اگر از ورودي بازار كفاش‌ها كه به محوطه‌ي بازار تهران وارد شوي و از مغازه‌هاي اطراف، شلوغي بازار و آتش‌نشاني عبور كني، وارد آستانه‌ي امامزاده زيد مي‌شوي؛ صحني كوچك كه در يك طرف آن مدرسه‌اي مخروبه به نام حافظ قرار دارد. اين امامزاده يكي از بزرگ‌ترين و تاريخي‌ترين امامزاده‌هاي شهر تهران به‌شمار مي‌آيد.
به گزارش خبرنگار بخش حج و زيارت خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، مدرسه‌ي حافظ، آتش‌نشاني و مغازه‌هاي اطراف همه در گذشته، بخشي از صحن امامزاده زيد بودند؛ اما اكنون آنچه از اين امامزاده باقي مانده، شايد يك‌پنجم فضاي اصلي آن باشد، فضايي تقريبا 1500 متري كه از محوطه‌اي در حدود شش‌هزار متر باقي مانده است.
اين بقعه به‌گونه‌اي كه از تاريخ صندوق قديمي آن (902 هجري قمري) برمي‌آيد، پيش از دوره‌ي سلطنت پادشاهان صفوي در شهر تهران داير بوده است.
مدرسه‌ي مخروبه‌اي كه اكنون در صحن اين امامزاده قرار دارد و با طنابي از گوشه‌ي حرم ورودي بانوان جدا شده، در گذشته حوزه‌ي علميه بوده است و تعداد زيادي از بزرگان مذهبي و ديني در آن تحصيل كرده‌اند.
اين مدرسه به گفته‌ي يكي از خادمان امامزاده زيد، اكنون محل بازي چند كارگر ساختماني است كه بعدازظهر‌ها در آن سوي طناب، مشغول بازي فوتبال مي‌شوند.
به گفته‌ي او، اين كارگران ساختماني را سرمايه‌گذاري كه قصد خريد زمين‌هاي وقفي امامزاده را دارد، در كنار اين بقعه‌ي متبركه مستقر كرده است.
بناي آستانه‌ي امامزاده زيد به‌صورت يك موقوفه است كه بخشي از زمين‌هاي آن در زمان رضاخان (پهلوي اول) به آموزش و پرورش داده شد تا از آن به‌عنوان يك مدرسه استفاده شود.
اين امامزاده در آن زمان به‌عنوان مكاني براي اعتراض عليه حكومت استفاده مي‌شد و بيشتر، افراد معترض حكومت در اين امامزاده تحصن مي‌كردند. به همين دليل، استفاده‌ي بخشي از صحن آن با كاربري مدرسه با هدف كم كردن ارزش اين امامزاده در نزد مردم در زمان رضاشاه انجام شد.
شنيده‌ها درباره‌ي ساخت مدرسه در كنار امامزاده زيد واقع در راسته‌ي بازار تهران حاكي از آن است كه رضاخان براي از ميان بردن قبرستاني كه در كنار امامزاده وجود داشته است، اين مدرسه را آنجا بنا كرد.
همچنين گفته مي‌شود كه ايجاد اين مدرسه علاوه بر از ميان بردن قبرستان تاريخي منطقه به دلايل مختلف اجتماعي در كنار بازار ايجاد شده است تا از نظر فرهنگي اين مجموعه را تحت تاثير قرار دهد.
اكنون مدرسه‌ي حافظ، مخروبه شده و آموزش و پرورش قصد فروش آن‌را دارد، اما با توجه به اين‌كه زمين آن وقفي است، از لحاظ قانوني و حقوقي، آن‌را نمي‌تواند بفروشد. اكنون پرونده‌ي رسيدگي به اين موضوع در دادگاه در جريان است.
اسناد وقفي بودن زمين مدرسه‌ي حافظ وجود دارند
زمين مدرسه‌ي حافظ درحالي در آستانه‌ي فروش به يك سرمايه‌گذار و تبديل شدن به يك پاساژ است كه اسناد وقفي بودن آن در سازمان اوقاف و امور خيريه وجود دارد.
مشاور نماينده‌ي ولي فقيه و سرپرست سازمان اوقاف و امور خيريه در امور بقاع متبركه در گفت‌وگو با خبرنگار ايسنا، تاكيد كرد: مدرسه‌ي حافظ يك موقوفه است كه سند وقف آن در سازمان اوقاف و امور خيريه موجود است.
نصرالله چمران گفت: يك سرمايه‌گذار بدون توجه به وقف بودن اين ملك، قصد خريد آن‌را دارد و تصميم گرفته است كه آن‌را به يك پاساژ تبديل كند و سازمان اوقاف و امور خيريه در تلاش است تا از اين كار جلوگيري كند.
وي افزود: شوراي شهر تهران نيز بر كاربري مذهبي ـ فرهنگي اين بنا تاكيد دارد.
او بيان كرد: در زمان رضاشاه وزارتخانه‌اي با نام وزارتخانه معارف، اوقاف و هنرهاي مستظرفه وجود داشت كه به موجب آن، سازمان اوقاف و سازمان آموزش و پرورش در يك وزارتخانه مي‌گنجيدند؛ اما پس از جدا شدن اين سازمان‌ها، اين مدرسه به سازمان اوقاف و امور خيريه و بقعه‌ي امامزاده زيد داده نشد.
اكنون با توجه به اين‌كه زمين وقفي را نمي‌توان فروخت و براساس گفته‌ي متوليان امامزاده زيد، اسناد وقفي بودن زمين مدرسه‌ي حافظ وجود دارند، آيا اين زمين فروخته مي‌شود و در آينده‌اي نزديك شاهد ايجاد يك پاساژ در صحن امامزاده زيد خواهيم بود؟
چرا پس از گذشت چند سال هنوز اقدامي انجام نشده است؟
پرونده‌ي فروش مدرسه‌ي حافظ مدت‌هاست كه در جريان است و هنوز اقدامي درباره‌ي آن انجام نشده است. نخستين خبرها درباره‌ي فروش اين مدرسه‌ي قديمي در بازار تهران در آذرماه سال 1383 منتشر شدند.
در اين‌باره معاون اداره كل اوقاف و امور خيريه‌ي استان تهران گفته است: هنگامي كه متوجه شديم، يك سرمايه‌گذار قصد خريد، تخريب و بازسازي اين مدرسه را دارد. به‌دليل واگذاري آموزش و پرورش و صدور پروانه توسط شهرداري منطقه‌ي 12، شكايتي را در دادگاه عمومي هشت تهران مبني بر جلوگيري از عمليات ساختماني و صدور تفويض وقفيت آن مطرح كرديم.
به گفته‌ي او، با توجه به دستور قاضي، اكنون پرونده به كارشناسان ارجاع شده است و منتظر اعلام نظر هيات كارشناسان به قاضي پرونده هستيم.
انتهاي پيام
نظرات