قائم مقام مدير مسوول روزنامه همشهري معتقد است كه امروزه سالن نمايشگاه مطبوعات و خبرگزاري‌ها به سالن مد تبديل شده است و روزنامه‌ها نيز با هدف جلوه‌نمايي دست به طراحي دكوراسيون مي‌زنند و حتي از افرادي در غرفه‌ها استفاده مي‌شود كه اصطلاحا به آن‌ها مانكن مي‌گويند.

دكتر محمدرضا جمالي در گفت‌وگو با خبرنگار رسانه خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با بيان اينكه مطبوعات حرفه‌يي دو تعريف عام و خاص دارند اظهار كرد: تعريف عام آن مي‌گويد كه مطبوعات از موضوعاتي كه جامعه درگير آن است تبعيت كرده و با رعايت سه اصل دقت، صحت و سرعت به انتشار اخبار و رويدادها مي‌پردازد؛ اما تعريف خاص، مطبوعات حرفه‌يي را يك كالا معرفي مي‌كند كه ركن اقتصاد در آن بعد از محتوا قرار دارد.

اين كارشناس رسانه ادامه داد: مطبوعاتي كه در تعريف خاص مي‌گنجد به دنبال ذائقه‌ي مخاطب است و چندان در ارتباط با فضاي عمومي جامعه نيست و نسبت به آن بيگانه است و در اين راستا مطبوعه‌اي كه نتواند خواست مخاطبانش را برآورده كند، به ناچار كالايي را ارائه مي‌دهد كه مشتري نخواهد داشت.

وي با بيان اين كه در نگاه حرفه‌يي بايد روزنامه به‌عنوان يك كالا ديده شود عنوان كرد: اگر هر زمان توانستيم اين ديد را در عموم به وجود آوريم كه براي روزنامه هزينه كنند، آن زمان است كه مي‌توانيم ميزان حرفه‌يي بودن يك رسانه را بسنجيم زيرا اگر در آن شرايط روزنامه‌اي بتواند با عدم انتشارش، احساس خلأ در مخاطبش به وجود آورد، حتما به حرفه‌يي بودن خود رسيده و توانسته ماموريت خودش را در عرصه رسانه به انجام برساند.

قائم مقام مدير مسوول روزنامه همشهري خاطرنشان كرد: صحبت از حرفه‌يي شدن مطبوعات تا زماني كه اكثر آن‌ها يارانه ‌بگير دولت هستند و به عبارتي ديگر بند نافشان به بند ناف دولت گره خورده، بي‌فايده است زيرا آن‌ها هميشه به حمايت‌هاي دولتي عادت كرده‌اند و نيازي به حمايت‌هاي مردم در وجود خودشان احساس نمي‌كنند.

او درباره‌ي راهكاري براي رفع چنين معضلي در عرصه مطبوعات ابراز كرد: مطبوعات حرفه‌يي در مكان‌هايي سامان مي‌گيرند كه كمك‌هاي دولتي به‌صورت غيرمستقيم براي ارتقاء سطح و جايگاه آن‌ها به‌كار گرفته مي‌شود ولي متأسفانه شرايط در كشور ما به گونه‌اي است كه اكثر مطبوعات دولتي و يا شبه‌دولتي هستند.

جمالي لازمه حيات مطبوعات حرفه‌يي را پايداري و وفاداري به مخاطب دانست و تصريح كرد: بايد مخاطب‌شناسي اصلي‌ترين ركن مطبوعات و رسانه‌ها در كشور قرار بگيرد تا بتوانيم شاهد پيشرفت روزافزون اين عرصه در كشور باشيم.

وي با اشاره به اخلاق حرفه‌يي مطبوعات بيان كرد: مطبوعات حرفه‌يي خطوط قرمز را رد و هنجارشكني نمي‌كند و اخلاق مدار است زيرا عواطف مردمي را به دنبال خود دارد.

اين كارشناس مطبوعاتي يادآور شد: يكي ديگر از شاخص‌هاي حرفه‌يي بودن مطبوعات، بداخلاق نبودن است كه متأسفانه امروز شاهديم برخي صاحبان رسانه براي رسيدن به تيراژ بالاتر بداخلاقي مي‌كنند و با تهمت‌هاي ناروا و به ديگران بي‌حرمتي مي‌كنند.

قائم مقام مدير مسوول روزنامه همشهري با بيان اينكه با گذشت دو قرن از انتشار نخستين روزنامه كشور هنوز تيراژ مطبوعات در سطح بسيار پاييني قرار دارد يادآور شد: مطبوعات كلا با فرهنگ كشور ما بيگانه است و ما آن را از كشورهاي بيگانه گرفته‌ايم و دليل عمده تيراژ پايين هم برقرار نبودن دوستي و الفت بين مخاطبان و مطبوعات است.

او مرگ فضاي حرفه‌يي مطبوعات را در ورود سياسيون به اين عرصه دانست و گفت: شايد در ديگر كشورها هر مطبوعه‌اي به فرد و يا حزب خاصي متعلق باشد اما چون در كشور ما حزب و گروه معنايي ندارد به همان نسبت هم هر چه‌قدر رسانه‌ها و مطبوعات بخواهند در وادي آن گام بردارند، موجب نابودي خودشان خواهند شد.

وي با اشاره به اين‌كه در حال حاضر روزنامه‌اي داخلي براي ارائه در سطح منطقه نداريم يادآور شد: اين در حاليست كه ديگر كشورها همچون بحرين و امارات مطبوعات بين‌المللي هم دارند.

جمالي ابراز كرد: كميت مطبوعات در كشور ما در سطح گسترده‌اي قرار دارد اما چه فايده كه در سطح كيفيت حرفي براي گفتن در قبال ساير رسانه‌ها در ديگر كشورها ندارد.

او درباره‌ي اهميت نمايشگاه مطبوعات و خبرگزاري‌ها نيز اظهار كرد: نمايشگاه هم ديگر كاركرد خودش را از دست داده است؛ شايد اگر براي نخستين بار كه در سال 73 برگزار شد، هدفش ايجاد ارتباط با مخاطبان بود اما متاسفانه امروز سالن اين نمايشگاه به سالن مد تبديل شده و روزنامه‌ها نيز با هدف جلوه‌نمايي دست به طراحي دكوراسيون مي‌زنند.

وي هدف اصلي از برگزاري نمايشگاه را ايجاد ارتباط بين مديران رسانه‌ها و مردم بيان كرد و كسب تجربه براي رسانه‌داران را از دستاوردهاي آن دانست.

اين كارشناس مطبوعاتي درباره طرح نظام جامع رسانه‌يي در كشور تصريح كرد: اين طرح به تاريخ پيوسته است زيرا شاهديم مسوولان و وزيران يكي پس از ديگري مي‌آيند و دم از تصويب چنين طرح جامعي مي زنند اما در عمل زمان اجرا براي آن مشخص نبوده و معلوم نيست كه آيا تصميمي هم براي اجرا گرفته شده يا فقط در حد صحبت بوده است.

جمالي افزود: وجود برخي ديگر از افراد شياد هم در عرصه مطبوعات موجب بسته شدن فضاي انتقادي در كشور مي‌گردد زيرا آن‌ها بدون داشتن تجربه و سواد كافي در عرصه مطبوعات به دنبال كسب قدرت و منفعت‌طلبي خودشان هستند و در حال حاضر هم منفعت محوري بر اخلاق محوري در كشور چيره شده است.

اين كارشناس رسانه درباره ويژگي‌هاي نقد گفت: نقد بايد خطوط قرمز را رعايت كرده و ناقض اخلاق و منافع ملي نباشد ولي چون ما گرفتار افراط و تفريط هستيم، باعث مي‌شود كه هميشه از مسير مستقيم خارج شده و به بيراهه كشيده شويم البته بايد دانست افراد خردمندي هم در اين حوزه فعال هستند كه در اينگونه موارد ترجيح مي‌دهند سكوت اختيار كنند.

قائم مقام مدير مسوول روزنامه همشهري يادآور شد: مورد ديگري كه فضاي نقد را كم‌رنگ كرده به مسوولاني مربوط مي‌شود كه اين روحيه را در خود پرورش نداده‌اند و تنها چشمشان به تمجيدها و تكريم‌هاي مطبوعاتي است.

جمالي با بيان اينكه روحيه نقد يك شبه در افراد و مسوولان يك كشور پرورش نمي‌يابد، ابراز كرد: براي تحقق اين امر نيازمند فرهنگ‌سازي هستيم زيرا دو بعد حق و باطل با اين موضوع درگير هستند و زماني اين فضاي نقد در كشور شكل مي‌گيرد كه رنگ موازين از سياه و سفيد درآيد و به رنگ خاكستري تبديل شود.

وي در پايان نقش مطبوعات را واسطه‌گر مدني بين مردم و حاكميت يك كشور دانست و گفت: زماني كه اين نقش از گردن مطبوعات برداشته شود دچار نقض حق و حقوق مردم خواهيم بود.

انتهاي پيام