مجتبی منشی‌زاده با اشاره به این‌که استفاده از واژه‌های مخفی، نامأنوس با زبان فارسی، فینگلیش و ... در بین جوانان مرسوم است‌، گفت: اولین صدمه این جریان به املا خورده است.

او همچنین اظهار کرد: حافظ و سعدی جزو ارزش‌های فرهنگی جامعه هستند و هر مسئولی که پشت تریبون قرار گرفت نباید ناشیانه از آن‌ها خرج کند.

این استاد زبان‌شناسی در گفت‌وگو با خبرنگار ادبیات ایسنا و در پاسخ به این‌که آیا ابزارهای جدید ارتباطی می‌توانند زبان فارسی را دچار آسیب و یا تغییر کنند، گفت: از دو منظر می‌توان به این موضوع نگاه کرد؛ نخست افرادی که از این ابزارها استفاده می‌کنند و ممکن است واژه‌ها و ترکیب‌هایی بسازند و بر زبان تحمیل کنند. این موضوع طبیعی است. من و شما نقشی در به وجود آوردن آن نداریم و روندی است که باید طی شود.

او ادامه داد: منظر دیگر آن نگاهی است که به دنبال یک زبان پاک است و قصد نگهداری از زبان را دارد. این نوع نگاه حتما مخالفانی دارد، چون متهم است به این‌که از تغییراتی که به مناسبت‌های اجتماعی‌، اقتصادی و سیاسی وابسته است، جلوگیری می‌کند.

منشی‌زاده اضافه کرد: مخالفان این نوع نگاه می‌توانند بگویند کسانی که در گوشه دانشگاه نشسته‌اند حق ندارند بگویند مردم چگونه حرف بزنند. آن‌ها نمی‌پذیرند چون معتقدند این نوع سخن گفتن تجویزی است. این در حالی است که در بسیاری از جوامع از جمله فرانسه فرهنگستان زبان بر زبان نظارت تام دارد تا زبان به درستی به کار گرفته شود. عرصه زبان برای آن‌ها بی‌صاحب نیست.

او با اشاره به این‌که الآن استفاده از واژه‌های مخفی، نامأنوس با زبان فارسی، فینگلیش و ... در بین جوانان مرسوم است‌، اظهار کرد: اولین صدمه این جریان به املا خورده است؛ به گونه‌ای که امروز حتی کتاب‌هایی که برای چاپ ارسال می‌شوند پر از غلط‌های فاحش املایی‌اند و این یک فاجعه است. دلیل این موضوع هم حذف درس املا و انشا از درس‌های تحصیلی دانش‌آموزان است، چون آقایان گمان برده‌اند هر کس فارسی حرف می‌زند‌، زبان فارسی هم بلد است.

این استاد دانشگاه اظهار کرد: هر علمی به نظارت نیاز دارد. ما هم که در دانشگاه هستیم همواره نیازمند یادآوری و آموزش چنین کاری هستیم. اما در کشور ما این موضوع فراموش شده است. درباره زبان هم مسئله همین است و ما نظارت بر زبان را فراموش کرده‌ایم، در صورتی که زبان فارسی هویت ملی ماست و ما چطور می‌توانیم نسبت به آن بی‌اعتنا باشیم تا آرام آرام تغییرات زبانی به مطبوعات و سپس به نمایشنامه‌ها و فضای ادبی و کتاب برسد؟

او افزود: در حال حاضر جوانان با زبانی صحبت می‌کنند که برای من استاد دانشگاه قابل فهم نیست و فقط خودشان آن را می‌فهمند. با این حال اگر این مسئله را به آن‌ها بگوییم به کهنه‌گرایی متهم می‌شویم.

او حد وسط را راه حل این مسئله دانست و در این‌باره گفت: کارشناسان، صاحب‌نظران‌، خوش‌سخن‌ها و سیاست‌گذاران باید آن‌قدر سخنرانی کنند و نکات را بگویند تا غیرمستقیم این جریان و رودخانه به سمت دلخواه کارشناسان زبان هدایت شود؛ چون جلو رودخانه را نمی‌توان گرفت، اما می‌توان آن را هدایت کرد. این موضوع هم با داد و قال درست نمی‌شود و سیاست‌گذاری می‌خواهد.

منشی‌زاده در این زمینه به مسئولیت فرهنگستان زبان اشاره کرد و گفت: فرهنگستان علاوه بر واژه‌گزینی، وظیفه نظارت بر رادیو و تلویزیون، مطبوعات و موسسات آموزشی از جمله آموزش و پرورش را دارد. در این بین نقش آموزش و پرورش بسیار مهم است، چون تیراژ کتاب‌های درسی آموزش و پرورش بسیار بالاست و اگر غلط داشته باشند به راحتی به دانش‌آموزان منتقل می‌شود و بعدها هم پاک کردن آن‌ کار ساده‌ای نیست. بنابراین فرهنگستان علاوه بر واژه‌گزینی باید بر کتاب‌های درسی و آموزشی‌، اخبار رادیو و تلویزیون و حتی مسئولان مملکتی نظارت کند تا زبان درست به کار گرفته شود.

او با بیان این‌که در حال حاضر فرهنگستان از تحولات جامعه عقب است، ادامه داد: باید در برنامه‌ریزی‌های مربوط به زبان افراد صاحب‌نظر به کار گرفته شوند. در صورتی که ما افراد شاخصی را داریم که خبره این کار هستند اما نمی‌بینیم از آن‌ها استفاده شود. ما نمود عینی می‌خواهیم نه این‌که ببینیم مسئولی که با تلویزیون مصاحبه می‌کند شعری پر از غلط بخواند. در این رابطه ما یک بار برای همیشه باید بگوییم حافظ و سعدی جزو ارزش‌های فرهنگی جامعه هستند و نباید هر مسئولی که در پشت تریبون قرار گرفت ناشیانه از آن‌ها خرج کند.

انتهای پیام