این مترجم در گفت‌وگو با ایسنا، درباره وضعیت ترجمه آثار ادبی فارسی به زبان‌های دیگر اظهار کرد: من چندان از ترجمه آثار ادبی فارسی در کشورهای مختلف اطلاعی ندارم، اما این را می‌توانم بگویم که آثار فارسی چندان ترجمه نمی‌شود، چون مترجمی که این کار را انجام بدهد، نداریم. ترجمه آثار فارسی به زبان‌های دیگر اصلا کار آسانی نیست و مترجمانی که توانایی آن را داشته باشند بسیار بسیار کم هستند، برای همین کتاب‌های بسیار کمی از فارسی به زبان‌های دیگر ترجمه می‌شود.

او سپس در پاسخ به سوال مطرح‌شده درباره تلاش برای تربیت نیروی متخصص در زمینه ترجمه آثار از زبان فارسی به زبان‌های دیگر گفت: چه کسی تلاش کند؟ اگر منظورتان ارشاد است که ارشاد تمام تلاشش را می‌کند که این اتفاق نیفتد. ارشاد دنبال این نیست و به این فضا علاقه‌ای ندارد. اگر هم طرحی هست، ایدئولوژیک است و می‌خواهند کتاب‌های خاصی را ترجمه کنند. اگر دولت بخواهد، کتاب بد یا خوب، ترجمه و عرضه می‌شود، اما من بیشتر منظورم بازار آزاد و رقابتی‌ است؛ جایی که کتاب‌ها از طریق رقابت با هم نمود پیدا می‌کنند نه این‌که از طریق کمک، جایگاه خودشان را باز کنند. 

حداد درحالی که معتقد است ممیزی ارشاد، ناتوانی مترجم در ترجمه و همچنین کمبود کاغذ و پایین بودن تیراژ، تهدیدکننده نشر کتاب و ترجمه است، بیان کرد: ممیزی چه انجام بگیرد و چه نگیرد، کتاب مدت زیادی در ارشاد متوقف می‌شود و راکد می‌ماند و این رکود از لحاظ مالی ضربه می‌زند؛ تاخیر در چاپ کتاب موجب زیان مالی و معنوی برای مترجم و ناشر است. برخی کتاب‌ها که به‌طور کلی مجوز نمی‌گیرند و بعضی هم با تغییراتی همراه می‌شوند که این از نظر ادبی به کتاب لطمه می‌زند و این مسئله برای مخاطبان جا افتاده که کتاب‌هایی که ممیزی نمی‌خورند هم دچار ممیزی شده‌اند و مخاطبان خیلی به چشم مثبتی به کتاب‌ها نگاه نمی‌کنند. 

مترجم کتاب «محاکمه» کافکا همچنین درباره ترجمه مجدد کتاب با بیان این‌که ترجمه مجدد کتاب در صورتی که مترجم از ترجمه پیشین اثر بهتری ارائه کند، بسیار خوب است اظهار کرد: کسی که ترجمه مجدد ارائه می‌کند باید از ترجمه پیشین اثر بسیار بهتری ارائه بدهد و اگر اثری هم‌سنگ یا بدتر از آن ارائه می‌کند، کار بسیار ناشایستی کرده است که این اغلب هم اتفاق می‌افتد، یعنی کتاب‌هایی که مترجمان بسیار خوب ترجمه کرده‌اند از طریق آدم‌هایی که این‌کاره نیستند دوباره ترجمه می‌شوند و این خیلی زشت است.

او در ادامه گفت: این‌که یک کتاب جایزه گرفته یا در لیست پرفروش‌هاست اصلا نمی‌تواند معیار خوبی برای ترجمه‌ کردن آن باشد، لااقل معیار سنجش ارزش ادبی نیست؛ شاید ارزش مالی داشته باشد و از لحاظ فروش خوب باشد، اما این‌که یک کتاب جایزه گرفته است اصلا اهمیتی در بی‌ارزش یا باارزش بودن آن ندارد.

علی‌اصغر حداد سپس درباره نتایج اخیر داوری جایزه‌های ادبی جهان بیان کرد: در مورد داوری جایزه‌ها اصلا نظر دادن بیهوده است. اشخاصی به عنوان داور انتخاب شده‌ و نظرشان را اعمال کرده‌اند، حالا کسی مثل من که بیرون نشسته به چه دلیل می‌تواند بگوید آن داور خوب انتخاب کرده است یا بد؟ این مسئله در سینما هم هست که هر کس جایزه نمی‌گیرد می‌گوید داوران بی‌انصافی کرده‌اند، اما داوران نظر خودشان را می‌گویند و باید به نظر آن‌ها احترام گذاشت.

این مترجم در پایان درباره آثاری که اخیرا ترجمه کرده است نیز گفت: اکنون مشغول ترجمه کتاب «خوابگردها» نوشته هرمان بروخ هستم. نمایشنامه‌ «ناتان خردمند» را هم اخیرا ترجمه کرده‌ام که در حال حاضر در ارشاد است. البته این ترجمه مجدد است و قبلا دو ترجمه از آن انجام شده است. من تصورم این بوده که ترجمه بهتری از این نمایشنامه ارائه داده‌ام که البته این تصور من است و تصور مترجم مهم نیست، ناقدان، رسانه‌ها و مخاطبان باید تشخیص بدهند که این تصور درست بوده است یا نه و اگر نباشد باید من را نکوهش کنند که چرا دوباره این کار را انجام داده‌ام. 

انتهای پیام