دکتر صادق ملک شهمیرزادی پرسید: آیا خانه‌ی باستان‌شناسان قصد دارد میان دو نسل قدیم و جدید باستان‌شناس ارتباط برقرار کند یا قرار است با تأسیس چنین مکانی، برای متخصصان این حوزه تعیین تکلیف شود؟

این باستان‌شناس پیشکسوت در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، اظهار کرد: زمانی که کسی قصد انجام کاری بزرگ را دارد، در ابتدا دلیل آن را می‌گوید، در حالی که رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بدون آوردن دلیل، اعلام کرد که خانه‌ی باستان‌شناسان باید تأسیس شود.

او با اشاره به این‌که قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، کانون باستان‌شناسان و موزه‌ی ملی ایران دو مکانی بودند که باستان‌شناسان در آن‌ها حضور می‌یافتند و به رد و بدل کردن اطلاعات در این حوزه می‌پرداختند، گفت: مدتی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی همه‌چیز به‌هم خورد و این کار به‌مرور کم‌رنگ شد.

وی با اشاره به این‌که در یازدهمین کنگره‌ی باستان‌شناسی کشور که حدود یک‌ماه پیش برگزار شد، برخی باستا‌ن‌شناسان اعلام کردند که برای ارائه‌ی رساله‌ی فوق لیسانس یا دکتری خود، اقدام به حفاری یا کاوش در یک منطقه کرده‌اند، ادامه داد: در زمان ریاست دکتر باقرزاده - رییس مرکز باستان‌شناسی کشور - همه‌ی دانشجویان موظف بودند برای آموزش و یادگیری بهتر، با هیأت‌های مختلف کاوش همراه شوند و اگر کسی این کار را انجام نمی‌داد، به او اجازه کار به‌شکل مستقل داده نمی‌شد؛ اما متأسفانه اکنون فارغ‌التحصیلان این رشته برای پایان‌نامه‌های خود به‌صورت مستقل کاوش می‌کنند.

ملک بیان کرد: در وضعیت کنونی باید ببینیم خانه‌ی باستان‌شناسان را با چه هدفی می‌خواهند ایجاد می‌کنند؟ نخست باید هدف و برنامه‌ی خود را اعلام کنند و بگویند چه کسانی برنامه‌های اصلی این خانه را برعهده می‌گیرند، تا متوجه شویم منظور از این کار چیست. آیا ممکن است آن‌ها نیز به اقدامی مانند دادن «کارت منزلت» فکر کنند؟

این باستان‌شناس با اشاره به وجود پژوهشکده‌ی باستان‌شناسی و پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در این سازمان، گفت:‌ با این وجود، ناگهان به مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران دستور داده می‌شود که به‌دنبال خانه‌ای برای باستان‌شناسان باشد. این در حالی است که انجام چنین اقداماتی معمولا خودجوش است و توسط نهادهایی مانند NGOها انجام شود.

وی اظهار کرد: از حدود سال 1376 با آمدن سیدمحمد بهشتی به سازمان میراث فرهنگی کشور و تحولاتی که در این سازمان در حال پا گرفتن بود، از مسئولان حوزه‌ی باستان‌شناسی درخواست کردم، اتاقی را به باستان‌شناسان پرتجربه و بازنشسته بدهند تا با یکدیگر همفکری کنند و مانع قطع شدن ارتباط میان نسل جدید و قدیم شوند. حالا هم پیشنهاد می‌کنم با تهیه‌ی یک فهرست از باستان‌شناسان بازنشسته، آن‌ها را در جلسه‌ای دور یکدیگر جمع کنند تا درباره‌ی این خانه با یکدیگر مشورت کنند. با این کار شاید بتوانند رابطه‌ی نسل جوان را با نسل قدیم باستان‌شناس دوباره برقرار کنند.

او با تأکید بر این‌که باستان‌شناسان بازنشسته مخزنی از تجربه و علم هستند، گفت: ایجاد این خانه اتفاق بسیار خوبی می‌تواند باشد. جایی که جوانان بتوانند از تجربیات قدیمی‌ها استفاده کنند، کاری که در همه جای دنیا آن را انجام می‌دهند؛ اما متأسفانه اکنون مدرک باستان‌شناسی مانند گواهینامه‌ی رانندگی است که هر کسی آن را بگیرد، می‌تواند فورا پشت ماشین بنشیند. معتقدم نخست باید تعاملی بین نسل جدید و قدیم برقرار شود تا این دو نسل با یکدیگر آشتی کنند.

این باستان‌شنان با تأکید بر این‌که وضعیت کنونی باستان‌شناسی در ایران مانند استخری است که مربی شنا ندارد و همه در آن سردرگم و در حال اشتباه کردن هستند، اضافه کرد: متأسفانه چند سالی است که در حوزه‌ی باستان‌شناسی به مقوله‌ی پژوهش توجه چندانی نمی‌شود. در گذشته، بیشتر کار پژوهشی در حوزه‌ی باستان‌شناسی انجام می‌شد. به همین دلیل، حالا نتیجه‌ی کاوش‌های باستان‌شناسی در هر محوطه از گذشته تا کنون باید در قالب یک مجموعه به‌صورت مستقل گردآوری شود تا بتوان از آن استفاده کرد.

انتهای پیام