در راستاي برگزاري نشستهاي تخصصي دفتر مطالعات و برنامهريزي رسانهها در نمايشگاه مطبوعات و خبرگزاريها، امروز هم نشست سواد رسانهيي و آموزش رسانهيي در ايران برگزار شد.
به گزارش خبرنگار رسانه خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، حسين بصيريان - كارشناس رسانه - در اين نشست با اشاره به اينكه سواد رسانهيي داراي تاريخچهاي مختص به خود است، اظهار كرد: تاريخچه سواد رسانهيي در كتاب گسترش ابعاد وجودي انسان سواد رسانهيي را به گونهاي تعريف ميكند كه بر اساس آن وقتي دهكده جهاني تحقق مييابد كه افراد داراي سواد رسانهيي شوند؛ در يكي از تعاريف جامعي كه پاتر از سواد رسانهيي ارائه داده است، سواد رسانهيي به چهار حوزه تقسيم ميشود كه داراي ابعاد ادراكي، اخلاقي، زيباشناختي و احساسي است.
وي درباره مراحل تكامل سواد رسانهيي خاطرنشان كرد: در دوره كلاسيك كه همزمان با آغاز خط بود، ميتوان گفت مخاطبان در اين دوره توانستند رمزگذاري و رمزگشايي از پيام را آموخته و به ايجاد ارتباط با مخاطبان خود بپردازند.
بصيريان ادامه داد: دوره انقلاب صنعتي كه بعد از دوره كلاسيك به وقوع پيوست، اختراع چاپ گوتنبرگ را به دنبال داشت كه موجب ايجاد تقويت و گسترش سواد شد و دورههاي بعد نيز به ترتيب انقلاب صنعتي دوم و جامعه اطلاعاتي بودند كه در سومين دوره ظهور رسانههاي الكترونيكي از قبيل راديو و تلويزيون و تلفن محقق شد كه سواد ديداري و شنيداري را به دنبال داشت و در چهارمين دوره نيز كه در حال سپري كردن آن هستيم، رسانههاي ديجيتال و اينترنتمحور شكل گرفتهاند.
اين كارشناس با اشاره به الگوهاي كسب خبر نيز كه روند دريافت اطلاعات را موجب ميشود، گفت: در گذشته كسب اطلاعات توسط مراكز خريد اجتماعي به وقوع ميپيوست كه رفته رفته روزنامه، مجلات، راديو، تلويزيون، وب سايت و شبكههاي اجتماعي جايگزين آن شدند و توانستند شيوههاي نوين در كسب اطلاعات را بر دوش كشند.
بصيريان يادآور شد: رفته رفته روند الگوهاي كسب خبر از وب سايتها به سمت شبكههاي اجتماعي و مبتني بر ارتباطات الكترونيك در حال شكلگيري است كه در پايان اين مراحل تلويزيونهاي هوشمند و IPTVها به منصه ظهور ميرسد.
وي با تاكيد بر اين كه اين كه وبلاگها به عنوان يكي از منبعهاي كسب اطلاعات و ارسال اخبار در سالهاي 86 تا 87 مورد نظر كاربران اينترنتي قرار گرفته بودند تاكيد كرد: در حال حاضر نيز شايد جايگاه وبلاگها به عنوان منابع خبري كاسته شده باشد اما هنوز هم ميتوان با ايجاد بلاگي پيامهاي خاص خود را توليد و منتشر كرد.
او اشارهاي نيز به آمارسنجي موسسهيي در سال 2009 ميلادي داشت و گفت: در گونهشناسي كه انجام گرفت مشخص شد وبلاگها از نظر محتواي جامعه و خانواده 29 درصد مطالب را مختص به خود كردهاند كه پس از آن بخشهاي تاريخي با 19 درصد، سرگرمي و ورزشي با 9 درصد، دين و فلسفه با شش درصد و اخبار با سه درصد سهم ديگر بخشهاي محتواي وبلاگها را داشتند كه نشاندهنده جايگاه پايين خبر در وبلاگها بوده است.
بصيريان معتقد است: طي مراحل پژوهشي كه توسط دفتر مطالعات و برنامهريزي رسانهها انجام شده است، در فرآيند آموزشهاي مدرن و گذشته مطبوعات ديدگاههاي انتقادي وجود دارد كه يكي از آنها در راستاي فرايند آموزش مدرن تاسيس دارالفنون در سال 1228 هجري شمسي بود كه متاسفانه قبل از آن هيچ دورهي درسي و دبستان و موسسهي تربيت كودكي وجود نداشت و مستقيم دانشگاه احداث نشده بود. اما برعكس همين موضوع در ژاپن اينگونه بود كه سرمايهگذاري برروي تاسيس دبستان و تربيت كودكان شكل گرفت و عاملي شد براي ارتقاي جايگاه سواد رسانهيي در آن كشور.
اين كارشناس درباره ضرورتهاي آموزش سواد رسانهيي خاطرنشان كرد: در حال حاضر در يك محيط ميانجي و با واسطه زندگي ميكنيم كه اين موضوع نقش سواد رسانهيي در جامعه ما را ارتقاء داده و ايجاد آن ميتواند مدلهاي ارزشي و رفتاري پرقدرتي را به رسانههاي ما انتقال دهد.
او افزود: تقريبا تمام اطلاعات، رسانهيي شده است و رسانهها از فنآوري به سرعت متغير جهت انتقال انواع پيامها استفاده ميكنند كه اينها دلايلي بر ضرورت آموزش سواد رسانهيي در كشور است.
وي درباره ديگر خصلتهاي آموزش سواد رسانهيي و ملزومات آن در كشور تصريح كرد:سواد رسانهيي كمك به همه افراد در تمام سنين، توسعهي قابليتها و مهارتهاي رسانهيي است و در هدف نهايي تبديل سواد رسانهيي به شكلگيري تفكر انتقادي و شهروندان فعال در جهان امروز منجر ميشود.
او در پايان گفت: سواد رسانهيي ميتواند مصرف رسانهيي را لذتبخش كرده و زمينهي مشاركت فعال را در يك محيط اشباع شده رسانهيي فراهم آورد. هرچند كه الگوي آموزشي براي هر كشور برآمده از فرهنگ، خلاقيت و نقد است.
انتهاي پيام
نظرات