صباح زنگنه در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به سفرهای اخیر محمد بن سلمان به کشورهای حوزه خلیج فارس، با بیان اینکه موازنه قدرت در جهان دچار تغییراتی شده و در حال عبور از وضع قبلی به شرایطی جدید با ابعادی نامشخص است، اظهار کرد: آثار این تغییر شرایط در منطقه نیز قابل مشاهده است. به عنوان نمونه آنچه که در افغانستان رخ داد، نمونه‌ای از همین تغییرات بوده است. اعلام آمادگی خروج نیروهای آمریکایی از عراق نیز می‌تواند آثاری در منطقه بر جای بگذارد.
این تحلیلگر مسائل خاورمیانه اضافه کرد: همچنین گسترش حضور و نفود انصارالله در یمن نیز می‌تواند مشکلاتی جدی برای عربستان و امارات ایجاد کند. به علاوه تلاش ترکیه برای حفظ نیروهای نظامی خود در قطر و اعزام ده‌ها هزار نیروی جدید مسلح به سوریه و همچنین احتمال بروز درگیری بین روسیه با اوکراین و سایر کشورهای عضو ناتو از دیگر عواملی است که نشان می‌دهد موازنه قدرت در جهان در حال تغییر است.
وی با اشاره به سفرهای متعددی که سران کشورهای اروپایی و منطقه به دیگر کشورهای خاورمیانه انجام می‌دهند، بیان کرد: مجموعه این اتفاقات باعث شده بن سلمان، ولیعهد عربستان و سران کشورهای منطقه جنوبی خلیج فارس در تصورات پیشین خود دچار تردید شوند و به همین دلیل افرادی چون او و بن زائد، ولیعهد امارات، دست به تحرکاتی زده‌اند. اعزام نماینده امارات به ایران، سفر اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، به قطر و احتمال سفر بن زائد به ترکیه نمونه‌هایی از این تحرکات است که نشان می‌دهد وضعیت منطقه دارای ثبات نیست و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در تلاشند به برنامه مشترکی دست یابند تا در برابر اتفاقات آینده غافلگیر نشوند.
زنگنه با اشاره به برگزاری نشست سران شورای همکاری خلیج فارس در عربستان در ۱۴ دسامبر سال جاری عنوان کرد: سفرهای اخیر بن سلمان به کشورهای حوزه خلیج فارس نیز می‌تواند به عنوان مقدمه‌ای برای دعوت از سران این کشورها به این نشست تلقی شود. معمولا وقتی اجلاسی برگزار می‌شود، کشور میزبان یک یا چند نفر از مقامات خود را به منظور ملاقات با سران کشورهای مدعو و دعوت مستقیم از آنان اعزام می‌کند تا مطمئن شود که سران این کشورها در آن نشست حاضر خواهند شد تا اگر دیدگاهی داشته باشند، آن را با فرستاده کشور میزبان مطرح کنند.
این تحلیلگر مسائل خاورمیانه ادامه داد: از سفرهای اخیر بن سلمان به کشورهای حوزه خلیج فارس نیز می‌توان این طور برداشت کرد که ولیعهد سعودی شخصا دنبال دعوت از سران این کشورها برای حضور در نشست سران شورای همکاری خلیج فارس است. این سفرها می‌تواند زمینه‌ساز فراهم شدن رویکرد جدیدی نسبت به ایران باشد.
زنگنه افزود: اگر کشورهای حاشیه خلیج فارس تجربه چهار تا پنج دهه قبل را مورد توجه قرار دهند، خواهند دید رویکردی که تا کنون در قبال جمهوری اسلامی داشته‌اند، به افزایش مشکلات منجر شده است. امید است در حال حاضر سران کشورهای خلیج فارس به این نتیجه رسیده باشند که بهتر است در قبال ایران به جای اتکا به رویکرد واگرایی و ایران‌هراسی بر نگاه همگرایی و همکاری تمرکز کنند.
این تحلیلگر مسائل خاورمیانه با اشاره به ابراز علاقه مقامات عربستانی برای ترمیم روابط با ایران بیان کرد: از وزیر امور خارجه عربستان گرفته تا بن سلمان و ملک سلمان، پادشاه این کشور، تا کنون چندین مرتبه در صحبت‌های خود ایران را یکی از کشورهای بزرگ همسایه توصیف کرده‌اند که دارای برخی اشتراکات تاریخی با عربستان است. این اظهار نظرات زمینه شکل‌گیری گفت‌وگوی بیشتر بین ایران و عربستان را فراهم می‌کند.
وی با اشاره به اینکه بن سلمان در این تور منطقه‌ای برای نخستین بار و پس از چهار سال به قطر سفر کرد، گفت: در سال‌های اخیر وزن قطر در مسائل منطقه‌ای مقداری افزایش یافته است. این موضوع برای عربستان که زمانی در خصوص مسائل منطقه‌ای بین کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس حرف اول و آخر را می‌زد، مطلوب نیست. امروز عربستان و سایر کشورها متوجه شده‌اند که نمی‌توان قطر را نادیده گرفت.
زنگنه در خصوص نشانه‌های مربوط به افزایش وزن تاثیرگذاری قطر در منطقه خاطرنشان داد: به عنوان نمونه قطر میزبان گفت‌وگوهای مربوط به مسائل افغانستان بود و ممکن است ارتباط ویژه‌ای با طالبان داشته باشد. ضمن اینکه قطر در پی تقویت روابط خود با ترکیه بوده و میزبان نیروهای نظامی ترکیه هم هست. در کنار این‌ها قطر سعی می‌کند بین ایران و آمریکا و برخی کشورهای دیگر نقش میانجیگر ایفا کند. به علاوه تلاش‌های قطر در ایفای نقشی موثر در مسائل لبنان، فلسطین و سوریه از مسائلی است که نقش عربستان در منطقه را کمرنگ کرده است و طبیعی است که دولت سعودی تلاش می‌کند با تقویت روابط خود با قطر جایگاه خویش را بهبود بخشد.
انتهای پیام
نظرات