نمايندگان ايران در شوراي بين‌المللي «سزامي» در گفت‌و‌گويي تفصيلي با گروه علمي - پژوهشي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) با تشريح روند همكاري ايران در پروژه، علت تعليق عضويت و پيگيري‌هاي انجام شده براي عضويت رسمي ايران در اين پروژه به برنامه‌هاي آتي ايران در راستاي اين پروژه، اهميت و افق همكاري‌هاي ايران در اين طرح علمي منطقه‌يي پرداختند.

دكتر رضا منصوري در گفت‌وگو با گروه «علمي» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) در خصوص علت تعليق عضويت ايران در پروژه سزامي طي دو سال گذشته اظهار كرد: متاسفانه برخي مسئولان جديد حساسيت كافي را در پيگيري امور علمي كه از دوره مديران قبلي وزارت علوم آغاز شده بودند نداشتند و بسياري از مسايل مغفول افتاد و اگر چه در مصاحبه هاي مختلف تاكيد كرده‌اند كه بايد اين گونه فعاليت‌ها مورد توجه قرار گيرد و كسي با پيگيري آنها مخالفتي ندارد اما به نظر مي‌رسد حساسيت روي مسايل ديگر است، ‌در حالي كه مدير جديد بايد كارهاي مهم مدير قبلي را تشخيص دهد.

وي در خصوص تاريخچه مطرح شدن پروژه علمي بين المللي سزامي در كشور، گفت: در پي تغيير نقش يونسكو در پروژه سزامي و ضرورت تصويب عضويت ايران در مجلس، از نيمه دوم سال 83 به عنوان معاون پژوهشي وقت وزارت علوم از موضوع عضويت در سزامي در كميسيون امنيت ملي دفاع كردم كه متاسفانه به دليل همزماني با تبليغات انتخابات رياست جمهوري و كشيده شدن توجهات به سمت انتخابات اين مساله كم‌رنگ شده و پس از بدو دولت جديد نيز حساسيت لازم در اين زمينه اعمال نشد.

دكتر منصوري افزود: اعضاي سزامي تا حدودي ما را تحمل مي‌كردند با اين حال در اين دوران تعليق ضرر زيادي كرديم و دوره‌هاي آموزشي فارغ التحصيلان ما به دليل عدم عضويت لغو مي‌شد.

دكتر رحيقي نيز در اين زمينه گفت: به دليل عدم عضويت رسمي ايران سهميه ما را كم كردند و تا همين ميزان توجه هم به خاطر اعتباري بود كه در سالهاي گذشته كسب كرده بوديم.

دكتر منصوري اظهار كرد: در حال حاضر دو متخصص - آرش كفطوسيان و رضا ورناصري - در راستاي همكاري با سزامي در اردن مشغول به كار هستند و تعداد زيادي از متخصصان ايراني دوره ديده ديگر در كشورهاي سوئيس و آلمان، فرانسه و اسپانيا با هزينه سزامي فعال هستند.

وي در خصوص فعاليت‌هاي بعدي كه مسوولان كشور بايد انجام دهند، گفت: طبق اساسنامه سزامي كساني كه قبلا عضو بوده‌اند به محض تصويب آن كشور، عضو محسوب مي‌شوند لذا با نامه وزير امور خارجه، عضويت ما رسمي مي‌شود و ديگر نيازي به راي شوراي سزامي نيست.

نماينده ايران در سزامي خاطر نشان كرد: در ابتدا پيشنهاد كرديم كه محل ساختمان سزامي در ايران باشد كه وزير وقت امور خارجه به شدت مخالفت كرد اما آن را در شوراي سزامي مطرح كردم كه بر اساس آن بايد يك ميليون دلار در سال براي تامين برق مورد نياز از سوي دولت پرداخت مي‌شد در حالي كه به لحاظ سياسي كشورهاي طرفدار ايران كم بودند و در يك راي گيري پوشالي و قبل از راي نهايي تنها يك راي (ارمنستان) از 9 راي به اين پيشنهاد پاسخ داد و ما به نفع اردن و فلسطين كنار رفتيم و اردني‌ها مجبور شدند با پيشنهاد هزينه بيشتري راي بياورند.

دكتر رحيقي در ادامه به برخي فعاليت‌هاي سزامي اشاره كرد كه قرار بوده به ايران سپرده شود ولي به دليل مشكلات ايجاد شده اجراي آنها منتفي شده است.

به گفته وي، طراحي بيم لاين مديكال به ايران سپرده شده بود تا در جريان ساخت و نصب آن كارشناسان ايراني تخصص يابند و يك بيم لاين در سزامي به نام ايران باشد كه پس از بررسي ويژگيهاي لازم و توانايي‌هاي فني و فيزيكي موجود در بخش اختصاص بودجه با تغيير دولت اين كار متوقف شد در حالي كه بودجه مورد نياز آن در دولت قبلي پيش بيني شده بود.

دكتر رحيقي خاطر نشان كرد: ايران پيشنهاد كرده بود كه 16 مگنت مغناطيسي دو قطبي لازم براي چرخاندن الكترون‌ها در سوررينگ (حلقه انبارش) دستگاه را بسازد كه ساخت آن نيازمند فن‌آوري نسبتا پيچيده‌اي است و ضمن قراردادي با يكي از مهندسان برجسته مكانيك، توانايي صنايع ايران سنجيده شد كه بر اساس آن با كمي سعي و كوشش و تامين بودجه لازم اين امكان در كشور وجود داشت اما متاسفانه براي آغاز اقدام به ساخت مغناطيس‌ها وجود نداشت.

دكتر جواد رحيقي، نماينده ايران در شوراي بين‌المللي سزامي

وي افزود: با ساخت مغناطيس‌ها مي‌توانستيم اعتماد شورا را براي بر عهده گرفتن طراحي ساير قسمت‌هاي دستگاه سينكروترون نيز جلب كنيم زيرا سزامي وضع مالي خوبي ندارد و روي اعضايي كه بتوانند خدمات ارائه دهند، حساب مي كند و با اعلام رسمي عضويت در سزامي امكان از سر گرفتن مجدد آن وجود دارد و زمينه اي براي بروز توانمنديهاي متخصصان داخلي است.

مسؤول كميته آموزش شوراي بين‌المللي سزامي در ادامه به ايسنا گفت: مغناطيس يكي از اجزاي مهم هر نوع شتابدهنده است و اين مغناطيس‌ها هر كدام چند تن وزن دارند و باريكه الكتروني را به انرژي 5/2 GB بايد در حلقه انبارش بچرخانند و سپس مرحله پيشرفته ساخت منبع تغذيه اين مگنت‌ها بود كه بايد پايداري خاصي داشته و در طولاني مدت كار كنند و با اين تكنولوژي مهم مي توان انواع شتابدهنده را در كشور طراحي كرد.

دكتر منصوري با اشاره به انواع شتابدهنده از جمله سينكروترون، سيكروترون و شتابدهنده الكترو استاتيك به شتابگر خطي بزرگ دنيا ILC اشاره كرد و گفت: ILC بزرگترين شتابدهنده آينده دنياست كه با چندين هزار مغناطيس، 30 كيلومتر طول دارد و به صورت همكاري بين المللي ميان كشورها خواهد بود طي 10 سال گذشته كه مطرح شده هنوز محل آن ميان اروپا و ژاپن انتخاب نشده است. در صورتي كه عنوان قبلي آن شتابدهنده TESLA (با پيشنهاد ژاپن) با 36 كيلومتر طول بود كه اين طرح در تحقيقات بنيادي كاربرد دارد.

دكتر رحيقي در ادامه گفت‌و‌گو با ايسنا خاطر نشان كرد: در قالب سزامي بهره‌هاي زيادي نصيب ايران شد به طوري كه دانشجويان زيادي در دوره هاي آموزشي برجسته مراكز شتابگر دنيا آموزش ديدند و در نهايت پس از چند سال متخصصان زيادي در بخشهاي مختلف خواهيم داشت كه به ساخت شتابگر ملي مي‌انجامد.

دكتر منصوري اظهار كرد: طرح شتابگر ملي گام بعدي رشد فناوري تكنولوژيك ايران است كه باب جديدي از تكنولوژي را براي ما باز مي‌كند كه با كمك نيروهاي بين المللي توان رسيدن به‌ آن در كشور وجود دارد.

وي در خصوص استعفاي خود از نمايندگي ايران در سزامي نيز به ايسنا گفت: من استعفاي خود را از ادامه كار در سزامي به وزارت علوم،تحقيقات و فن‌آوري و شوراي سزامي اعلام كرده ام و جلسه مردادماه شوراي بين‌المللي سزامي آخرين باري است كه در شورا شركت مي‌كنم و خواهش كرده‌ام كه عضو جديدي را بگذارند چون از سال 1999 در اين حوزه فعاليت داشته‌ام و وقت آن رسيده است كه افراد ديگري كه تخصصشان در اين زمينه است كار را ادامه دهند و حضور پيوسته به نفع خودم و نه به نفع كشور است، چون هر فرد يك ميزان انرژي دارد.

عضو شوراي پنج نفره فرهنگستان علوم جهان سوم (TWAS) ادامه داد: فردي كه قرار است اين سمت را بر عهده بگيرد، بايد توانايي برقراري ارتباط در سطح بين‌المللي را داشته و در رشته‌اي نزديك به شتابگر ذرات بنيادي و فيزيك هسته‌يي يا اتمي تحصيل كرده باشند نه شيمي يا كيهان شناسي.

دكتر رحيقي نيز افزود: هر چند احتمال آن كه بخواهند نمايندگان را تغيير دهند، كم است اما براي ما فرقي نمي‌كند كه حضور داشته باشيم يا خير، اما فردي كه قرار است در اين سمت باشد بايد بداند ما از ابتدا براي چه وارد سزامي شده‌ايم و قصد داريم به كجا برسيم. اگر نماينده ايران در شورا فرد علمي و واقف به كار باشد مشكلي پيش نمي‌آيد.

وي خاطر نشان كرد: سزامي نه يك هدف بلكه وسيله‌اي است كه بايد ما را به دانش فني طراحي و ساخت شتابدهنده ملي هدايت كند و در اين مسير است كه به هدف نايل مي‌شويم، ما بايد بيشتر در مورد شتابدهنده ياد بگيريم و دولت نيز مشكلات مالي را رفع كند و چون در نبود سزامي دست يافتن به اين دانش فني بسيار گران تمام مي‌شد.

نمايندگان ايران در شوراي بين‌المللي سزامي در پايان با اشاره به نقش موثري كه رسانه‌ها مي‌توانند در اطلاع‌رساني و پيشبرد پروژه‌هاي علمي كشور داشته باشند از پيگيري‌ها و اطلاع‌رساني مستمر خبرگزاري دانشجويان ايران طي سه سال گذشته در زمينه مشكلات ايجاد شده در عضويت ايران در سزامي در قالب گفت‌و‌گوها و گزارش‌هاي مختلف و نقش ويژه و محوري آن در آگاه‌سازي و فعال كردن دولت و مجلس و جلب توجه و فعال شدن ساير رسانه‌ها در ماه‌هاي اخير قدرداني كردند.

انتهاي پيام