نخستين روز كنگره‌ي بزرگداشت هشتصدمين سال تولد مولانا صبح امروز (يكشنبه) با سخنان محمود احمدي‌نژاد - رييس‌جمهور -، غلامعلي حداد عادل - رييس مجلس شوراي اسلامي -، محمدحسين صفار هرندي - وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي -، مهدي مصطفوي - رييس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي -، غلامرضا اعواني - رييس مؤسسه‌ي پژوهشي حكمت و فلسفه‌ي ايران - و آنا كيلر - استاد دانشگاه كمبريج - در سالن اجلاس سران آغاز شد.

به گزارش خبرنگار بخش ادب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، رييس‌جمهور در اين مراسم گفت: امروز و همه‌ي روزها جامعه‌ي بشري نيازمند مولوي و انديشه‌هاي مولوي است؛ چراكه مولوي متعلق به يك زمان، مكان و قوم خاصي نيست؛ مولوي به تمام بشريت متعلق است. او از نام و قوم بريد و به كمال انسانيت رسيد.

محمود احمدي‌نژاد با ابراز خرسندي از حضور در اين كنگره،‌ خاطرنشان كرد: سخن گفتن من در اين‌جا نه از باب توصيف مولانا؛ بلكه از باب ارادت به ساحت او و همه‌ي‌ مولوي‌دوستان و مولوي‌پژوهان است. سخن گفتن از مولانا از يك‌سو دشوار است؛ چراكه بايد از انساني جامع‌الاطراف كه علوم، معارف، اخلاق و فضائل را در خود جمع كرده است، سخن گفت و از سوي ديگر، آسان است؛ چراكه او پيچيده‌ترين مفاهيم را در كلماتي ساده و در تفسيري روان و عاميانه در اختيار همگان قرار داده است.

وي با اشاره به اين‌كه در عالم بشريت علما و شعراي بزرگي ظهور و بروز كرده‌اند، اما كم‌تر مثل مولوي جاودانه شده و از سوي همه‌ي اقشار و اقوام و مليت‌هاي گوناگون مورد استقبال قرار گرفته‌اند، اظهار كرد: فلاسفه‌ي بزرگي پا به عرصه‌ي وجود گذاشته‌اند؛ اما كم‌تر مانند مولوي توانسته‌اند مفاهيم دقيق را در سطح توده‌هاي مردم منتشر كنند. ادباي بزرگي بروز پيدا كرده‌اند؛ ولي كم‌تر مانند مولوي توانسته‌اند تا اين حد در خدمت تعليم و تربيت بشري قرار گيرند و در دل مردمان جايگاهي ويژه پيدا كنند و في‌البداهه زيباترين و مهم‌ترين موضوعات را در قالب اشعار بيان كنند. علماي اخلاق زيادي حضور داشته‌اند؛ اما همچون مولوي كم هستند، كه جان همگان را بنوازند. امروز مولوي زنده است و جاري در جان انسان‌ها.

رييس‌جمهور در ادامه گفت: اشعار و مطالب مولانا كاملا تازه است و گويي براي ما، نسل ما و فرزندان ‌ماست.

احمدي‌نژاد در ادامه با طرح اين پرسش كه علت اصلي بالندگي و تعالي مولوي و جاودانگي انديشه‌هاي او چيست، به اين پرسش اين‌گونه پاسخ داد: علل گوناگوني را مي‌توان براي اين امر برشمرد و من در اين‌جا دو علت را بيان مي‌كنم؛ علت اول را بايد در خود مولوي جست‌وجو كرد كه چرا يك انسان اين‌قدر اوج مي‌گيرد و استعدادهاي گوناگون در او شكوفا مي‌شود. علم و ادب و اخلاق چون چشمه‌اي جوشان از وجود او مي‌جوشد و ما پاسخ اين سؤال را به اختصار مي‌توانيم در يك كلمه بيان كنيم و آن اكسيري كه وجود مولوي را به زر ناب تبديل كرد، عشق است؛ عشق به تمام خوبي‌ها، فضائل و كرامت‌هاي انساني، عشق به مبدأ تمام اين خوبي‌ها، عشق به مظهر تمام اين خوبي‌ها پيامبر اكرم (ص) و عشق به اهل بيت (ع).

رييس‌جمهور با بيان اين‌كه اين عشق براي مولوي داراي ارمغان‌هايي بود، گفت: اولين ارمغان براي مولوي اين بود كه او را از تعلقات اين دنيا، تن و دنياي خاكي رها كرد. امغان دوم عشق مولوي او را تازه و با طراوت كرد. او هميشه تازه و نو است و هيچ‌گاه بوي ماندگي نمي‌دهد و فرسوده نمي‌شود. هيچ‌كس را خسته نمي‌كند و همواره با طراوت و شاداب است. عشق مولوي باعث شد تا تمام غم‌هاي عالم از جان وي زدوده شود و او را در يك شادي بي‌پايان فرو برد و باعث شد كه غم دنيا نتواند اين عاشق را بيازارد و از رفتن باز دارد. عشق مولوي باعث شد كه تمام استعدادها و ظرفيت‌هاي مولوي سرشار شود و در دل و جان او جايي براي غير خدا باقي نگذاشت.

احمدي‌نژاد علت دوم جاودانگي و تعالي مولوي را تكيه‌ي‌ او به فرهنگ، ادب و زبان فارسي دانست و گفت: مولوي با استفاده از ظرفيت‌هاي زبان و ادب فارسي، مطالب زيبا و دلنشيني را مطرح كرد.

او با تاكيد بر اين‌كه مولوي جاودانه است؛ چراكه چشمه‌ي ناب و زلال جاري در هستي و در حقيقت به خدا متصل شده است، گفت: امروز و همه‌ي روزها جامعه‌ي‌ بشري نيازمند مولوي و انديشه‌هاي مولوي است؛ بخصوص در زمان كنوني كه هجوم انديشه‌هاي مادي و فرهنگ مادي شخصيت و خودباوري انسان‌ها را مورد هجوم قرار داده است، بيش از گذشته به انديشه‌هاي ناب مولوي نيازمنديم. مولوي مثل همه‌ي عشاق واقعي و حقيقي و خداپرستان اصيل و مثل همه‌ي عدالت‌طلبان و پاكان و كساني كه به دنبال حاكميت پاكي و عدالت در جهان هستند، منتظر روزي بود كه تمام زيبايي‌هاي عالم در بشريت حاكم شود.

احمدي‌نژاد در پايان بار ديگر تاكيد كرد: مولوي زنده است؛ چون عشق، حقيقت، پاكي، خداپرستي، آزادي و آزادگي و حق‌طلبي زنده است.

غلامعلي حدادعادل هم در كنگره‌ي بين‌المللي مولانا، اظهار كرد: مولوي مانند اقيانوسي عميق است كه هر چه به اين اقيانوس نظر افكنيم، انتهاي آن را نمي‌توانيم ببينيم.

رييس كنگره‌ي بين‌المللي مولانا كه با موضوع پيام مولانا سخن مي‌گفت، يادآور شد: دنياي امروز بيش از هر زمان ديگري شيفته‌ي اشعار و مفاهيمي است كه مولانا به كار برده است.

رييس مجلس شوراي اسلامي افزود: مولانا به انسان مي‌گويد كه هستي بسي وسيع‌تر از جهان فاني است كه در آن زندگي مي‌كنيم، و به انسان خاطرنشان مي‌كند كه اين جهان مادي بيهوده نيافريده شده و آغاز و حسابي دارد.

او با بيان اين‌كه پيام مولانا اين است كه اين جهان جاني دارد و بايد جان اين جهان را شناخت و ديدن جان اين جهان ديده‌ي جان‌بيني مي‌خواهد و با چشم جهان‌بين ما اين امر ميسر نيست، گفت: پيام مولانا به انسان امروز اين است كه همه‌ي نسل‌ها و وجود آدمي به عالمي بالاتر از اين عالم تعلق دارد و انسان در نهايت به همان عالم برخواهد گشت. انسان در اين جهان همان ني است كه از نيستان بريده شده و در اين دنياي مادي دنبال اصل خود مي‌گردد.

حداد عادل ادامه داد: مولوي مي‌خواهد به انسان سرگشته‌ي امروز كه براي پيدا كردن دواي خود به داروخانه‌هاي پرزرق و برق مي‌رود، بگويد كه دواي درد او همان الا به ذكر الله تطمئن القلوب است. مولوي به انسان‌هايي كه از فنا شدن مي‌ترسند، مي‌گويد كه خود را به درياي حقيقت برسانيد و از محو شدن در اين دريا نهراسيد. پيام مولانا به انسان امروز اين است كه انسان‌دوستي بدون خداپرستي امكان ندارد. انسان به مانند صدفي است كه ريشه‌ي آن به گوهري از درونش برمي‌گردد و اين گوهر دل آدمي است كه از آب و گل نيست؛ بلكه برخاسته از عشق و حقيقت است.

رييس مجلس شوراي اسلامي گفت: پيام مولانا اين است كه هنر آن نيست كه رابطه‌ي انسان با خدا قطع شود؛ بلكه آن است كه دل خداجوي او را به‌سوي پنجره‌اي كه به سوي خداپرستي قرار دارد، معطوف كنيم، و در حقيقت محروم كردن انسان از خداپرستي، مجبور كردن انسان به خودپرستي است. امروز مولانا در جهاني كه با آرمان‌شهر او فاصله دارد، روز به روز معروف‌تر مي‌شود. امروز طرفدار مولانا فقط در ايران، كشورهاي همسايه و جهان اسلام نيست؛ بلكه او در سراسر جهان طرفدار دارد.

وي با بيان اين‌كه پيام مولانا عشق است و عشق درمان تمام دردهاي ماست، در بخش ديگري از صحبت‌هاي خود مولانا را يك رسانه دانست كه پيام معنوي و جهان اسلام را در جهان مي‌پراكند، و گفت: به شهادت اشعار فارسي مولانا، مولانا به فرهنگ ايراني و اسلامي تعلق دارد. البته قلمرو اين فرهنگ فراتر از جغرافيايي است كه امروز ايران ناميده مي‌شود. امروز مردم كشور افغانستان، تاجيكستان، آسياي ميانه و آسياي صغير همه دوستدار و علاقه‌مند مولانا هستند و در گسترش اشعار مولانا سهم داشته‌اند.

رييس مجلس شوراي اسلامي با بيان اين‌كه ما افتخار مي‌كنيم مخاطب بي‌واسطه‌ي زبان و اشعار مولانا هستيم و او به زبان فارسي شعر سروده است، گفت: ما بايد چنان عمل كنيم و چنان باشيم كه اگر روزي از روح مولانا سؤال شود كه خود را متعلق به كدام مردم و ملت مي‌شناسد، همان‌طور كه ما او را از خود مي‌دانيم، او نيز خود را از ما بداند.

همچنين محمدحسين صفار هرندي در سخناني گفت: هشتصد سال از طلوع مردي مي‌گذرد كه در آسمان ادب، انديشه، معرفت، حكمت و عرفان اين سرزمين، درخششي جاودانه داشت، تا آن زمان كه در پرتو شمس حقيقت، ساحت وجودي او درنورديده شد و ساحتي مجدد يافت و عرفان از مشرب او در ميهن ما و جهان غالب شد.

محمدحسين صفار هرندي با بيان اين نكته كه بزرگان بسياري درباره‌ي مولانا سخن گفته‌اند، تصريح كرد: اما اين سبب نشده كه مولانا از دسترس مردم كوچه و بازار دور شود. مردم ما مانند مردم جهان با اشعار مولانا زندگي مي‌كنند. كودكان دبستاني ما هم بخشي از داستان «مثنوي» را در حافظه‌ي خود انباشته‌اند و از آن ميان، به داستان «موسي و شبان» مي‌توان اشاره كرد؛ بنابراين براي بزرگداشت مولانا در ايران قدم برداشتن، امري طبيعي است.

او در ادامه يادآور شد: همراه با ايرانيان، بسياري از مردم جهان در سال 2007 به پيشنهاد ساكنان سرزميني به وسعت ايران قديم و جديد و قبول سازمان يونسكو، به استقبال سال مولانا رفتند.

وزير ارشاد سپس در ارائه‌ي گزارشي از فعاليت ستاد كنگره‌ي هشتصدمين سال تولد مولانا، خاطرنشان كرد: ستاد بزرگداشت مولانا به دستور رييس‌جمهور و با مسؤوليت من برپا شد. اين ستاد با شكل‌دهي كميته‌ي علمي، فرهنگي - هنري، بين‌الملل و اجرايي كار خود را آغاز كرد و با نظر مستقيم رييس‌جمهور، غلامعلي حداد عادل به‌عنوان انديشمند مولوي‌پژوه، رياست كنگره‌ي مولانا را پذيرفت.

او همچنين يادآورد شد: كميته‌ي علمي با مسؤوليت غلامرضا اعواني، كميته‌ي فرهنگي - هنري با مسؤوليت بهمن نامور مطلق، كميته‌ي بين‌الملل با مسؤوليت ابوالحسن خلج منفرد و كميته‌ي اجرايي با مسؤوليت محسن پرويز در طول اين مدت، طبق برنامه، اقدامات شايسته را براي برپايي كنگره‌ي امروز انجام دادند و پي‌درپي مراحل مختلف به انجام رسيده است.

صفار هرندي تأكيد كرد: در كميته‌ي علمي با استقبال خوبي كه از فراخوان به‌عمل آمد، 450 خلاصه مقاله پس از فراخوان فروردين به‌دست دبير كميته‌ي علمي رسيد، كه 300 مقاله پذيرفته شد. تا پايان شهريور نيز 170 مقاله‌ي علمي از داخل كشور رسيد و مقالات توسط يك هيأت 21نفره‌، داوري و در نهايت 50 مقاله براي ارائه در دو روز كنگره در تهران به صورت سخنراني پذيرفته شد.

وزير ارشاد همچنين ضمن ارائه‌ي گزارشي كوتاه از فعاليت‌هاي انجام‌شده در كميته‌هاي فرهنگي - هنري، بين‌الملل و اجرايي، يادآور شد: ادامه‌ي كنگره‌ي مولانا در تبريز و خوي انجام مي‌شود، و ديدار از اماكن تاريخي خوي را كه يادآور شمس تبريزي است و همچنين يك سمينار علمي يك‌روزه در تبريز خواهيم داشت.

در بخش ديگري از كنگره، پيام كويچيرو ماتسورا - دبيركل يونسكو - به زبان انگليسي خوانده شد و در ادامه‌ي مراسم، آنا كيلر - استاد دانشگاه كمبريج - مولانا را شاعر، متفكر و عارف جهاني دانست و اضافه كرد: مولانا ديگر تنها به مردم ايران متعلق نيست؛ او به تمام بشريت تعلق دارد. امروز از اين مرد بزرگ در تمام جهان سخن مي‌گويند و از او عرفان، حكمت و اخلاق مي‌آموزند.

استاد دانشگاه كمبريج همچنين گفت: مولانا در ميان مردم آمريكا به‌عنوان محبوب‌ترين شاعر در جهان شناخته شده و امسال در بسياري از كشورهاي جهان از جمله كانادا، آمريكا، انگستان، تركيه و استراليا براي مولانا بزرگداشت برگزار كرده و به بررسي آراي اين متفكر بزرگ پرداخته‌اند.

كيلر سپس يادآورد شد: من تصور مي‌كنم در آينده‌اي نه چندان دور، مردم جهان به‌صورت بسيار گسترده‌تر با آثار و انديشه‌ي مولوي آشنا خواهند شد و اين آشنايي موجب تعالي فرهنگ انساني خواهد شد.

او با اشاره به سابقه‌ي تدريس «مثنوي» در كمبريج، تصريح كرد: در اين مدت دو سال كه «مثنوي» مولانا را تدريس مي‌كردم، متوجه شدم «مثنوي» دريچه‌هاي تازه‌اي در جهان‌بيني دانشجويان باز كرده و آن‌ها را از نظر معنوي تحت تأثير خود قرار داده است.

كيلر در پايان ابراز اميدواري كرد، علاقه‌مندان مولانا در سراسر جهان با آثار و انديشه‌هاي او آشنا شوند و سخنان خود را با غزلي از مولانا به پايان برد.

در ادامه‌ي اين مراسم، سيدمهدي مصطفوي - رييس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي - با عرض خيرمقدم به سفيران كشورهاي حاضر در جلسه، گفت: زبان و ادب فارسي كه گنجينه‌ي آثار معنوي و عرفاني ما را در خود جاي‌ داده، از مهم‌ترين ميراث تمدن ماست و مولانا شاعر فارسي‌گو از نام‌هاي برجسته‌ي اين تمدن است و همواره در فرهنگ ما ساري و جاري بوده است.

رييس جديد سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي همچنين اظهار كرد: آموزه‌هاي مولانا در گذر زمان، نه تنها كهنه نشده؛ بلكه هر روز درخشان‌تر شده و تكيه‌گاه مهمي براي زندگي اين ملت بوده است.

مصطفوي با اشاره به تسلط مولانا در زمينه‌هاي مختلف علوم زمان خود، يادآور شد: مولوي و ميراث او به‌عنوان تكيه‌گاهي براي مردم جهان در شرق و غرب مطرح شده و اينك بر ماست كه اين گوهر تابناك را دريابيم و به ياري متفكران و اصحاب حكمت، حكمت معنوي مولانا را بهتر بشناسيم و آن را به نسل جوان معرفي كنيم و همچنين پيام راستين مولانا را به جهان برسانيم.

او در پايان به ارائه‌ي گزارشي از فعاليت‌هاي انجام‌شده توسط سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي براي برگزاري كنگره‌ي بزرگداشت هشتصدمين سال تولد مولانا پرداخت.

به گزارش ايسنا، غلامرضا اعواني - دبير علمي كنگره - نيز درباره‌ي علت ماندگاري و جاودانگي مولانا، اذعان كرد: در تاريخ فكر متفكراني بوده‌اند كه در زمان خود شهرت داشته‌اند؛ اما در تاريخ فلسفه درباره‌ي آن‌ها چندان بحث نمي‌شود؛ اما عده‌اي هستند كه عظمت آن‌ها در زمان‌هاي ديگر بيش‌تر از زمان خودشان است و مولانا از اين بزرگان است كه هرچه زمان مي‌گذرد، به عظمت نامش افزوده مي‌شود.

رييس مؤسسه‌ي پژوهشي حكمت و فسلفه‌ي ايران، امروز را روزگار مولانا دانست و افزود: اكنون مي‌بينيم ناگهان تمام جهان به مولانا توجه كرده و اين رازي دارد و پيامي براي فرهنگ ما، كه توانسته چنين شخصيتي را تربيت كند.

او همچنين يادآورد شد: دليل اول عظمت مولانا از اين جهت است كه مولانا حامل پيام مهمي است كه آن پيام، سخت معنوي است. پيام معنوي در جهان ما كه از سويي تشنه‌ي معنويت و از سويي عاري از معنويت است، مورد استقبال قرار مي‌گيرد؛ زيرا در شأن انسان است كه دنبال معنا باشد و همچنين شايسته است انسان معنوي باشد؛ بنابراين مولانا به‌طور صريح و بي‌پروا ما را به عالم معنا هدايت مي‌كند.

اعواني ضمن تبيين تفاوت عرفاي گذشته با حكماي امروز، تصريح كرد: در گذشته، علم مقدس يا آموزه‌هاي مقدس در بسياري از عرفا و حكما وجود داشت؛ اما در فلاسفه‌ي امروز اين موضوع به آن معنا ديده نمي‌شود. با نگاهي به عرفاي گذشته مي‌بينيم كه كليد معنا را در دست داشته‌اند و مولانا جلال‌الدين برجسته‌ترين كسي‌ است كه اين معرفت مقدس را طوري كه براي همه قابل فهم باشد، بيان كرده است.

همچنين جوره ديك نذري‌يف از تاجيكستان نوشته‌اي كوتاه خواند و جاويد اقبال مطلب خود را به زبان انگليسي بيان كرد.

از ديگر برنامه‌هاي مراسم افتتاحيه، تك‌نوازي ني توسط حسن ناهيد، تك‌نوازي سه‌تار توسط جلال ذوالفنون و همچنين رونمايي تمبرهاي يادبود هشتصدمين سال تولد مولانا بودند.

در نشست امروز صبح، اعضاي هيأت رييسه، غلامعلي حداد عادل، غلامرضا اعواني، جاويد اقبال، نسل پيرچلبي و آلن گادلاس بودند.

در نشست بعدازظهر هم كه در دو بخش برگزار مي‌شود، از مولوي در جهان معاصر سخن گفته خواهد شد.

كنگره‌ي بين‌المللي مولانا از ششم تا دهم آبان‌ماه در تهران، تبريز و خوي برگزار مي‌شود.

انتهاي پيام