محمود جوادي‌پور، قباد شيوا، امرالله فرهادي، بيژن صيفوري، مصطفي اسداللهي، آيدين آغداشلو، حسين خسروجردي، سيامك احصايي، علي عابدي، مهدي اشراقي و ديگران، با حسرت از پوسترهاي ماندگار فيلم‌هاي گاو، كمال‌الملك، چريكه تارا، قيصر، فرار از تله و ... ياد مي‌كنند كه سال‌ها از دوره‌ي طراحي آنها مي‌گذرد و حالا جاي آن تصاوير به‌يادماندني را، چهره‌ي بازيگراني گرفته كه تكرار در مكررات تصويري شده‌اند.
به گزارش خبرنگار بخش هنرهاي تجسمي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، هر روز در خيابان‌ها و بزرگ‌راه‌هاي شهر بزرگي چون تهران، پوسترها و بيلبوردهاي فيلم‌هايي ديده مي‌شوند كه براي هر مخاطبي مي‌تواند گاهي آنقدر جذاب باشد كه سر برمي‌گرداند و دوست داريد تصاوير روي آن‌را دوباره ببيند؛ اما شايد به‌ندرت از خود پرسيده باشد كه به‌واقع آنها را چه كساني طراحي كرده‌اند؟ گرافيست‌هاي مطرح يا تازه كار؟ تا چه حد گوياي محتواي فيلم‌هاست؟ چه‌قدر در آلودگي فضاي شهر نقش داشته‌اند؟ چه‌قدر عناصر هنري را مي‌توان در آنها يافت؟ تا چه‌اندازه تفاوت را در آنها مي‌توان پيدا كرد؟ و ...
ابراهيم حقيقي - رييس هيات مديره‌ي انجمن طراحان گرافيك - درباره‌ي اين پرسش‌ها مي‌گويد: در همه پوسترها به شكل رفتار مي‌شود، حتا چهره‌ي بازيگران غيرستاره نيز در پوسترها گنجانده مي‌شوند؛ چهره‌هايي كه فقط زيباست.
ساعد مشكي - گرافيست و طراح جلد كتاب - هم پوستر فيلم‌هاي سينمايي را به‌لحاظ كار، زيبا نمي‌داند و تفاوتي بين آنها و تبليغ پفك نمكي نمي‌بيند.
اما در اتوبوس همه صحبت از بازيگران فيلم‌ها مي‌كنند؛ چهره‌ي جذاب اين بازيگر و لباس زيباي آن بازيگر؛ نگاه هنري و زيبايي شناختي كجاست؟
آيدين آغداشلو معتقد است: پوسترهاي فيلم يكي از يكي بدترند. اگر مردم براي ديدن سرهاي بازيگران به سينما مي‌روند، طراح پوستر كار خود را به‌خوبي انجام داده است.
از سويي ديگر، به‌گفته‌ي حسين خسروجردي - گرافيست و نقاش - پوسترهاي سينمايي هيچ حساسيت و پرسشي را ايجاد نمي‌كنند و در واقع شناسنامه‌اي بي‌روح هستند.
هدف بيشتر و اوليه طراحان پوسترهاي سينمايي تبليغات و فروش فيلم‌هاست، اما جايگاه عناصر زيبايي شناختي و احترام به مخاطب كجاست، پرسشي است كه ذهن طراحان گرافيك شاخص را مشغول كرده است.
بيژن صيفوري - گرافيست - بحث فرهنگي و تبليغات پوسترها را با هم مي‌داند و عنوان مي‌كند، اگر در سينما تبليغات براي عوامل فيلم مهم باشد، پوستر را به يك طراح خوب سفارش مي‌دهند.
قباد شيوا - مدرس دانشگاه - هم معتقد است: از طريق پوسترهاي فيلم مي‌توان فرهنگ‌سازي كرد. اگر در آنها رمز و رازي نهفته باشد، علاوه بر تاثيرگذاري روي چشم، روي مغز هم تاثير گذاشته و در خاطره‌ها مي‌مانند، اما در صورتي‌كه سفارش‌دهنده، تنها ديد اقتصادي داشته باشد، طرح خوب هم به‌وجود نمي‌آيد.
اما به‌باور سيامك احصايي - گرافيست - ضروري است همه پوسترها جنبه تبليغاتي داشته باشند، اگرچه در كنار آن مي‌توانند از يك بخش زيبايي‌شناختي نيز برخوردار باشند.
به‌گمان محمود جوادي‌پور، پير نقاشي و گرافيك ايران، در جايي كه فرهنگ مردم پايين باشد، پوسترهاي ساخته‌شده نيز خيلي بازاري و به‌دور از هنر هستند.
مساله ديگري كه در ارتباط با پوسترها و بيلبوردهاي شهري كه در سال‌هاي اخير تعداد آنها چشم‌گير شده، اينست كه بسيار وقت‌ها، پوسترهايي را ديده‌ايم كه محتوايي جدي و اكشن دارند، يا به‌عكس و روي صندلي سينما منتظر ديدن فيلمي مطابق آن بوده‌ايم، اما با فيلمي عاشقانه مواجه شده‌ايم.
موضوعي كه قباد شيوا درباره‌ي آن مي‌گويد: "پوسترها هيچ كدام، خصوصيات زيربنايي فيلم را نشان نمي‌دهند."
امرالله فرهادي، محتواي بيان تصويري خوبي را در هيچ كدام از آنها نمي‌بيند و مصطفي اسداللهي، نحوه‌ي چيدمان و تصاوير همه آنها را يكي مي‌داند، در صورتي‌كه بايد از طريق عناصر، نمادها و نشانه‌هاي مناسب روي آن به محتواي فيلم‌ها پي برد.
سال‌هاست كه قباد شيوا پوستري را براي هيچ فيلمي طراحي نكرده است. روزهايي كه فرشيد مثقالي، پوستر فيلم "گاو" را طراحي كرد، تكرار نخواهد شد. تهيه‌كنندگان فيلم، ديگر پوسترهاي فيلم‌هاي خود را به طراحان گرافيكي چون خسروجردي، اسداللهي، آغداشلو سفارش نمي‌دهند، هرچند طراحان گرافيك به پول‌هاي جزيي نيز راضي هستند.
چرا نقش طراحان گرافيك در پوسترها كم‌رنگ شده است؟
ابراهيم حقيقي مي‌گويد: پوستر فيلم‌ها طراح ندارند و يا اگر هم داشته باشد، چيزي كه تهيه‌كننده يا پخش‌كننده مي‌خواهد، توليد كرده و آلودگي تصويري ايجاد مي‌كنند.
به‌گمان مصطفي اسداللهي، با به‌ميان آمدن كامپيوتر هر كس به خود اجازه مي‌دهد، چيزي ساخته و نامش را پوستر بگذارد؛ در‌حالي‌كه هيچ كدام مباني صحيح طراحي پوستر را ندارند.
فرهادي نيز سهولت دستيابي به كامپيوتر را عامل كم‌رنگ‌شدن نقش طراحان صاحب فكر و خلاقيت مي‌داند؛ او مي‌گويد: سليقه جامعه در طراحي پوسترها تاثير دارد و اينكه جذابيت تصويري كار براي آنها اهميت بيشتري دارد.
تهيه‌كنندگان فيلم‌ها چه مي‌گويند؟
غلامرضا موسوي - تهيه‌كننده فيلم - توضيح مي‌دهد، انتخاب پوستر توسط سازمان‌هاي پخش يا تهيه‌كننده‌هاست و آنها به آدم‌هاي مختلف سفارش مي‌دهند. پوستر، عكس و پلاكارد، به‌عنوان نشانه و دعوت‌نامه به‌شمار مي‌روند كه بتوانند تبليغ‌كننده يك فيلم باشند.
مهدي اشراقي - مدرس دانشگاه - درباره پوسترهاي سينمايي معتقد است حدود 90 درصد عوامل تصميم‌گيرنده در زمينه طراحي پوسترها در ايران غيرحرفه‌يي هستند پوسترها تاثير فراواني درمسايل اجتماعي مردم دارند، اما چون بودجه مناسبي براي پوسترهاي فرهنگي وجود ندارد، سيماي خوبي را نيزندارند.
به‌عقيده‌ي علي عابدي - گرافيست و مدرس دانشگاه - ضعف بزرگ پوسترهاي سينمايي ارايه‌ي حركت تبليغاتي فرهنگي با شيوه‌هاي تبليغاتي تجاري است. او آموزش را بخش فراموش‌شده فرآيندهاي هنري، تبليغاتي، تجارتي و گرافيكي مي‌داند.
به‌گفته‌ي وي وقتي با ديد فرهنگي به امر تبليغاتي پوسترها نگاه شود، به‌طور قطع ساختارهاي فرهنگي نيز به اين فعاليت تجاري - تبليغاتي تزريق خواهند شد.
اما، به‌عقيده‌ي علي سرتيپي - تهيه‌كننده و پخش‌كننده شركت فيلم ايران - هم، پوستر فيلم‌ها در جذب مخاطب تاثيري ندارند، بسياري از فيلم‌ها، پوسترهاي بدي داشته‌اند، اما بسيار خوب فروخته‌اند.
او دليل كم‌رنگ شدن نقش طراحان گرافيك را مشكل دستمزد طراحان حرفه‌يي و نامي مي‌داند و تاكيد دارد، طراحاني داريم كه به آنها براي هر پوستر يك و نيم ميليون مي‌دهيم، در صورتي‌كه حرفه‌يي‌ها پنج يا شش برابر اين مبلغ را مي‌گيرند و طرح‌هاي كمي را نيز ارايه مي‌دهند.
مردم سر برمي‌گردانند تا تصوير بازيگري زيبا يا خوش‌تيپ را ببينند. تهيه‌كنندگان به‌فكر فروش فيلم‌شان هستند و گويا مردم به‌دنبال چهره‌هاي جذاب؛ روند تجاري و تخريبي پوسترها نيز همچنان ادامه دارد ...
انتهاي پيام
نظرات