نگراني‌هاي مدير تنها اكولوژ ايران: ناامني و هرج و مرج در خانه‌هاي محلي آتش زدن چوب‌هاي ناياب گلستان براي حفظ مسافر
مدير تنها اكولوژ ايران بر لزوم تهيه‌ي طرح جامع گردشگري براي تنظيم ظرفيت خانه‌هاي محلي به‌منظور حفظ محيط‌هاي طبيعي مجاور و حريم خصوصي ساکنان بومي تأكيد كرد.
«بوم كلبه‌ي تركمن» كه از حدود 5 / 1 سال پيش در كنار پارك ملي گلستان ايجاد شده است، امكان اقامت بومي و طبيعت‌گردي پايدار را در خانه‌اي قديمي و «اوي»هاي تركمن (خانه‌هاي سنتي اقوام تركمن) فراهم كرده است. اين اكولوژ بر مبناي هماهنگي با طبيعت منطقه طراحي شده و هدف اصلي آن، ضمن شناساندن ارزش‌هاي پارك ملي گلستان، فرهنگ بومي و ايجاد حس هويت در جامعه‌ي محلي و حفظ منابع طبيعي و فرهنگي اين منطقه است.
فروغ وهاب‌زاده ـ مدير اين بوم كلبه ـ درباره‌ي اين اكولوژ به خبرنگار بخش گردشگري خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، توضيح داد: اين اقامتگاه‌ها تحت عنوان اقامتگاه طبيعت‌گردي هستند و در دنيا به‌عنوان اكولوژ معرفي شده‌اند كه هدف آن‌ها برخلاف خانه‌هاي محلي و استيجاري فقط اسكان مسافر نيست، بلكه آن‌ها علاوه بر ارائه‌ي امكانات رفاهي در كنار مناطق خاص، مانند پارك‌هاي ملي ايجاد مي‌شوند تا از طريق اكوتوريسم پايدار، سبب توانمندسازي جامعه‌ي محلي شوند.
او گفت: در تمام دنيا اكولوژها در كنار پارك‌هاي ملي يا مناطقي از اين دست ايجاد مي‌شوند و درآمدي كه از اين راه به‌دست مي‌آيد، معمولا به‌صورت مستقيم يا غيرمستقيم به جامعه‌ي محلي مي‌رسد تا انگيزه‌ي حفاظت از اين محيط‌هاي طبيعي را ايجاد و از تخريب آن جلوگيري كند.
وهاب‌زاده همچنين درباره‌ي فعاليت بوم كلبه‌ي تركمن، بيان كرد: ما نخستين اقامتگاهي هستيم كه مجوزي را با نام اكولوژ داريم.
وي اظهار كرد: زماني كه براي گرفتن مجوز اكولوژ اقدام كرديم، كميته‌ي ملي طبيعت‌گردي فعال بود و ما را به مسؤولان استاني معرفي كرد، اين موضوع براي آن‌ها ناشناخته بود و ما مجبور بوديم همه‌ي اطلاعات را در اختيار اين مسؤولان قرار دهيم، براي اين كار وقت و انرژي زيادي گذاشتيم؛ ولي همكاري خوبي از سوي مسؤولان انجام شد.
او ادامه داد: اين كار، جديد و نحوه‌ي تبليغات آن نيز متفاوت است و در ايران كمتر كسي است كه بداند اين كار چگونه انجام و معرفي مي‌شود، از اين منظر با چالش مواجهيم. از سوي ديگر با توجه به تغيير مديران، مرتب بايد اين موضوع را براي آن‌ها توضيح دهيم.
وي همچنين درباره‌ي چگونگي نظارت بر اين اكولوژ، گفت: معمولا كارشناسان بهداشت و اماكن براي نظارت مراجعه مي‌كنند؛ ولي نگاه آن‌ها مانند نظام هتلي است و هيچ چيز اضافه‌ي ديگري براي ما ندارند.
وهاب‌زاده درباره‌ي رفتار مسافراني كه اين اقامتگاه طبيعت‌گردي را براي اقامت انتخاب مي‌كنند با توجه به شكل خاص و جديد فعاليت اين اكولوژ، بيان كرد: ما تا كنون با مسافران خود مشكل نداشته‌ايم، چون پيش از پذيرش، همه‌ي شرايط و اصول را براي آن‌ها توضيح مي‌دهيم و حساسيت‌هاي حضور در منطقه‌ي بومي و طبيعت را در آن‌ها ايجاد مي‌كنيم. معمولا آن‌هايي كه به اين اقامتگاه مراجعه مي‌كنند، علاقه‌مندان به طبيعت هستند، هرچند جا انداختن اين شيوه‌ي طبيعت‌گردي با توجه به تصور عامي كه از اين نوع سفر وجود دارد، كار سختي است.
او همچنين در تعريف اقامتگاه‌هاي محلي و سنتي كه متفاوت با اكولوژها هستند، گفت: اقامتگاه‌هاي سنتي معمولا فرهنگ مردم محلي را معرفي مي‌كنند؛ اما بيشتر اوقات درآمدي براي جامعه‌ي محلي ايجاد نمي‌كنند.
وهاب‌زاده ادامه داد: اگر خانه‌هاي شخصي به خانه‌هاي استيجاري تبديل شوند، خيلي بهتر از آن است كه بدون مجوز و استاندارد، به مردم خدمات دهند، به‌عنوان مثال در يكي از روستاهاي مجاور پارک ملي گلستان بيشتر خانه‌ها در خدمت مسافران گذري هستند و روستا از نظر فرهنگي و طبقات اجتماعي به شدت آشفته شده و حريم زندگي خصوصي آن به‌هم ريخته است.
به گفته‌ي او، هيچ استاندارد و ضوابطي از سوي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري به خانه‌هاي شخصي ديكته نمي‌شود، براي همين برخي از اين خانه‌ها در شرايط ناامن قرار گرفته‌اند.
مدير اين بوم كلبه تأكيد كرد: اگر اين خانه‌هاي استيجاري ثبت و كنترل شوند، مسافران هم به امنيت آن‌ها بيشتر اطمينان پيدا مي‌كنند، چون در حال حاضر بسياري از صاحبان اين خانه‌هاي شخصي كه در كنار خيابان، مسافران خود را انتخاب مي‌كنند، دچار ناامني و هرج و مرج اجتماعي شده‌اند.
وي افزود: برخي از اين مالكان حتا نرخ‌هاي خود را پايين‌تر از حد معمول اعلام مي‌كنند تا به هر ترتيبي مسافران گذري را جذب كنند، آن‌ها با اين كار امنيت و حريم خصوصي زندگي خود را از بين برده‌اند.
او با اشاره به افزايش تعداد خانه‌هاي شخصي در روستاهاي اطراف پارك ملي گلستان، گفت: صاحبان اين خانه‌ها براي جذب و حفظ مسافران، مرتب و بدون كنترل از اين پارك ملي برداشت مي‌كنند. برخي از آن‌ها حتا چوب‌هاي ناياب درختان اين پارك را آتش مي‌زنند تا نان سنتي براي مسافران بپزند و حتا اين حرکت خودجوش را نوعي كارآفريني مي‌دانند.
وهاب‌زاده ادامه داد: هيچ سيستم كنترلي روي اين خانه‌ها وجود ندارد، در حالي كه اگر مي‌خواهند اكوتوريسم پايدار در مناطق طبيعي اتفاق افتد، بايد تمام فعاليت‌ها در راستاي حفظ طبيعت و محيط زيست انجام شود.
او اضافه كرد: تعداد خانه‌هاي محلي در برخي استان‌ها خيلي زياد شده است، به‌طوري كه در هر منطقه، اين خانه‌هاي محلي با فاصله‌اي كم از يكديگر قرار گرفته‌اند و شرايط آن‌ها درست شبيه صدور بيش از حد مجوز اماكن تجاري در يك منطقه است. در اين كار هيچ مديريتي وجود ندارد كه اين، سبب رقابت ناسالم و از بين رفتن انگيزه براي سرمايه‌گذاران کوچک يا افراد بومي مي‌شود.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.
نظرات