میرجلال الدین کزازی به مناسبت روز جهانی زبان مادری در گفت و گو با ایسنا، با بیان اینکه زبان مادری نامی دیگر برای زبان بومی است، گفت: در ایران ما که از دیرترین روزگاران سرزمینی است که در آن تیره های گوناگون می‌زی‌اند، تیره هایی که همه خود را ایرانی می دانند، اما گاه گویش یا زبانی دیگرسان دارند، زبان مادری دو کارکرد و معنا می‌تواند داشت.

وی افزود: یک معنای زبان مادری در ایران، زبان مادری فراگیر است. آن زبان، زبانی است که همه ایرانیان آن را به کار می برند، هنگامی که می‌خواهند با یکدیگر سخن بگویند یا در زبانی بسرایند و بنویسند که دیگر هم میهنانشان آن را بتوانند دریافت، در این کاربرد و معنا زبان مادری برابر می افتد با «زبان میهنی» و آن را می‌توانیم زبان مادری فراگیر بنامیم.

کزازی تصریح کرد: از سوی دیگر هر کدام از تیره‌ها و تبارهای ایرانی آنچنان که گفته شد می‌توانند به گویش بومی سخن بگویند که زبان فراگیر همگانی نیست و زبان مادری در این معنا و کابرد هم به کار می‌تواند رفت.

این استاد زبان و ادبیات فارسی با تاکید بر پاسداشت این دو زبان مادری، گفت: این هردو؛ زبان مادری فراگیر و زبان مادری هر تیره را ایرانیان می باید بویژه در این روزگار از گزند و آسیب پاس داشت.

وی تاکید کرد: به آواز بلند می‌گویم، پاسداشت یکی از این دو زبان مادری در گرو پاسداشت دیگری است. کسی که زبان مادری تیره‌ای خویش را گرامی نمی دارد به ناچار دربند آن نیز نیست که زبان مادری فراگیر را ارج بنهد و از زیان و آسیب به دور بدارد و وارونه آن هم درست است، کسی که زبان میهنی فراگیر را خوار می‌شمرد پیداست اگر زبان بومی و تیره‌ای نیز داشته باشد، پروای این زبان را هم نخواهد داشت.

این استاد دانشگاه افزود: از آن روی که زبان های گوناگون در جهان آماج آسیب ها و گزندهای گران شده‌اند بسیاری از آنها به دریغ دردانگیز از میان رفته اند و پاره ای هم در سرنشیب نابودی نهاده اند، از این روی روزی را روز "زبان مادری" نامیده اند تا جهانیان به بهانه این روز به زبان مادری بیندیشند و ارج و ارزش آن را بدانند و بکوشند که این زبان را از آماج تباهی و تیرگی و زیان و آسیب بدور بدارند. این پروای پسندیده به ویژه نزد ایرانیان ارج و ارزش بیشتر دارد، زیرا آنچنان که پیش تر هم گفته شد ایران سرزمینی است که زبان ها و گویش های گوناگون در آن روایی داشته و دارد.

وی تاکید کرد: بارها گفته ام و بار دگر می‌گویم، اگر واژه ای از هرکدام از زبان ها و گویش‌های ایرانی  بمیرد، ایرانی راستین آوازه در خواهد افکند که فلان روز در فلان جای گرد هم خواهیم آمد تا در سوگ واژه بموییم. مرگ واژه مرگی است اندوه وار و دریغ انگیز، زیرا اگر واژه ای بمیرد پهنه ای از فرهنگ و تاریخ و پیشنیه ایرانی ما را با خود خواهد می‌راند، پس ارج واژه ها و زبان‌هایمان را بدانیم.

انتهای پیام