در آستانه‌ي مراسم بزرگداشت عليرضا طبايي به پاس 50 سال فعاليت ادبي، شمس لنگرودي، محمدعلي بهمني، پرويز خائفي، اكبر اكسير، محمدجواد محبت و اكبر آزاد درباره‌ي اين شاعر، ترانه‌سرا و مسؤول صفحات شعر «مجله‌ي جوانان» در دهه‌ي 50 سخن گفتند.
نوآوري در سن بالا
محمد شمس لنگرودي در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ادب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، درباره‌ي طبايي گفت: بسياري از افراد با بالا رفتن سن‌شان از نوآوري شعرشان كاسته مي‌شود؛ اما در اين عرصه، طبايي برعكس عمل كرده و آخرين مجموعه‌ي شعرش شامل بهترين شعرهايش است كه تا امروز از او خوانده‌ام.
او همچنين شعر عليرضا طبايي را شعري معتدل، ميانه‌رو و بين شعر نيمايي و سنتي توصيف كرد و يادآور شد: آشنايي من با عليرضا طبايي به وقتي كه در لنگرود زندگي مي‌كردم و عشق شعر، مرا به طرف همه‌ي مجلات از جمله «مجله‌ي جوانان» مي‌كشيد، بازمي‌گردد. شعر مورد علاقه‌ي او، شعري معتدل و ميانه‌رو و بين شعر نيمايي و سنتي بود كه باب پسند هم‌سن و سال‌هاي من بوده و هنوز هم مورد پسند بسياري از جوانان است.
شمس لنگرودي از جمله مزاياي طبايي را نسبت به هم‌سالانش در آن سال‌ها، دانش او نسبت به شعر نيمايي ذكر كرد كه باعث انتشار بسياري از شعرهاي خوب نيمايي در «مجله‌ي جوانان» شد.
او ادامه داد: من با مجلات ارتباط تنگاتنگي نداشتم. در آن سال‌ها از من در سه مجله، شعر چاپ شد، كه نيمايي‌ترين و يا شجاعانه‌ترين شعرم در عرصه‌ي شكل، شعري بود كه در «مجله‌ي جوانان» و زير نظر عليرضا طبايي چاپ شد.
به اعتقاد اين شاعر، شعرهاي مجموعه‌ي شعر «شايد گناه از عينك من باشد» طبايي، دقايق و ظرايفي دارد كه هرگز در شعر مثلا «ويتنام» او كه در سنين جواني خوانده است، وجود ندارد.
شمس همچنين گفت: شعرهاي گذشته‌ي طبايي در مجموع، روايي و احساسي بود كه با اتكا به وزن نمودي مي‌يافت؛ حال آن‌كه شعرهاي اخيرش در اين مجموعه از اشعار خوب و قابل دفاع نيمايي است.
خود ما هم شاگردي طبايي را كرده‌ايم
محمدعلي بهمني هم درباره‌ي طبايي معتقد است: جايگاه طبايي در شعر و پرورش بچه‌هاي شعر، در زمان خودش تا امروز كم نيست.
اين شاعر متذكر شد: طبايي تا امروز تلاش زيادي كرده است؛ حتا بيش‌تر از شعر خودش، روي شعر ديگران وقت گذاشته است. او حتا در حوزه‌هاي ديگر مانند ترانه نيز كار كرده است و دوره‌اي با نام شهرام يا شهرام طبا، ترانه‌هايش را منتشر مي‌كرد و كارهاي باارزشي داشت.
بهمني يادآور شد: اگر بخواهند براي طبايي بزرگداشت بگيرند، بحق‌ترين كاري است كه مي‌توان براي او انجام داد. او نه تنها به شعر بچه‌هاي شعر تعالي بخشيده؛ بلكه نقطه‌نظراتش در ابتداي كارش در «مجله‌ي جوانان» بسيار باارزش است.
اين شاعر ساكن بندرعباس افزود: شاعران بسياري نزد طبايي شاگردي كرده‌اند. سپيده كاشاني اولين مجموعه‌ي شعرش را با همت عليرضا طبايي منتشر كرد و او در تعالي بخشيدن شعر كاشاني، كمك بسياري به وي كرد و درواقع، كاشاني يكي از شاگردان طبايي است.
بهمني در پايان تصريح كرد: امثال سپيده كاشاني كه شاگردي طبايي را كرده باشند، بسيارند؛ حتا خود ما هم شاگردي او را كرده‌ايم.
طبايي بر شعر ما حق پدري دارد
اكبر اكسير نيز عليرضا طبايي را نماينده‌ي شاعران شهرستان دانست و گفت: قبل از انقلاب، تنها مجله‌اي كه صفحه‌ي ادبي پرباري داشت، «مجله‌ي جوانان» بود كه در آن، شعر شاعران شهرستان منتشر مي‌شد.
اين شاعر افزود: «مجله‌ي جوانان» دوشنبه‌ها منتشر مي‌شد و شاعران دوشنبه، شاعران بي‌تريبون شهرستان بودند كه به دليل مشكلات عديده، نيمي از آن‌ها قادر به ادامه‌ي راه نشدند و نيمي ديگر بعد از انقلاب درخشيدند كه اين به بركت حضور عليرضا طبايي بود كه به تمام شاعران شهرستان توجه داشت.
اكسير متذكر شد: خيلي از شاعراني كه بعد از انقلاب به نام و ناني رسيده‌اند، از اين حقيقت سر باز زدند كه بگويند «مجله‌ي جوانان» پايگاه اوليه‌شان بود؛ اما در برهوت آن موقع، اين مجله واقعيتي بود كه خيلي‌ها از جمله خود من مديون آن هستيم.
او افزود: خيلي دلم مي‌خواست در جلسه‌ي بزرگداشت اين شاعر بودم و درباره‌اش حرف مي‌زدم. اگر طبايي در آن زمان نبود، شايد خيلي از استعدادها به هرز مي‌رفت و بسياري از چهره‌هاي درخشان شعر ظهور نمي‌كردند. شاعران شهرستان، زخم نداشتن تريبون را مي‌خورند و اكثر شاعران از اين دست، با اين مجله رشد كردند.
اين شاعر ساكن آستارا در پايان عنوان كرد: در خانه‌ي هنرمندان، از بزرگ‌مردي حرف زده مي‌شود كه بر گردن شعر شهرستان حق پدري دارد. بايد قدرش را بدانيم. سه‌شنبه، شاعران دوشنبه به پاس اين بزرگ‌مرد برخيزند و كلاه از سر بردارند كه طبايي بر شعر ما حق پدري دارد.
يكي از ترانه‌سرايان خوب
اكبر آزاد هم طبايي را از ترانه‌سرايان خوب دوران خود دانست و يادآور شد: اين شاعر كارهاي خوب بسياري در عرصه‌ي ترانه انجام داده، كه يكي از معروف‌ترين آن‌ها، ترانه‌ي «هر عشقي مي‌ميرد» است.
اين ترانه‌سرا همچنين درباره‌ي فعاليت طبايي در «مجله‌ي جوانان» آن دوره گفت: زماني كه طبايي در «مجله‌ي جوانان» كار مي‌كرد، بسياري از شاعران جوان را به جامعه‌ي شعري ما معرفي كرد. او فردي بود كه در آن زمان، اولين جلسات شعرخواني را راه انداخت.
دريچه‌اي براي انعكاس حرف جوانان
محمدجواد محبت نيز عليرضا طبايي را يكي از چهره‌هاي خدمت‌گزار ادبيات در سال‌هايي كه جوانان ايران حرف‌هايي براي گفتن داشتند، توصيف كرد.
اين شاعر ساكن كرمانشاه يادآور شد: آن زمان كه جوانان ايران حرف‌هايي براي گفتن داشتند، طبايي صفحات شعر «مجله‌ي جوانان» را اداره مي‌كرد و موجب انعكاس حرف‌هاي جوانان آن روزگار مي‌شد. در آن روزگار در مجله‌هاي «تهران مصور»، «جوانان» و «اطلاعات هفتگي»، شعرهايي مي‌داديم؛ اما «مجله‌ي جوانان» براي ما دريچه‌اي بود.
وي افزود: در سال 39، يك شعر نوشتم و به طبايي دادم. شعر مرا در «مجله‌ي جوانان» چاپ كرد و اين آغاز آشنايي من با او بود. ديداري نيز در سال‌هاي پيشين با او داشتم و از غزل‌هاي نابش حظ بردم. هر از گاهي، چند غزل با عنوان اين‌كه ديگران را يادآور شاعر‌ي‌اش شود، مي‌سرايد.
محبت همچنين متذكر شد: هرچقدر او را نوازش كنيم، حقش است؛ زيرا او از شاعران بزرگ است. طبايي از افرادي كه با شعر و غزل امروز مؤانست دارند و در رديف غزل‌سرايان ما، هيچ‌چيز كم ندارد.
كارهاي تازه در اوزان نيمايي
اما پرويز خائفي درباره‌ي طبايي به ايسنا گفت: عليرضا طبايي شاعري است كه سعي كرده در شرايط مختلف زمانه، با چشم‌اندازهاي تازه‌اي ببيند.
اين شاعر متذكر شد: عليرضا طبايي از دوستان صميمي من است. در شيراز مجله‌اي به نام «دريا» را چاپ مي‌كرديم كه طبايي چند شعر و يك كتاب به نام «جوانه‌ها» را به من داد كه در همان شيوه‌ي كارهاي فريدون توللي بود و بارقه‌ي شعري در كارهاي اوليه‌اش پيدا بود. بعد از مدتي رفت تهران و مسؤوليت صفحات ادبي «مجله‌ي جوانان» را گرفت.
خائفي كار مهم عليرضا طبايي را در آن دوره، معرفي بسياري از چهره‌هاي جوان شعر در اين صفحات دانست و متذكر شد: در آن دوره از اغلب شهرستان‌ها برايش شعر، عكس و نامه مي‌آمد و با كمال محبت آن‌ها را چاپ مي‌كرد.
او افزود: طبايي بعدا شيوه‌ي كارش تغيير كرد و در اوزان نيمايي، كارهاي تازه‌اي كرد و از چهره‌هاي خوب شعر معاصر ما شد.
اين شاعر ساكن شيراز در پايان يادآور شد: چند سال بعد، طبايي را در كنگره‌ي خواجوي كرمان ديدم و فهميدم كه زمينه‌ي فكري‌اش تغيير يافته است و نوآوري‌هاي بديعي در شعر دارد.
مراسم تجليل از عليرضا طبايي
مراسم تجليل از عليرضا طبايي - شاعر و روزنامه‌نگار پيشكسوت - به‌همت جمعي از شاعران و پيشكسوتان و با همراهي مؤسسه‌ي اطلاعات و سازمان فرهنگي - هنري شهرداري تهران، از ساعت 17 روز سه‌شنبه (20 اسفند) در تالار بتهوون خانه‌ي هنرمندان برگزار خواهد شد.
طبايي متولد سال 1323 در شيراز، از سال 1337 به انتشار آثارش در نشريات پرداخت و از سال 47 تا 61، مديريت صفحات شعر و ادب مجله‌ي «جوانان امروز» را برعهده داشت.
در ميان آثار او، چهار مجموعه‌ي شعر «جوانه‌هاي پاييز» (پيروز، 1344)، «از نهايت شب» (بامداد، 1350)، «خورشيدهاي آن‌سوي ديوار» (توس، 1360) و «شايد گناه از عينك من باشد» (آيينه‌ي جنوب، 85 - كتاب سال جايزه‌ي شعر خبرنگاران) به‌چشم مي‌خورد.
انتهاي پيام
نظرات