مژده دقیقی معتقد است که معادل‌گذاری برای واژه‌های بیگانه‎ای که جا افتاده‎اند، ممکن نیست و با بخش‌نامه و قانون هم نمی‎توان این واژه‌ها را جا انداخت.

این مترجم در گفت‌وگو با خبرنگار ادبیات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، درباره معادل‌سازی برای واژه‌های بیگانه‌ای که وارد زبان فارسی می‌شوند، گفت: من خیلی تصویب این واژه‎ها از سوی فرهنگستان را دنبال نکرده‎ام، اما در کار خودم کاربرد این واژه‎ها را خیلی ندیده‎ام. برای کلمه‌های جاافتاده نمی‎توان واژه‌هایی گذاشت. من در ترجمه وقتی واژه‎ای ابداعی را می‎گذارم، توی ذوق می‎زند، چون زبان از روال عادی‎اش خارج می‎شود. نمی‎توان در داستان گفت «طرف یارانه ‎شخصی‌اش را روشن کرد» یا «پشت رایانه‎اش نشست»، چون زبان از زبان عادی مردم دور می‌شود.

او افزود: وقتی در ادبیات واژه‎ای را در مقابل واژه‎ای که در زندگی روزمره مردم به کار می‎رود، بگذاریم، لحن و فضای داستان تغییر می‌‏کند.

دقیقی درباره تلاش برای واژه‎سازی گفت: این کار به هر حال بی‎فایده نیست، اما باید درباره کلمه‎هایی باشد که جا نیفتاده، چون وقتی کلمه‌ای جا بیفتد، مردم آن را استفاده می‎کنند. با بخش‌نامه و قانون نمی‎توان کاری کرد و واژه‌ها را جا انداخت. فردی ممکن است صدبار در نامه رسمی بنویسد «رایانه»، اما در خانه باز هم بگوید «کامپیوتر».

او درباره نقشی که مترجم‎ها می‎توانند در واژه‌سازی داشته باشند، اظهار کرد: در این زمینه حوزه‌های ترجمه متفاوت هستند. در متون غیرداستانی چون نقد و متون علمی و ... شاید بتوان واژه‎سازی کرد، اما در ترجمه ادبی نمی‌توان خیلی نوآوری کرد، چون بسیار اهمیت دارد که لحن و فضای کار درست از آب دربیاید. آن‌جا فرصت واژه‎سازی و ابداع نداریم و نمی‎توانیم چنین مانورهایی بدهیم.

انتهای پیام