شهرام شکیبا می‌گوید: در زمان انتخابات خطوط قرمز مدام در حال تغییر و سوژه برای طنزنویس فراوان است به همین علت کار برای آن‌ها هم حساس‌تر و هم راحت‌تر می‌شود.

این طنزپرداز در گفت‌وگو با خبرنگار ادبیات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، درباره فضای طنز سیاسی امروز گفت: مثل گذشته، زمان نزدیک به انتخابات خط‌ و ربط‌ها بسیار مشخص می‌شود. طبیعتا به صورت ناخودآگاه بسیاری از طنزنویسان به سمت نوشتن طنزهای به‌روزتر و تندتر می‌روند و بازار طنز سیاسی داغ می‌شود.

او با بیان این‌که زمانی که نویسنده عصبی باشد طنزش هم از معیارهای هنری فاصله می‌گیرد، بیان کرد: بعد از انقلاب معمولا در مطبوعات، گروه‌های چپ بیش‌تر به طنز گرایش داشتند اما اکنون انحصار به شکلی شکسته شده و در روزنامه‌های دیگر هم طنز رواج پیدا کرده است. دیگر طنز صرفا به رسانه‌های اصلاح‌طلب محدود نمی‌شود و در رسانه‌های اصولگرا نیز طنز مطبوعاتی پا گرفته است.

شکیبا با اشاره به عصبیت طنز در رسانه‌های جناحی اظهار کرد: در رسانه‌های اصولگرا عصبیت بیش‌تری می‌بینیم به همین علت این طنزها با طنز معیار فاصله بیش‌تری دارد. البته در سال‌های بعد از دوم خرداد در روزنامه‌های ارگانی برخی احزاب همین اندازه عصبیت در برخی نوشته‌ها دیده می‌شد. در این مورد مشخصا می‌توان از طنزهای کسری نوری در روزنامه مشارکت مربوط به حزب مشارکت نام برد.

این طنزپرداز و مجری تلویزیون درباره مشکلات زمان انتخابات برای طنزنویسان بیان کرد: معمولا وقتی مبارزات انتخاباتی و در ادامه درگیری‌های سیاسی خطوط روشن‌تری می‌گیرد، کار حساس‌تر می‌شود. هرچه درگیری‌های سیاسی بالا بگیرد کار طنزنویسی هم حساس‌تر و هم راحت‌تر خواهد شد. حساس‌تر زیرا زمانی که درگیری‌ها بالا می‌گیرد گاهی رقیب به فکر حذف اشخاص و حتی روزنامه یا مطبوعه‌ای می‌افتد، خب در چنین شرایطی ستون طنز ضربه‌پذیرترین بخش است.

او ادامه داد: از دیگر سو کار طنزنویسی آسان‌تر می‌شود. زیرا سوژه فراوان‌تر شده است. زمانی که سیاستمداران عصبی می‌شوند، اصولا بی‌منطق‌تر از حد معمول صحبت می‌کنند. این عصبانیت باعث می‌شود حرف‌هایی بزنند که خودبه‌خود وجوه طنزآمیزی دارد و موقعیت را برای طنزنویس فراهم می‌کند که از شوخی‌های بهتری استفاده کند. اما از طرفی خطر هم بیش‌تر است.

شکیبا درباره خط قرمزهای طنزنویسان گفت: همیشه یک خطوط قرمز کلی وجود دارد که همه مطبوعاتی‌ها آن‌ها را می‌شناسند. خب طنزنویسان این خطوط را مشخص‌تر می‌شناسند، یعنی حدود طنزنویسان کمی بیش‌تر از سایر مطبوعاتی‌هاست. اما در فضای ملتهب و پرتنش سیاسی - که می‌تواند فضای نزدیک به انتخابات هم باشد - ناخودآگاه این خطوط قرمز بر اساس اتفاقات روز تغییر می‌کند.

او درباره توانایی لازم برای طنزپرداز در زمان نزدیک به انتخابات بیان کرد: در این حال یک طنزنویس باید بر همه اخبار احاطه داشته باشد و همه حساسیت‌ها را به خوبی بشناسد. در این فضای پرتنش کافی است طنزنویس از یک عبارت در متنش استفاده کند که شبیه به شعار گروه معاندی باشد، همین باعث گرفتاری نویسنده و رسانه‌اش خواهد شد. خطوط قرمز در این دوره مدام در حال تغییر است و در فضای داغ درگیری‌ها خطرناک‌تر و برای طنزنویسان مشکل‌ساز می‌شود.

این شاعر و طنزپرداز همچنین بیان کرد: تا حدی شکل رسانه‌های ما فرق کرده است. روزگاری مطالب بلند می‌نوشتیم که خواننده هم داشت، اما قطعا مطالب طنز بسیار تاثیرگذار هستند. همیشه این اصل مطبوعاتی که طول مطلب با تعداد خواننده رابطه عکس دارد، خودنمایی می‌کند. اکنون با توجه به این‌که ابزارهای هوشمند باعث شده که مطالب‌مان را به آسانی با دیگران به اشتراک بگذاریم باید مطالب بسیار کوتاه‌تر باشد.

شکیبا با اشاره به این‌که بیش از دو سال از طنزنویسی دور بوده و به تازگی دوباره به بخش طنز خبرآنلاین بازگشته است، افزود: خود من به فرمی فکر می‌کنم که روزانه دو یا سه مطلب به شکل لطیفه کار کنیم. باید مطالب بسیار کوتاه باشند و از ادبیت و پیچیدگی آن‌ها کم کنیم. همچنین باید شوخی‌ها به شکلی عریان‌تر بیان شود تا مخاطب بیش‌تری داشته باشد. این کار کمی به ذات طنز ضربه می‌زند و اثر را تاریخ مصرف‌دار می‌کند، اما چاره‌ای نیست.

او درباره تاریخ مصرف طنز مطبوعاتی اظهار کرد: البته کسی که وارد طنز مطبوعاتی می‌شود باید بپذیرد که یک مطلب طنز خیلی بیش از خبری که بر آن مبتنی است عمر نمی‌کند. اگر عمر خبر را در گذشته یک روز یا 12 ساعت و بعدها 2 ساعت می‌دانستیم، امروزه مطلب طنز ما نهایتا دوبرابر خبر عمر می‌کند. این ماجرا طبیعی است و چاره‌ای هم نیست.

انتهای پیام