دبیر علمی جایزه جلال آل احمد درباره‌ی حاشیه‌های ایجادشده در پنجمین دوره این جایزه گقت: حرف اول و آخر را در جایزه‌ی جلال، کتاب سال و پروین اعتصامی، هیأت علمی این جوایز می‌زند.

او همچنین تأیید کرد، کتاب «شرح اسم» (زندگی‌نامه‌ی مقام معظم رهبری) برگزیده‌ی هیأت داوران جایزه بوده، اما توسط هیأت علمی تنزل یافته و جزو آثار تقدیری معرفی شده است.

به گزارش خبرنگار ادبیات و نشر خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، مجید حمیدزاده - دبیر علمی پنجمین دوره جایزه جلال آل احمد – در توضیحاتی درباره اعتراض‌های صورت‌گرفته به داوری این جایزه، با ذکر مقدمه‌ای درباره برگزاری پنج دوره این جایزه عنوان کرد: برگزاری جایزه ادبی جلال دارای ارکانی است که عبارت‌اند از: هیات امنا، هیات علمی و دبیرخانه. اعضای هیات امنا اعضای حقیقی و حقوقی هنر شورای عالی انقلاب فرهنگی هستند که رییس این هیات امنا وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی است. همچنین دبیر هیات امنا معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.

او افزود: رکن دوم این جایزه اعضای هیات علمی جایزه هستند که تعداد آن‌ها 9 نفر است و آن‌ها توسط هیات امنا پیشنهاد داده می‌شوند و بعد از تصویب این افراد با حکم وزیر مشغول به کار می‌شوند. رکن سوم جایزه نیز دبیرخانه است.

حمیدزاده در ادامه عنوان کرد: در جایزه جلال چهار گروه داوری در بخش‌های داستان، نقد ادبی، تاریخ‌نگاری و مستندنگاری دیده شده است که گروه‌های داوری برای بررسی آثار این بخش‌ها فعالیت خود را آغاز می‌کنند و داوری‌ها در این گروه ها انجام می‌شود. در این گروه‌ها ابتدا سه نفر از اعضا کلیه آثار را ارزیابی می‌کنند و پس از ارزیابی آثار با دو رأی مثبت به مرحله دوم می‌روند و در مرحله دوم نیز چهار نفر آثار را بررسی می‌کنند و اگر اثری بالای 90 امتیاز کسب کن،د آن اثر به هیات علمی می‌رود و در نهایت تمامی روند داوری‌ها و نتایج داوری‌ها در هیات علمی بررسی و بعد از تصویب هیات علمی اعلام می‌شود. این رویه‌ای بوده که در طول پنج دوره برگزاری جایزه جلال جاری بوده و در این دوره نیز اعمال شده است.

حمیدزاده در ادامه در پاسخ به سوالی مبنی بر این‌که اگر قرار است هیات داوران رای را تصویب کنند، ولی هیات علمی آن را رد کنند، چه دلیلی وجود دارد که آثار داوری شوند، عنوان کرد: این رویه در هر پنج دوره برگزاری جایزه جلال جاری بوده و در تمامی دوره‌ها روند و نتیجه داوری‌ها به اعضای هیات علمی اعلام می‌شده و بر آن اساس هر تصمیمی که اعضای هیات علمی می‌گرفته، ابلاغ می‌شده است. چنان‌چه در دوره چهارم این جایزه نیز یکی از برگزیده‌های داوران در جلسه هیات علمی رد شد. این رویه در جایزه جلال، جایزه پروین اعتصامی و کتاب فصل هم وجود دارد و در واقع حرف اول و آخر را در این جوایز اعضای هیات علمی می‌زند.

دبیر علمی پنجمین دوره جایزه جلال آل احمد همچنین گفت: در مواقعی نیز از سوی داوران اثری برگزیده و اعلام شده، ولی از سوی هیات علمی آن اثر تقدیری اعلام شده است.

حمیدزاده در ادامه با بیان این‌که هیات داوران این جایزه را هیات علمی جایزه انتخاب می‌کند، اظهار کرد: اگر قرار بود تنها با نظر داوران نظر نهایی اعلام شود، ساده بود که نظر داوران را جمع و تفریق می‌کردیم و به نتیجه نهایی می‌رسیدیم، اما در طول دوره‌های گذشته نیز نظر هیات علمی به عنوان یک رویه پذیرفته شده است و چنان‌چه این رویه غلط است، از گذشته وجود داشته و ما آن را ایجاد نکرده‌ایم.

او افزود: ما در جایزه جلال یا بر اساس آیین‌نامه یا اساسنامه یا رویه گذشته عمل کرده‌ایم.

او در ادامه با اشاره به اساسنامه جایزه جلال عنوان کرد: خودم به عنوان دبیر جایزه در جلسه پایانی همه گروه‌های داوری حضور داشتم و در آن‌جا به همه داوران اعلام شد که تصمیم نهایی را در رابطه با معرفی برگزیدگان جایزه هیات علمی می‌گیرد. البته در همان‌جا اعلام کردیم که ما نظرات شما را به عنوان داوران به هیات علمی اعلام می‌کنیم، ولی در نهایت هر تصمیمی را که اعضای هیات علمی اتخاذ کنند، اعلام می‌کنیم.

به گزارش ایسنا در ادامه این نشست که در خانه کتاب برگزار شد، حمیدزاده در رابطه با تقسیم جوایز برخی از بخش‌های تقدیری بین نویسنده و راوی در بخش مستندنگاری گفت: در رابطه با تقسیم جوایز در هیات علمی نیز بحث شد و در این رابطه تصمیم نهایی را هیات علمی گرفت. در رابطه با کتاب «دا» که در دوره دوم تقدیری اعلام شد، همین مساله اعمال شد و ما امسال نیز خلاف این رویه را انجام نداده‌ایم. اگر آن زمان غلط بوده، از آن زمان باقی مانده است.

او در ادامه عنوان کرد: بر اساس آیین‌نامه وقتی جایزه مشترکا به آثاری تعلق بگیرد، باید جایزه نصف شود، اما امسال در بخش مستندنگاری دو کتاب «شرح اسم» و «نورالدین پسر ایران» در بخش مستندنگاری تقدیری اعلام شدند و بنا بر نظر هیأت علمی، جایزه باید بین این دو کتاب نصف می‌شد. بر همین اساس، باید جایزه کتاب «نورالدین پسر ایران» نیز بین نویسنده و راوی تقسیم می‌شد، اما در این رابطه نیز ما با اعضای هیات علمی و معاونت فرهنگی صحبت کردیم که اگر می‌شود، هم به راوی و هم به نویسنده این کتاب 5/12 سکه اهدا شود که در نهایت هم چنین شد. این در صورتی است که برخی اشکال گرفته‌اند که ما به خاطر بحث مالی در دوره پنجم برگزیده نداشته‌ایم، در صورتی که اگر این اشکال وارد بود، معاونت فرهنگی باید این خواسته ما را مبنی بر تعلق گرفتن 5/12 سکه به راوی و نویسنده کتاب «نورالدین پسر ایران» به صورت جداگانه، رد می‌کرد.

حمیدزاده همچنین درباره انتقادهای محمدرضا سرشار درباره برگزاری این دوره از جایزه جلال گفت: در یکی از جلسات هیات علمی به من تذکر دادند که محمدرضا سرشار در جایزه دارای کتاب است، بنابراین طبق رویه جایزه هر فردی که خودش در جایزه کتاب داشته باشد، نمی‌تواند جزو داوران و از اعضای انتخاب‌کننده داوران باشد، بنابراین یا باید کتاب او از داوری جایزه کنار می‌رفت یا خود وی.

او در ادامه عنوان کرد: اعضای گروه داوری نقد ادبی که عمدتا هم به پیشنهاد محمدرضا سرشار مشخص شده بودند، طبق رویه نباید انتخاب ایشان می‌بودند، چون در این صورت در افکار عمومی شائبه ایجاد می‌شد. به همین جهت ما دو نفر از افرادی را که محمدرضا سرشار برای داوری این بخش پیشنهاد داده بود، تغییر دادیم که یک نفر از آن‌ها را هم خود محمدرضا سرشار پیشنهاد داده بود و اختلاف تنها یک نفر بود. در خاتمه هم جمع نتایج چه با آن فردی که خود ایشان پیشنهاد داده بودند، چه با فرد دیگری که ما تغییر دادیم، بالای 77 نیامد و این نشان می‌دهد که این تغییر نمی‌توانست هیچ نقشی در برگزیده شدن یا نشدن کتاب وی داشته باشد.

حمیدزاده در رابطه با اظهارات محمدرضا سرشار ادامه داد: در آخرین جلسه گروه داستان که خود ایشان هم داور این بخش بود، ‌به ایشان عرض کردم رویه این است که فردی که خود کتابی برای داوری در جایزه داشته باشد، نمی‌تواند در انتخاب داوران شرکت کند. ایشان هم گفتند این در اساسنامه و آیین‌نامه جایزه نیست. من هم گفتم این درست است، اما چنین چیزی جزو رویه برگزاری جایزه بوده است و برایش هم مثال آوردم و گفتم شما یا کتاب‌تان را باید از جایزه خارج کنید و یا اگر می‌خواهید کتاب‌تان در جایزه حضور داشته باشد، باید خودتان از اعضای انتخاب داوران خارج شوید. در ادامه هم ایشان گفتند کتاب در داوری‌ها بماند. آقای سرشار آن‌جا به من گفتند مطلبی که شما گفتید، معقول است، ولی در اساسنامه چنین چیزی نیامده است.

حمیدزاده در ادامه همچنین گفت: آقای سرشار یک بار دیگر هم به من گفت که چرا اسامی داوران را اعلام نمی‌کنید که من نیز گفتم طبق مصوبه در پایان برگزاری جایزه، اسامی داوران اعلام خواهد شد که ایشان نیز گفتند زمانی که من بودم، به صورت خاص اسامی داوران را اعلام می‌کردیم. من نیز جواب دادم بر اساس نظر هیات علمی در این جشنواره و جشنواره‌های دیگر به این شکل عمل می‌شود و اسامی داوران در پایان دوره اعلام می‌شود.

او افزود: آقای سرشار همچنین به من گفتند اسامی داوران کتاب من را بدهید، که من نیز در جواب ایشان گفتم اگر کتاب‌تان در داوری‌ها شرکت داده شود، باید خود از انتخاب داوران خارج شوید و بنابراین نمی‌توانید اسامی داوران را داشته باشید و اگر می‌خواهید داوران حضور داشته باشند، باید کتاب شما از داوری‌ها خارج شده و من پس از آن اسامی داوران را به شما اعلام خواهم کرد.

حمیدزاده در ادامه تأکید کرد: ما در هیچ کجای این جایزه، خلاف رویه، ‌آیین‌نامه و اساسنامه عمل نکرده‌ایم.

دبیر پنجمین دوره جایزه جلال در ادامه درباره انتقادهایی که از سوی برخی داوران مبنی بر برگزیده شدن کتاب «شرح اسم» از سوی داوران و تغییر این نظر از سوی برگزارکنندگان جایزه، عنوان کرد: در جلسه‌ای که داوران این بخش نیز در آن حضور داشتند، ما اعلام کردیم که داوری برای این کتاب با دقت بیش‌تری انجام بگیرد، زیرا کتاب درباره مقام معظم رهبری است و بنابراین این شائبه ایجاد نشود که چون کتاب درباره ایشان نوشته شده، ملاک‌های داوری نادیده گرفته شده است.

او در ادامه عنوان کرد: این کتاب از سوی داوران برگزیده انتخاب شد، ولی هیات علمی این نظر را تنزل داد.

حمیدزاده سپس در رابطه با انتخاب داوران جایزه نیز عنوان کرد: داوران یا بر اساس تجربیات طولانی که در زمینه نویسندگی و داوری دارند، انتخاب می‌شوند یا بر اساس سطح علمی‌شان و این‌که صلاحیت آن‌ها برای هیات علمی محرز شده باشد.

او افزود: ما مجری مصوبات هیات علمی هستیم و حتا ملاک‌های ارزیابی و داوری‌ها نیز توسط هیات علمی پیشنهاد و توسط هیات امنا تصویب می‌شود، بنابراین حق انتخاب هیات داوران با اعضای هیات علمی است.

در ادامه این نشست، این سؤال مطرح شد که شاید رویه دوره‌های قبلی جایزه اشتباه بوده است که امروز نیز این جایزه به مشکل برخورده، آیا قرار نیست این رویه غلط اصلاح شود و آیا خود شما نسبت به تغییر این رویه نظری ندارید، که حمیدزاده پاسخ داد: باید برای اشتباه یا صحیح بودن ملاک داشته باشیم. بی‌جهت نمی‌توانیم بگوییم جیزی غلط یا درست است. در این‌جا ملاک درستی کارها اساسنامه مصوب، ‌آیین‌نامه اجرایی و رویه دوره‌های گذشته است.

او همچنین گفت: اگر من به عنوان دبیر این جایزه و هر فرد دیگری در جایگاه شخصیت حقوقی و حقیقی در رابطه با اصلاح بخشی از این رویه نظری داشته باشم، باید این نظر را به هیات علمی پیشنهاد دهم و آن‌ها به این پیشنهاد رسیدگی کنند. بنابراین اگر بخواهیم هر کاری در زمینه اصلاح یا تغییر مصوبات و آیین‌نامه این جایزه انجام دهیم، باید از راه صحیحش صورت بگیرد.

حمیدزاده همچنین در پاسخ به این سؤال که آیا قصد استعفا از دبیری جایزه جلال را ندارد، اظهار کرد: مطمئنا اگر استعفا بدهم، شما خبردار می‌شوید. چنین قصدی ندارم و اگر من دبیر جایزه جلال هستم، انتخابی است که از نظر تشکیلاتی صورت گرفته است.

در ادامه درباره اظهارات برخی از نویسندگانی که آثارشان در جایزه شرکت داشته، ولی این روزها به داوری‌های این جایزه انتقاد داشته‌اند، پرسیده شد که حمیدزاده نیز پاسخ داد: طبق ضوابط هر فردی حق سوال دارد. گاهی ابهاماتی وجود دارد که باید برطرف شود و پرسیدن این سوال از سوی آنان منعی ندارد. ما نیز نباید وارد انگیزه‌خوانی شویم، ضمن این‌که ممکن است کار ما در جایی اشتباه بوده باشد.

او همچنین در رابطه با صحبت‌های هدایت‌الله بهبودی با یکی از رسانه‌ها مبنی بر پس دادن جایزه‌اش به دبیرخانه جایزه جلال اظهار کرد: تا این ساعت که من در حال صحبت کردن هستم، چیزی به دبیرخانه جایزه جلال تحویل داده نشده است و من هم این مطلب را در خبرها خواندم.

او همچنین در ادامه در رابطه با امتیازات آثار بررسی‌شده در دوره پنجم جایزه جلال عنوان کرد: تمام کتاب‌های شایسته تقدیری این دوره جایزه بالای 80 امتیاز کسب کرده‌اند و هیچ‌کدام بالای 90 امتیاز نگرفته‌اند. تنها کتاب «شرح اسم» 90 گرفت که بر اساس نظر هیات علمی، تنزل داده شد.

او در پایان برای چندمین‌بار تاکید کرد: هیچ تصمیمی برخلاف آیین‌نامه، اساسنامه یا رویه‌ قبلی جایزه جلال صورت نگرفته است.

انتهای پیام