مراسم روز بزرگداشت فردوسي عصر روز گذشته (يكشنبه، 25 ارديبهشت‌ماه) در تالار فردوسي دانشكده ادبيات و علوم انساني دانشگاه تهران برگزار شد.

به گزارش خبرنگار بخش ادب خبرگزاري دانشجويان ايران (اسينا)، در ابتداي اين مراسم، ميرجلال‌الدين كزازي كه حضورش با تشويق بسيار حاضران همراه بود، در سخناني گفت: اگر بخواهيد بي‌چون و چرا داوري كنيد كه چه كسي از ميان ايرانيان، ‌ايراني‌تر است، بايد سنجيد كه تا چه پايه با فردوسي و شاهنامه آشنايي دارد.

اين استاد زبان و ادبيات فارسي ادامه داد: اين موضوع اين انديشه را در ذهن برمي‌انگيزد كه چرا شاهنامه و فردوسي معيار راستين ايراني بودن و ايراني ماندن است. با اين‌كه ايران در تاريخ خود سرزمين سرود بوده است و بزرگ‌ترين شاهكارهاي ادبي جهان را پديد آورده؛ پس چرا دفترهاي شعر شاعران بزرگي مانند حافظ، سعدي، خيام، نظامي و خاقاني و ده‌ها سخن‌ور بزرگ فارسي را معيار اين سنجش نمي‌دانيم؟ پاسخ اين است كه سروده‌هاي اين بزرگان تنها گوشه‌ي از ايران و ايراني را نشان مي‌دهد. تنها در شاهنامه فردوسي است كه سرشت و نهاد ايران را به شكلي گوهرين مي‌توانيم بيابيم. به طور كلي، مي‌توانيم بگوييم شاهنامه فردوسي تنها شاهكار ادبي ايران است.

كزازي درباره‌ي پايگاه شاهنامه فردوسي در ادبيات ايران افزود: اگر فردوسي در سپيده‌دم تاريخ ايران سر برنمي‌آورد و شاهنامه‌اي را نمي‌سرود، هيچ‌يك از شاعران بزرگ ايران به آن پايه و مايه كه رسيده‌اند، نمي‌رسيدند و فراتر از آن، اگر اكنون ما گرد همديگر جمع شده‌ايم و به زبان شيو‌اي فارسي با يكديگر سخن مي‌گوييم، مديون فردوسي و شاهنامه هستيم. زبان استوار و بي عيب و نقص براي شكوه و شگرفي شاهنامه كافي است.

اين پژوهشگر زبان و ادبيات فارسي همچنين عنوان كرد: بنا به قول حسين هيكل، روزنامه‌نگار بزرگ مصري، اگر مصريان فرهنگ گران‌سنگ خود را از ياد برده‌اند، از آن‌روست كه مصريان فردوسي و شاهنامه نداشته‌اند، هرچند هميشه بيگانگان بدي‌ها را مي‌نگرند و زشتي‌ها را مي‌جويند و در پي خرده گرفتن و نكوهش كردن هستند، اگر مي‌بينيم يكي ديگري را مي‌ستايد، آن ستايش از سر ناچاري است. در همه دوره‌ها بيگانگان و دشمنان ايران در برابر شكوه شاهنامه به كرنش درآمده‌اند و ناچار زبان به ستايش ايران و ايراني گشوده‌اند.

ميرجلال‌الدين كزازي در بخش ديگري از سخنانش گفت: اسطوره مايه‌هاي خود را از تاريخ مي‌گيرد و تاريخ هر آن چيزي است كه به راستي رخ داده و گزارش آن نوشته شده؛ اما اسطوره تاريخي است كه شكلي نمادين و دروني گرفته باشد. اسطوره رؤياي همگاني است؛ اما رؤيا اسطوره‌اي فردي است. تاريخ هنگامي كه نمادين سرشته مي‌شود، اسطوره را پديد مي‌آورد. اسطوره ساختاري آييني و باورپذير دارد.

او در ادامه توضيح داد: اسطوره زماني كه به حماسه مي‌رسد، ناگزير به دوگانگي و ناچاري مي‌رسد. حماسه ستيز ناسازهاست. دو ناساز خاستگاه اسطوره هستند كه در دل هر ناسازي به سازي برسند. در همان حال كه با هم مي‌ستيزند، با هم آفرينش دارند، از يكديگر ناگزير هستند، يكي بي ‌ديگري نيست، درست مانند زندگي زناشويي و تقابل زن و مرد است.

كزازي در پايان، شاهنامه و دماوند را شبيه يكديگر دانست و اظهار كرد: شاهنامه و دماوند هر دو نمادي از ايران هستند؛ همان‌گونه كه شاهنامه در ميان ديوان‌هاي شعر فارسي پايگاه‌ و جايگاهي بلند دارد، دماوند هم در ميان كوه‌هاي ايران، ارجمند و استوار است.

همچنين در ادامه اين مراسم، روح‌الله هادي، عضو هيأت علمي دانشكده ادبيات دانشگاه تهران، با بيان اين مطلب كه بزرگي و عظمت فردوسي در بزرگي و عظمت شاهنامه است، افزود: در عمر 70 - 80ساله نهاد دانشگاه در ايران، شاهنامه از جوانب مختلف مورد بررسي قرار گرفته و همچنين در بيرون از سرزمين ايران مورد توجه و اقبال بي‌نظير است. شاهنامه از ديدگاه‌هاي اسطوره‌شناسي، تاريخ، زبان، ويژگي‌هاي بلاغي و شكل‌شناسي مورد مطالعه است و اين هم گواه عظمت شاهنامه در جهان است.

او همچنين عنوان كرد: شاهنامه در تقويت و گسترش زبان فارسي به عنوان فصل مشترك تمام ساكنين در قلمرو زبان فارسي و ايران شناخته مي‌شود. همه مي‌دانند كه مهم‌ترين عامل در حفظ امنيت و وحدت كشور، ‌حفظ زبان فارسي است كه حتا نهادهايي مانند دين و نژاد نيز گاهي نمي‌توانند اين وحدت را به وجود آورند. فردوسي با نوشتن شاهنامه، فرهنگ ايران‌زمين را نجات داد و نشان داد كه فرهنگ و ادب ايران حرفي براي گفتن دارد.

هادي با اشاره به اين‌كه در بيرون از ايران، شاهنامه قابل احترام است، گفت: بشر هزاران سال براي وحدت انساني دنبال فصل مشترك گشته و نيازمند راستي، يكپارچگي و اتحاد به معناي واقعي با هر اهل زبان و فرهنگي است. هيچ كتابي مانند شاهنامه فردوسي به عناصر عدالت، بخشندگي و مردانگي در زندگي انسان‌ها توجه نكرده و اين امر باعث شده شاهنامه فردوسي كتابي جهاني باشد. به طور كلي، مي‌توان گفت شاهنامه كتاب دوستي، محبت و مردانگي است كه حتا دروغ را بر قهرمانان خود نمي‌بخشد.

او در پايان خاطرنشان كرد: هم‌اكنون شاهنامه برتر از حماسه‌هاي بزرگ عالم چون ايلياد و اوديسه و مهاباراتا قرار دارد؛ چرا كه براي جهان امروز، پيامي بزرگ و دعوت به سوي انسانيت و جوانمردي داشته است.

به گزارش ايسنا، در اين مراسم ابوالقاسم دهقان به شاهنامه‌خواني پرداخت و گروه موسيقي ايل چند قطعه موسيقي اجرا كرد.

انتهاي پيام