خیرخواهی برای ادبیات کشور است و در ادبیات ما حق آب و گل دارد و من ایشان را از بهترین غزل‌سرایان 30 - 40 سال اخیر کشور می‌دانم، اما ایشان در پاسخ به پیشنهاد من گفتند امسال جشنواره را برگزار می‌کنیم تا ان‌شاءالله در سال‌های آینده جشنواره بهتر برگزار شود که انصافا در آن زمان در دوره اول جشنواره شعر فجر، نکوداشت خوب و نسبتا آبرومندانه‌ای برگزار شد.

این شاعر با بیان این‌که در جشنواره شعر فجر چهره‌های باتجربه‌تر حضور ندارند، اظهار کرد: در جشنواره شعر فجر شاعران باتجربه و استخوان‌ خردکرده شرکت نمی‌کنند، در این جشنواره این اتفاق می‌توانست رخ دهد، این جشنواره می‌توانست کاری کند که من زهیر توکلی با 18 سال سابقه شعر گرفتن، برای این جشنواره شعر بفرستم و اگر سطح رقابت خوب بود و استقبال قابل قبولی هم از آن صورت می‌گرفت، آن وقت اگر شعر من در جشنواره پنجم هم می‌شد، برای من اعتبار بود.

او در بخش پایانی صحبت خود درباره داوری‌های جشنواره شعر فجر گفت: داوری شعر یک امر نسبی است و به همین دلیل بود که مرحوم قیصر امین‌پور هم در هیچ جشنواره‌ای داوری نکرد.

توکلی همچنین در پاسخ به موضوعی که با عنوان انتقاد از تکراری بودن چهره‌ها در جشنواره‌های مختلف مطرح می‌شود، گفت:‌ به نظر من، این‌که تعدادی داوران در جشنواره شعر فجر یا جشنواره‌های ادبی دیگر ثابت هستند، اتفاقی غیرطبیعی نیست و علت آن این است که این افراد، هم شاعران توانایی هستند و هم در کارهای اجرایی و تشکیلاتی - برخلاف شوریدگان - قابلیت‌های بالایی دارند؛ البته این مسأله از نظر من می‌تواند عیب باشد، اما امری طبیعی است.

انتهای پیام