به گزارش ایسنا، چهل و هشتمین گردهمایی معاونان پژوهشی جهاددانشگاهی‌های سراسر کشور از روز چهارشنبه اول آذرماه با حضور دکترحمیدرضا طیبی رییس جهاددانشگاهی و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و معاونان پژوهشی واحدها، پژوهشگاه‌ها، پژوهشکده‌ها و سازمان‌های جهاددانشگاهی و همچنین مقامات استانی به میزبانی جهاد دانشگاهی استان یزد آغاز به کار کرد.
این گردهمایی به مدت دو روز با هدف تبادل تجربیات و سیاست‌گذاری پیرامون ماموریت‌های پژوهشی جهاددانشگاهی برگزار شده است. در حاشیه این گردهمایی پژوهشکده مواد نوین سرامیکی جهاددانشگاهی استان یزد نیز افتتاح شد.
لزوم توجه به دانش بنیان اداره شدن کشور
دکتر حمیدرضا طیبی در چهل و هشتمین گردهمایی معاونان پژوهشی جهاددانشگاهی‌های سراسر کشور با تاکید بر اینکه کشور برای رسیدن به پیشرفت باید دانش‌بنیان اداره شود، افزود: بازار دنیا برای کشورهایی که دارای اقتصادهای مبتنی بر تولید ملی هستند و از این بخش درآمد کسب می کنند، محدود است لذا فناوری به عنوان ابراز رقابت در این بازار محدود مورد اهتمام است و باید همه تلاشمان را برای ارایه فناوری و خدمات بهتری کنیم.
طیبی محدودیت منابع را یکی از دلایل لزوم توجه به موضوع فناوری و توسعه آن در کشورها از جمله کشورمان خواند و تاکید کرد: امروز اقتصادهای منبع بنیان جای خود را به اقتصادهای دانش بنیان داده‌اند و در این راستا نیز رقابت سنگینی بین کشورهای دارای دانش و فناوری برقرار است.
رییس جهاددانشگاهی یکی از فلسفه‌های تشکیل جهاددانشگاهی در سال ۱۳۵۹ را اثبات توان کشور در توسعه فناورانه و تولید ثروت و قدرت از فناوری ذکر کرد و ادامه داد: جهاددانشگاهی به دو روش توسعه فناوری را دنبال می‌کند، یکی از این روش‌ها "عرضه محور" یعنی در راستای شناسایی نیازهای کشور و سپس تدوین برنامه برای رسیدن به فناوری و پژوهش‌های بنیادی که از طریق برنامه‌های توسعه جهاددانشگاهی بیان کرد.
طیبی در ادامه با اشاره به تدوین برنامه ششم جهاددانشگاهی، گفت: در این برنامه تاکید داریم که واحدهای جهاددانشگاهی در استانها براساس مزیت‌های بومی و نیازهای علمی منطقه، فعالیت‌های شاخص داشته باشند و منظور از این فعالیت‌های شاخص در جهاددانشگاهی در حد تبدیل شده آنها به قطب منطقه، ملی و حتی بین‌المللی است.
طیبی روش دیگر جهادانشگاهی برای توسعه فناوری را براساس ماموریت محور بودن دانست و در این باره ابراز امیدواری کرد که نظام براساس توانمندی‌های جهاددانشگاهی ماموریت‌های کلان خود را به این سازمان واگذار کند.
راه‌اندازی پژوهشکده مواد نوین سرامیکی
وی با اشاره به راه‌اندازی پژوهشکده مواد نوین سرامیکی در جهاددانشگاهی یزد، اظهار کرد: توقع ما از جهاددانشگاهی فعالیت و ارایه خدمات در سطح ملی و بین المللی است و امیدواریم استاندار جدید نیز وعده های عملی نشده استاندار سابق را در این رابطه عملی کنند.
رییس سازمان جهاددانشگاهی تاکید کرد: قطعاً اگر در این حوزه عقب بنشینیم سایر رقبای خارجی از ما پیشی خواهند گرفت و در آینده در بحث سرامیک‌های صنعتی با مشکل مواجه خواهیم شد.
واگذاری ۷ ماموریت جدید برای جهاد دانشگاهی
وی با اشاره به واگذاری ۷ ماموریت شورای راهبری نقشه جامعه علمی کشور به جهاددانشگاهی، اولین و مهمترین تلاش جهاددانشگاهی در قبال این ماموریت‌ها را اجرایی کردن آنها عنوان کرد و گفت: در همین راستا با کمک نمایندگان مجلس براساس قانون توسعه اقتصادی در تلاش برای جذب منابع از سازمان برنامه و بودجه برای اجرای این ماموریت‌ها هستیم.
وی از جمله این ماموریت‌ها به موضوعات حمل و نقل ریلی و تامین آب شیرین‌ها اشاره کرد و گفت: یکی از راه‌های رسیدن به این مهم استفاده از رقبای خارجی برای گرفتن امتیاز فناوری از آنهاست که براساس آن تلاش داریم در بخش ریلی ۸۵ درصد و در بخش آب شیرین‌کن‌ها ۷۵ درصد از فناوری را خارج کشور خریداری کنیم.
طیبی ابراز امیدواری کرد که با جاری شدن این ماموریت‌ها در سازمان برنامه و بودجه، این موضوعات هر چه زودتر مراحل تحقق خود را سپری کند .
اجرای برنامه‌های جهاد دانشگاهی
وی گفت: با توجه به این که کشور برنامه مدونی در حوزه توسعه فناوری ندارد و عمده بار این حوزه بر دوش بخش‌های فعال در حوزه فناوری است، تلاش داریم که برنامه‌های جهاددانشگاهی در این حوزه را با جدیت دنبال کنیم ولی یکی از مشکلات این حوزه افزایش اعتبارات مالی برای عملیاتی شدن برنامه‌ها است ولی واحدهای جهاددانشگاهی نیز باید متناسب با برنامه‌هایشان برای افزایش این اعتبار تلاش کنند .
رییس جهاد دانشگاهی با بیان اینکه اجرای برنامه‌های درازمدت برای پیشرفت کشور زمان‌بر است، تحقق آنها را نیازمند ثبات برنامه‌ها و سیاست‌ها دانست و گفت: در کشور دو دیدگاه و نگرش در باره توسعه علمی داریم ولی باید به نحوی عمل کنیم که من احترام به هر دو دیدگاه، هم مرز انقلابی بودن و اتکای به داخل و هم ارتباط با دنیا را حفظ کنیم تا بتوانیم شرایط برای برنامه‌ریزی های بلندمدت پیشرفت کشور را داشته باشیم .
رییس جهاددانشگاهی گفت: علاوه بر رایزنی برای کسب منابع مالی برای اجرای برنامه‌ها، تعامل با مدیران استانی با توجه به این برنامه‌ها جهاددانشگاهی در استانها براساس توانمندی‌های بومی و ایجاد ثروت بر پایه آنهاست، برای جهاددانشگاهی بسیار مهم است .
وی گفت: درخواستی به سازمان برنامه و بودجه برای استانی شدن اعتبارات تجهیز و تملک و دارایی جهاددانشگاهی‌های استانها داده‌ایم که امیدواریم از این طریق استانداران بتوانند به صورت قانونی به جهاددانشگاهی‌های استانها کمک کنند .
طیبی با اشاره به انعقاد قراردادهای جهاددانشگاهی به صورت حرفه‌ای، بر تغییر روش بازاریابی در جهاددانشگاهی با توجه به شرایط حاکم بر کشور تاکید کرد و گفت: با توجه به تاکید جهاددانشگاهی بر رعایت اصول اخلاقی باید بازاریابی را به شرکت‌ها واگذار کنیم تا بتوانیم امور دیگر را با تمرکز بیشتری پیش ببریم .
توسعه فناوری‌های از اقدامات جهاد دانشگاهی
رییس جهاد دانشگاهی به تشریح پیشرفت‌های فناوری جهاددانشگاهی در حوزههای مختلف پرداخت و به عنوان نمونه به ساخت upsهای صنعتی، سیستم برق و کنترل دکلهای حفاری، انتقال قدرت در ولتاژهای بالا، نمک زدایی از نفت خام، ساخت دکلها و متههای حفاری، ساخت فرستندههای مختلف از جمله ساخت فرستنده تلویزیونی دیجیتال روستایی، ساخت فیلترها و نیز اقدامات صورت گرفته در حوزه پزشکی بالاخص همانندسازی، سلول درمانی و درمان سرطان پستان در زنان و غیره اشاره کرد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه با تاکید بر نگاه ماموریت محوری جهاددانشگاهی در کنار فعالیتها عرضه محور، گفت: در برنامه ششم جهاددانشگاهی تلاش شده تا همه واحدهای جهاددانشگاهی براساس نیازهای ملی و مزیت‌های بومی کارهای شاخص و مستعد قطب شدن در سطح ملی و بین‌المللی فعالیت کنند.
وی یکی از مهمترین مشکلات تحقق این برنامه را تامین منابع مالی دانست و خواستار اهتمام مسئولان سازمان برنامه و بودجه به درخواست جهادانشگاهی مبنی بر استانی شدن بودجه تجهیزاتی و تملکی جهاددانشگاهی شد تا استانداران بتوانند به طور قانونی به واحدهای جهاددانشگاهی در استان‌هایشان کمک کنند.
طیبی همچنین از دولتمردان خواست تا ماموریت‌های کلان نظام را براساس توانمندی‌های جهاددانشگاهی به این نهاد واگذار کنند.
طیبی در پایان به اولویت‌های جهاددانشگاهی در حوزه توسعه فناوری حمل و نقل ریلی و تامین آب شیرین‌ها در کشور که با خرید ۸۵ درصد دانش خارجی در بخش ریلی و ۷۵ درصد فناوری خارج کشور در حوزه آب شیرین‌کن‌ها انجام خواهد شد، اشاره و خواستار اجرایی شدن ماموریت‌های محوله به این نهاد با حمایتهای سازمان برنامه و بودجه شد.
تلاش برای بومی سازی دانش سرامیک‌های صنعتی
مهدی باصولی رییس جهاد دانشگاهی استان یزد نیز در این گردهمایی با اشاره به سابقه فعالیت این واحد جهاددانشگاهی، گفت: تاکنون ۸ مرکز در بخش آموزش‌های کوتاه مدت جهاددانشگاهی یزد فعال شده‌اند. از این تعداد ۲ مرکز در شهرستان‌ها و ۶ مرکز دیگر در مرکز استان فعالیت دارند.
باصولی، با اشاره به سابقه‌ی درازمدت فعالیت‌های پژوهشی جهاددانشگاهی یزد در حوزه سرامیک‌های صنعتی، گفت: جهاددانشگاهی یزد در سال‌های اخیر تمرکز بیشتر روی این حوزه داشت و تلاش کرده تا در راستای تجاری سازی دانش بومی از این مزیت بهره لازم را داشته باشد که راه‌اندازی پژوهشکده مواد نوین سرامیکی از جمبه دستاوردهای این اقدامات است.
رییس جهاددانشگاهی یزد با اشاره به این که این پژوهشکده دارای سه گروه پژوهشی سرامیک‌های صنعتی، نانومواد سرامیکی و بیومواد سرامیکی است، از فعالیت شش مرکز خدمات تخصصی در بخش‌های مختلف این سازمان خبر داد.
باصولی از تلاش برای توسعه درآمدی سازمان جهاددانشگاهی استان با تکیه بر تجاری سازی در حوزه سرامیک‌های صنعتی خبر داد و در این باره گفت: علاوه بر تقویت مراکز موجود، سعی شد تا مراکز جدید براساس درآمدزایی پایدار شکل داده شوند.
وی گفت: در همین راستا نیز پایلوت تولید قطعات ویژه سرامیکی در این سازمان راه‌اندازی شده و هم‌اکنون اماده بهره‌برداری است و امیدواریم هر روز حلقه تولید دانش به ثروت را بهتر و کامل‌تر دنبال کنیم.
باصولی یکی دیگر از موضوعات مورد اهتمام جهاددانشگاهی یزد در این بخش را رنگ‌های گیاهی خواند و ابراز امیدواری کرد که به زودی به مرحله تجاری‌سازی راه یابد.
برنامه ششم جهاد دانشگاهی و تلاش برای حل مشکلات کشور
دکتر محمدرضا پورعابدی معاون پژوهشی جهاد دانشگاهی نیز در گردهمایی معاونین پژوهشی جهاددانشگاهی‌های سراسر کشور خاطرنشان کرد: در سال ۱۳۹۵ در حوزه پژوهش و فناوری ۱۶۲۴ طرح با اعتباری معادل ۳۷۲ میلیارد تومان در جهاد دانشگاهی اجرایی شده است.
پورعابدی با اشاره به موضوع برنامه ششم توسعه جهاد دانشگاهی اشاره کرد و گفت: برنامه ششم توسعه با محوریت برقراری ارتباط ساختارمند بین منابع و برنامه‌ها تدوین شده است.
وی با طرح این سئوال که مگر ممکن است مأموریت و برنامه را بدون منابع مالی یا با منابع کم اجرا کنیم؟ بیان کرد: اگر موضوع فعالیت خود را درست انتخاب کنیم و با منابع محدود جهاد فاز صفر آن را درست اجرا کنیم، منابع برای بقیه راه را بدست می‌آوریم.
وی همچنین اظهار کرد: نگاه ما در تهیه برنامه‌ها باید کاملاً مسئله محور و معطوف به حل مشکلات کشور باشد؛ لذا در تهیه برنامه ششم همه واحدهایی که هنوز در حوزه پژوهش و فناوری زمینه کاری را انتخاب نکرده‌اند، باید زمینه‌های کاری خودشان را درست انتخاب و در طی مدت برنامه پنج ساله، آن را اجرا کنند.
وی افزود: سایر واحدها نیز که دارای برنامه هستند، باید برنامه توسعه خودشان را در طی برنامه ششم مشخص و برای رسیدن به آنها برنامه‌ریزی کنند.
پورعابدی تاکید کرد: برنامه ششم توسعه باید شکوفا شدن حوزه علوم انسانی در جهاد دانشگاهی باشد که بر این اساس باید اولویت‌ها را مشخص شود و روی ارائه راه حل برای آنها، کار علمی صورت پذیرد.
وی گفت: باید با همکاری واحدها و پژوهشکده‌ها و به ویژه پژوهشگاه علوم انسانی تلاش شود مسائل ملی انتخاب و مرزهای فیزیکی گروه‌های پژوهش برای حل آنها برداشته شود.
معاون پژوهشی جهاد دانشگاهی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اهتمام به موضوع بازآفرینی در حوزه پژوهش و فناوری، هدف از این مهم را سرعت دادن به حل مشکلات واحدها در دفتر مرکزی، کمک به واحدها در تأمین منابع جهت اجرای برنامه، کمک به بازاریابی برای فناوری‌های تولیدی و یا توانمندی‌ها در حوزه علوم انسانی و نظارت بر حسن اجرا خواند.
وی به برخی موضوعات قابل تامل در حوزه پژوهش وفناوری نیز اشاره کرد و در این خصوص به تجمیع ساختارها، امکانات و منابع انسانی برای ورود به کارهای بزرگ، جذب هوشمندانه منابع انسانی در حوزه پژوهش وفناوری، تخصیص پول هوشمند و تخصیص هوشمندانه پول و ارتباط مناسب و سیستمی حوزه پژوهش و فناوری با دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی جهاد دانشگاهی، توجه به بخش خصوصی، مالکیت معنوی و توجه به حقوق IP و نقش آن در تجاری سازی، ارتباطات ملی و بین‌المللی، استفاده از ظرفیت دانشگاه‌ها و اعضای هیئت علمی و ترویج فرهنگ تجاری‌سازی در همه سطوح اشاره کرد.
پورعابدی همچنین بر تشکیل تیم- پروژه و شرکت -پروژه در جهاد تاکید کرد و افزود: استفاده از دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در اجرای پروژه‌های پژوهشی، این که مراکز خدمات تخصصی باید به حوزه تجاری‌سازی نزدیک شوند و به سوی شرکت سوق پیدا کنند، بکارگیری نیروهای مجرب در انجام طرح‌های بزرگ و استفاده از شیوه‌های نوین تامین مالی، باید در دستور کار باشد.
جهاد دانشگاهی در سیاست‌گذاری کلان کشور نقش‌آفرینی کند
سعید نمکی معاون علمی، اجتماعی و فرهنگی سازمان برنامه و بودجه کشور نیز در این گردهمایی با بیان اینکه دو خطای استراتژیک در نظام برنامه‌ریزی کشور انجام شده است، اظهار کرد: پنج برنامه توسعه قبل و پنج برنامه توسعه‌ای در بعد از انقلاب برای توسعه کشور تدوین و اجرایی شده که در هیچ کدام نقش انسان توسعه یافته دیده نشده است.
وی با بیان اینکه انسان توسعه یافته نقش مهمی در پیشرفت‌های مختلف و کاهش هزینه‌های کشور ایفا می‌کند، گفت: متأسفانه تاکنون هزینه‌های مربوط به آموزش و پژوهش در کشور به عنوان سرمایه گذاری در راستای توسعه یافتگی دیده نشده و این یکی از مهمترین اشتباهات مدیریت و برنامه ریزی کشور بوده است.
این مقام مسئول در ادامه با بیان اینکه توسعه از مسیر توسعه یافتگی نیروی انسانی می‌گذرد و انسان توسعه یافته جز از مسیر آموزش و پژوهش بدست نمی‌آید، تصریح کرد: این تفکر در حال نهادینه شدن در نظام مدیریت و برنامه ریزی کشور است.
نمکی عدم تعیین اولویت‌های پژوهشی کشور را یکی از اصلی‌ترین معضلات برنامه‌ریزی کشور دانست و بیان کرد: براساس آمار به دست آمده در سال ۱۳۹۵ بیش از ۴۴ درصد بیکاران کشور لیسانس و فوق لیسانس هستند و فقط چهار درصد بی‌سواد هستند.
وی با بیان اینکه نظام تربیتی و آموزشی کشور برای خلق ثروت تدوین نشده است، گفت: در حال حاضر چهار درصد از داروی وارداتی کشور معادل ۹۶ درصد تولید داخل ارزبری دارد.
معاون سازمان برنامه و بودجه کشور با بیان این که جهاد دانشگاهی باید در سیاست گذاری پژوهش‌های کشور نقش آفرینی کند، تأکید کرد: ساماندهی ظرفیت‌های پژوهشی یکی از اولویت‌های اجرایی در راستای تدوین برنامه‌های توسعه‌ای است.
این مقام مسئول فعالیت‌های جزیره‌ای فعالیت‌های پژوهشی کشور را دومین اشکال مدیریتی و اجرایی برنامه‌های پژوهشی ایران عنوان و ادامه داد: نگاه جزیره‌ای به فعالیت‌های پژوهشی نگاهی خطرناک است و باید هر چه سریعتر اصلاح شود.
نمکی شناسایی امکانات کشور را ضروری دانست و بیان کرد: در شرایط کنونی بخش خصوصی مقتدر در حوزه پژوهشی در کشور وجود ندارد و این از دیگر معضلات توسعه‌ای کشور است.
وی با بیان اینکه عدم توجه به صادرات محصولات داخلی و عدم انجام فعالیت کامل واحدهای R&D پژوهشی تا صادرات را از دیگر اشکالات توسعه‌ای و پژوهشی کشور است، افزود: کار بخش پژوهشی این است که در حل مسائل و گروه‌های فروش و صادرات بخش صنعتی حضور فعال داشته باشد.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه نقش جهاد دانشگاهی خیلی فراتر از فعالیت‌های کنونی است، گفت: جهاد دانشگاهی باید به عنوان اتاق فکر و چراغ راه در کنار نظام برنامه‌ریزی کشور حضور داشته باشد و در سیاست‌های گذاری‌های کلان کشور به دولت کمک کند.
نمکی در ادامه نظارت بر فعالیت‌های پژوهشی و توسعه‌ای کشور از طرف دولت را از دیگر رسالت‌های جهاد دانشگاهی دانست و بیان کرد: جهاد دانشگاهی باید رسالت خود را در راستای توسعه همه جانبه کشور ایفا کند.
وی توجه ویژه به حوزه سلامت، حوزه اجتماعی، آب و محیط زیست، دفاع و امنیت را محورهای اصلی توسعه کشور دانست و خاطرنشان کرد: واگذاری مدیریت برنامه ریزی به استان ها یکی از برنامه های در دستور کار دولت است.
انتهای پیام
نظرات