مشورت از ابزارهاي رسيدن به يك نظر واحد جهت انجام فعاليت‌هاي گوناگون در محيط زندگي شخصي و اجتماعي است، ولي افرادي كه براي انجام مشورت انتخاب مي‌شوند بايد داراي ويژگي‌هايي باشند تا آدمي را به سوي انحراف نبرند.

به گزارش خبرنگار دين ومعارف اسلامي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) بخشي از مفاهيم آيه 38 از سوره «شوري» پيرامون اين موضوع كه "با چه كساني مي‌توان مشورت كرد" است كه در ادامه به متن، ترجمه و برخي از مفاهيم مرتبط با آن اشاره مي‌شود:

متن آيه

«وَالَّذِينَ اسْتَجَابُوا لِرَبِّهِمْ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَمْرُهُمْ شُورَىٰ بَيْنَهُمْ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ»

ترجمه آيه

"و كساني كه دعوت پروردگارشان را اجابت كرده و نماز را برپا داشته و كارشان با مشورت ميانشان انجام مي‌گيرد و از آنچه روزيشان داده‌ايم انفاق مي‌كنند."

برخي از مفاهيم مرتبط با آيه

پس از به خلافت رسيدن امام علي(ع)، طلحه و زبير به آن حضرت گفتند: ما به شرطي با تو هستيم كه در هر كار با ما مشورت كني، زيرا حساب ما از ديگران جدا است، امام علي(ع) فرمودند:

"نظرتُ في كتاب اللّه و سنّه رسوله فامضيت ما دلاّني عليه و اتبعته و لم احتج الي آرائكما فيه و لا رأي غريكما ولو وقع حكم ليس في كتاب‌اللّه بيانه و لا في‌السنّه برهانه و احتيج الي المشاوره فيه لشاورتكما فيه"

"من در كتاب خدا و سنت رسول او نگاه مي‌كنم هر چه بود پيروي مي‌كنم و نيازي به رأي و مشورت شما و ديگران ندارم ولي هر گاه امري بود كه در كتاب و سنت برهاني بر آن نداشتم و نياز به مشورت بود با شما مشورت خواهم كرد."

در آيه 38 از سوره «شوري»، نظام مشورت براي اداره امور جامعه مورد تاكيد قرار گرفته و به همين جهت اين سوره اين نام را به خود گرفته است. ما نيز به همين مناسبت، بخشي از روايات در باب مشورت و شوري را در اينجا مي‌آوريم.(بحار الانوار، ج72،ص 105)

"شاور العلماء الصالحين"

"با دانشمندان وارسته مشورت كن."

"و اجعل مشورتك من يخاف الله"

"در مشورت خود كساني را قرار ده كه خداترس باشند."

"شاورالمتّقين الّذين يؤثرون الاخره علي الدنيا"

"با اهل تقوي كه معاد را بر معاش ترجيح مي‌دهند مشورت نما."

"خير من شاورت ذوي النهي و العلم و اولوالتجارب و الحزم"

"با عقلايي كه داراي علم و تجربه هستند مشورت كن."

"لا تدخلّن في مشورتك بخيلاً و لا جباناً و لا حريصا"

"با افراد بخيل و ترسو و حريص مشورت مكن."

"رأي الرجل علي قدر تجربته"

"ارزش رأي به مقدار تجربه صاحب رأي است."

"أن يكون حرّاً متديّناً صديّقاً و ان تطلعه علي سرّك"

"با افرادي مشورت كن كه راستگو باشند و وابستگي نداشته باشند و او را بر راز خود آگاه كن تا بتواند رأي جامع و كامل ارائه دهد."

"مشاوره العاقل الناصح رشد و يمن و توفيق من‌الله"

"در مشورت با عاقل خيرخواه رشد و بركت و توفيق الهي است."

"شاور في امورك من فيه خمس خصال..."

"در كارهاي خود با كسي مشورت كن كه او در پنج خصلت باشد: عقل، علم، تجربه، خيرخواهي و تقوا."

سوال: چرا در نامه 31 نهج‌البلاغه از مشورت با زنان نهي شده است؟

پاسخ: مشورت تابع جنسيت نيست، بلكه تابع معيار و ملاك است. امام علي(ع) مي‌فرمايند: " فانّ رأيهن الي افن" چون زن عاطفي و احساساتي است، معمولا رأي و نظر او استدلالي نيست. بنابراين در حديث ديگري مي‌فرمايند: هرگاه تجربه‌اي از عقل و كمال يك زن داشتيد، با او مشورت كنيد. بنابراين دليل نهي از مشورت با زنان، سستي رأي بوده است و هرگاه مردي نيز اينگونه باشد نبايد مورد مشورت قرار گيرد.

سوال: با اينكه قرآن مي‌فرمايد: اكثر مردم اهل انديشه نيستند «اكثرهم لا يعقلون»(سوره «مائده» آيه 103)، « اكثرهم لا يعلمون»(سوره «انعام» آيه 37)، بسياري از آنان فاسقند «اكثرهم فاسقون»( سوره «توبه» آيه 8) و بسياري در برابر حق تسليم نيستند «اكثرهم للحق كارهون»( سوره «مومنون» آيه 70) پس سفارش به مشورت براي چيست؟

پاسخ: قرآن اكثريت مردمي را در نظر دارد كه گرفتار شرك، فساد و هوس هستند و هرگز مرادش "اكثر المتّقين" و "اكثرالمومنين" نيست.

منبع:

ـ كتاب دقايقي با قرآن، تاليف حجت‌الاسلام والمسلمين محسن قرائتي، ناشر مركز فرهنگي درس‌هايي از قرآن، نوبت چاپ پانزدهم زمستان سال 1390

ـ پايگاه تخصصي ترجمه قرآن كريم www.maarefquran.net

انتهاي پيام