این نویسنده دفاع مقدس در گفت‌وگو با ایسنا درباره خاطره‌نویسی اظهار کرد: خاطره به عنوان یک گونه‌ ادبی در ادبیات ما جایگاه ویژه‌ای دارد. خاطره‌نویسی در دوره‌های قبل‌ هم وجود داشته است، حتی می‌توان سفرنامه‌ها را هم  نوعی خاطره‌نویسی تلقی کرد. در دوران معاصر بیشتر خاطره‌نویسی را در ادبیات دفاع مقدس داریم.

او افزود: ژانر خاطره‌نویسی در حال تولید آثار خوب، قوام گرفتن و ارتقای آثار به لحاظ شکل و محتوا است. استقبال مردم از این ژانر نشان می‌دهد به خاطره در ادبیات مقدس توجه ویژه‌ای می‌شود.

 کاموربخشایش خاطرنشان کرد: باید با تولید مباحث نظری و قوام بخشیدن به محتوای این ژانر بتوانیم کارهایی را ارائه دهیم که به داستان نزدیک شود و جای آن را بگیرد. فکر می‌کنم با این شرایط بتوانیم این ژانر ادبی و ادبیات‌مان را جهانی‌تر کنیم و ادبیات مشترکی پدید بیاوریم که برای کل دنیا باشد و آن‌ها بتوانند با این ادبیات و مفاهیم آن ارتباط برقرار کنند، البته خاطرات ما  به همین شکل هم می‌تواند جهانی شود.

نویسنده «جای امن گلوله‌ها» (خاطرات عبدالرضا آلبوغبیش) درباره ارزش ادبی خاطرات نیز گفت: خاطره به عنوان ژانر ادبی باید ارزش‌های ادبی لازم و مربوط به این ژانر را داشته باشد که این ارزش‌ها، نثر روان، جذاب و تأثیرگذار بر مخاطب و دیگری استناد در خاطره است. برخلاف داستان، خاطره از واقعیت‌ حرف می‌زند، مثلا ما به اتفاقاتی که در دوران دفاع مقدس رخ داده، لباس ادبی می‌پوشانیم و آن‌ها را در قالب ژانر ادبی ارائه می‌دهیم.

او با بیان این‌که خاطرات  از دو محور تاریخی و ادبی قابل بررسی هستند، اظهار کرد: به نظرم خاطراتی قوام و اعتبار دارند که هر دو وجه و محور را در نظر داشته باشند، و هم ویژگی‌های ادبی و هم ویژگی‌های تاریخی در آن‌ها لحاظ شده باشد. در خاطره نمی‌توان از تخیل استفاده کرد اما از ویژگی‌های ادبی دیگر می‌توان استفاده کرد تا برای خواننده جذابیت بیشتری داشته باشد. در عین حال خواننده خیالش راحت باشد که روایت واقعی را می‌خواند.

نویسنده «خاطرات سیدمرتضی نبوی» همچنین درباره معایب ژانر خاطره‌نویسی گفت: از عیوب خاطره‌نویسی این است که افراد به مقتضای امروز، خاطرات دیروز خود را تعریف می‌کنند که ممکن است خاطرات وارونه، کم، ناقص و جزئی روایت شوند که در این صورت کار خاطره‌نویس برای راستی‌آزمایی خاطره بسیار سخت  می‌شود. «من‌محوری» در خاطرات زیاد است؛ ممکن است فرد حادثه‌ای را  که روایت می‌کند نقش زیادی در آن نداشته باشد، اما به‌گونه‌ای آن را تعریف کند که در آن نقش محوری دارد و یا برعکس این موضوع هم ممکن است اتفاق بیفتد و فرد به خاطر مناعت طبع و این‌که خواننده احساس نکند از خود تعریف کرده، نقش خود را حذف یا کمرنگ کند که این‌ها به اصل سندیت خاطره آسیب می‌زنند.

او درباره وضعیت خاطره‌نویسی در کشور ما در مقایسه با کشورهای دیگر نیز با بیان این‌که ما در این موضوع خیلی پیشرفته هستیم، گفت: ما در ادبیات داستانی نسبت به کشورهای دیگر مقداری عقب‌تر هستیم و هنوز نتوانسته‌ایم یک رمان خوب درباره دفاع مقدس تولید کنیم، اما در مورد خاطره خیلی خوب عمل کرده‌ایم و به‌نظرم در این زمینه خیلی پیشرفت داریم.

کاموربخشایش با اشاره به حضور خود در همایش «جنگ و فرهنگ» در کشور ترکیه اظهار کرد: این موضوع در این همایش نیز مطرح شد. آن‌چه برای حاضران در این همایش جذابیت داشت این بود که ما از ادبیات دفاع مقدس ژانر جدیدی به نام خاطره و ادبیات اسارتگاهی ایجاد کرده‌ایم.  آن‌چه لازم است ترجمه این آثار به زبان‌های دیگر در سطح جهان است تا از این طریق بتوانیم خودمان را معرفی کنیم.

او با بیان این‌که خاطره‌نویسی می‌تواند پشتوانه‌ای برای گونه‌های ادبی باشد، خاطرنشان کرد: خاطرات این ماهیت را دارند که داستان‌نویسان از دل آن‌ها رمان‌های ماندگاری تولید کنند. لازم است ما بحث اقتباس و یا تبادل در بین ژانرها را بیشتر داشته باشیم. کتاب‌های خاطرات مملو از سوژه‌های ناب برای تولید مستند، فیلم سینمایی، رمان، داستان و داستانک هستند. در عین حال قابلت دارند که به همین شکل خاطره ارائه شوند.

این نویسنده در پایان اظهار کرد: ان‌شاءالله بتوانیم شرایطی را ایجاد کنیم تا این نوع ادبیات (خاطره‌نویسی) جهانی شود. با توجه به تجربه‌ای که من در همایش ترکیه داشته‌ام می‌توانم بگویم دنیا تشنه دانستن درباره ادبیات دفاع مقدس است و می‌خواهد بداند که ما چطور توانستیم در شرایط سخت جنگ، ادبیات دفاع مقدس با ژانرهای مختلف مانند زندگی‌نامه، خاطره و ادبیات داستانی تولید کنیم. به نظرم باید شرایطی فراهم شود که این‌ها به زبان‌های دیگر ترجمه شوند تا دنیا با آثار ما بیشتر آشنا شود و این ادبیات را جهانی‌تر کنیم.

انتهای پیام