درباره نقش و جايگاه سفر بر سلامت روح و جسم انسان‌ها سخن بسيار گفته شده است. اهميت اين حوزه در برخي كشورها تا جايي پيش رفته كه دولت با پرداخت انواع سوبسيد‌ها كاركنان و مردم را تشويق به سفر مي‌كند. در سايه چنين رخدادي است كه WTO پيش بيني مي‌كند كه صنعت توريسم تا 2010 تبديل به صنعت اول جهان خواهد شد. به گزارش خبرنگار ايسنا اين در حاليست كه با تاسف در ايران مقوله سفر از سبد زندگي ايرانيان حذف شده و تنها در برخي ايام سال همچون عيد يا تعطيلات است كه آمار سفر در كشور سير نزولي به خود مي‌گيرد. اكنون كارشناسان بر اين باورند تا زماني كه توريسم داخلي گسترش نيافته و مشكلات و معضلات اقامتي - خدماتي در اين حوزه مرتفع نشود، نمي‌توان به توسعه توريسم خارجي اميد بست، چرا كه بسياري از معضلات فراروي سفرهاي داخلي از حمل و نقل گرفته تا زيرساخت‌هاي ناقص، جداي از گردشگري داخلي در خصوص گردشگران خارجي نيز مصداق مي‌يابند. گروه گردشگري خبرگزاري دانشجويان ايران در نشستي با اردشير اروجي ( مدير كل دفتر برنامه‌ريزي و آمار سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري)، هاشم اسدزاده ( رييس مركز مطالعات استراژيك جهانگرد) و سعيد اميريان (كارشناس گردشگري سازمان مديريت و برنامه ريزي) راهبردهاي سفرهاي ارزان قيمت را بررسي كرده است كه حاصل آن در پي مي‌آيد: مدير كل دفتر برنامه‌ريزي و آمار سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري گفت: پايين بودن درآمد سرانه‌ي خانوارهاي ايراني موجب شده است تا در سبد هزينه اين خانوارها مبلغي براي هزينه‌ي سير وسفر باقي نمي‌ماند ، كما اينكه در ماه‌هاي اخير و اختصاص بن‌هاي سفر هم كساني كه اين وام‌ها را گرفتند آن را جهت برآورده كردن نيازهاي ضروري شان و نه سفر رفتن صرف كردند . اردشير اروجي كه در نشست خبري راهبردهاي سفرهاي ارزان قيمت در ايسنا سخن مي‌گفت افزود: راهبرد سفرهاي ارزان قيمت در شرايطي كه سرانه‌ي سفر خانوارهاي ايراني پايين است، تنها با تدابيري براي افزايش درآمد سرانه قابل اجرا و تامل است . اورجي روش صحيحي عملياتي كردن راهبرد سندهاي ارزان قيمت را مهم‌ترين اصل دانست و افزود: بعضي معتقدند سفر ارزان قيمت به معني مسافرت كردن به كمترين امكانات و اقامت در چادر است كه اين روش به هيچ وجه كار ساز و قابل اطمينان نيستند، چرا كه اين سفرها در چرخه‌ي اقتصادي كشور هيچ جايگاهي ندارند. مدير كل دفتر برنامه‌ريزي و آمار سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري تاكيد كرد: بايد روشي را به كار گيريم تا ضمن ترويج فرهنگ سفرهاي دسته جمعي و گروهي عناصر مهم در قيمت گردشگري را كاهش دهيم. وي تصريح كرد: مباحتي چون اسكان، حمل ونقل، پذيرايي و جاذبه‌هاي گردشگري مهمترين عناصر سازنده‌ي يك مسافرت هستند كه بايد با اعمال مديريت صحيح در هر يك هزينه‌ي اين عناصر به كمترين حد خود برسند. مشاور رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري مهمترين اصل در تعيين قيمت سفرهاي داخلي را اسكان و حمل ونقل دانست و افزود: اگر با تدابير و برنامه‌ريزي‌هاي منسجم بتوانيم اين عناصر را به گونه‌اي كه منفعت اقتصادي آن ناديده گرفته نشود در چرخه‌ي اقتصادي كشور با كمترين هزينه براي خانوارهاي ايراني وارد كنيم مي‌توانيم به نتيجه برنامه‌هاي راهبرد‌هاي سفرهاي ارزان قيمت اميدوار باشيم. اروجي خاطر نشان كرد: براي اولين گام در جهت اجرايي كردن راهبرد سفرهاي ارزان قيمت، همكاري رسانه‌هاي گروهي به ويژه راديو و تلويزيون براي تبليغ در خصوص روزهاي گروهي يك استراتژي مهم است. وي ادامه داد: با تبليغات و استفاده از رسانه‌هاي عمومي‌ و مطبوعات، فضا سازي مناسب براي سفرهاي گروهي تدريجا شكل غالب سفر را به خود مي‌گيرد و شهروندان ايراني آن را بيشتر به كار مي‌گيرند . وي از صدا و سيما خواست تا با توجه به ميثاق ملي دستگاه‌هاي مختلف براي توسعه‌ي كشور، برنامه‌هاي توليدي و اختصاص شبكه‌هاي مختلف به گردشگري را در راس برنامه‌هاي خود قرار دهند . به گفته‌ي وي پخش برنامه‌هاي تبليغاتي و آموزشي در خصوص جاذبه‌هاي طبيعي و تاريخي كشور و همچنين محصولات و خدمات گردشگري يك ركن اساسي در تروج سفر و فرهنگ آن در ميان اقشار مختلف جامعه است. اروجي، دومين راهكار اجرايي راهبرد سفرهاي ارزان قيمت را تدوني page‌هاي مسافرتي ساليانه توسط دفاتر خدمات مسافرتي دانست و افزود: اگر دفاتر خدمات مسافراتي در خصوص نوع فعاليت خود محصولات وخدماتشان و هزينه‌هاي آن به طور شفاف، page‌هاي مسافرتي هر قشر از جامعه را معرفي و تبليغ كننده، مشتريان با قرار گرفتن در يك فضاي رقابتي و انتخاب page مسافرتي ارزان و با كيفيت قيمت‌ها را كاهش مي‌دهند. مدير كل دفتر برنامه‌ريزي و آمار سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري خاطر نشان كرد: شهروندان ايراني با طرح سفرهاي برنامه ريزي شده در طول يك ماه يا يك سال مي‌توانند نقش مهمي‌را در ايجاد تعادل بين سفرها محصولات و همچنين خدمات و كيفيت آنها ايجاد كنند. وي ادامه داد: اين برنامه‌ريزي ماهيانه يا ساليانه با خانواده‌ها اين امكان را مي‌دهد تا با انتخاب page‌هاي مسافراتي مورد نظر خود ، امكانات سفرهايشان را در طول سال از پيش تعيين و انتخاب كنند. اروجي سومين راهكار در توسعه‌ي سفرهاي ارزان قيمت را اعمال مديريت سفري دانست و اظهار داشت: در حال حاضر ميانگين ساليانه‌ي اشغال تخت در مراكز اقامتي كشورمان 38 درصد است و به لحاظ اتاق‌ها 45 درصد است كه اين آمار نشان مي‌دهد بحث هتلداري در كشور، به هيچ وجه اقتصادي و مقرون به صرفه براي سرمايه‌گذراي نيست.مدير كل دفتر برنامه ريزي و آمار سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، حداقل ميانگين اشغال هتل‌ها را براي سود آوري حداقل 70 دصد در سال دانست و اضافه كرد: رقم‌هاي پايين در كشور ما در بخش هتل‌ها به دلايل مختلف گسترش يافته است، در همين شرايط بخشي از هتل‌ها در چند ماه از سال خالي و بدون مسافر هستند و در كمترين ماه‌ها ودرصد اشغال افزايش مي‌يابد، سيستم حمل ونقل نيز در كشورمان در همين شرايط مشابه قرار مي‌گيرد. به صورتي كه در طول سال با كاهش سفر مواجه است، اما در چند ماه از سال مانند عيدنوروز و ايام تابستان ، به قدري تراكم مسافرت در اين جاده‌ها زيادي مي‌شود كه با مشكلات فراواني همراه است. اروجي عدم تعامل بين ايام مسافرت در كشورمان و فاصله‌ي نقطه‌ي اوج تا افت اين سفر را موجب غيراقتصادي شدن فعاليت دست اندركاران صنعت گردشگري كشور دانست و افزود: با اعمال مديريت نامريي گردشگري بايد تعادل بين اين نقاط فراهم شود تا هم مشكل سيستم حمل ونقل و بخش هتل‌داري كشور كاهش پيدا كند. مشاور رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ايجاد تخفيف در هتل‌ها و بليت‌هاي حمل ونقل در زمان‌هاي غير PIK مسافرت در كشور را خصوصا براي كارمندان ودانشجويان راهكار مهم جهت ايجاد تعامل مسافرت در طول سال دانست و خاطر نشان كرد: اجراي اين طرح موجب ايجاد سفرهاي ارزان قيمت ، افزايش PIK مسافرت در كشور و همچنين سود آوري محصولات گردشگري و بخش هتل‌داري براي دست اندركاران صنعت گردشگري مي‌شود. وي يادآور ‌ش : اگر در زمان غير PIK بليت‌هاي مختلف وسايط نقليه و هتل‌ها با تخفيف 50 درصد براي كارمندان دولت ، منحني اوج PIK كاهش مي‌يابد. اروجي احداث هتل‌هاي سه ستاره و ارزان قيمت را با اعمال مطالعات و كارشناسي دقيق راهكاري ديگر براي توسعه‌ي سفرهاي ارزان قيمت دانست و اضافه كرد: به دليل پراكندگي و عدم توزيع مناسب مكان‌هاي اقامتي در سراسر كشور، با واحدهايي رو به رو هستيم كه بعضي در طول سال با PIK مسافر و برخي ديگر با بازاري كساد رو به رو هستند. وي خاطر نشان كرد: مكان‌يابي صحيح براي هتل‌داران و احداث هتل‌هاي سه ستاره و ايجاد كمپينگ‌ها و اردوگاه‌هاي اقامتي با كيفيت مناسب در توسعه‌ي سفرها ارزان قيمت و افزايش انگيزه‌ي خانوارهاي ايراني براي مسافرت كردن از راهكارهاي اساسي است. اروجي احداث ارودگاه‌ها و كمپينگ‌هاي مجهز درمحل‌هاي خوش آب و هوا را همراه با مديريت بالا و كيفيت مناسب به خصوص براي اقشار محروم جامعه مهم دانست و افزود: رونق گردشگري ميوه‌ي توسعه‌ي يافته‌ي هماهنگي بين دستگاه‌هاي دولتي وخصوصي است. بنا بر اين لازم است شوراي هماهنگي در هر دو بخش خصوصي و دولتي را ايجاد شده و اين هماهنگي صورت پذيرد. مدير كل دفتر برنامه ريزي و آمار سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري با اشاره به فعاليت يك ساله‌ي كانون ملي هماهنگي گردشگري خاطر نشان كرد: اين كانون كه مركب از اعضاي مختلف دولتي و خصوصي است، داراي نواقصي است كه همچنان اين نواقص ادامه دارند، به همين دليل تشكيل شوراهاي مشورتي خصوصي ودولتي به جاي اين كانون را توصيه مي‌كنم . رييس مركز مطالعات استراتژيك جهانگردي نيز در اين نشست مقصد را يك برنامه‌ي از پيش تعيين شده دانست و افزود: مسافر براي انجام سفرش از پيش خدمات و امكانات استفاده مي‌كند تا به مقصد برسد، پس از رسيدن به مقصد نيز خدمات را مي‌خواهد تا مسافرت خود را به اتمام برساند. وي ادامه داد: اجزاي سفر تعريف شده است و تنها وظيفه‌ي تصميم‌گيران و برنامه ريزان گردشگري قرار دادن اين اجزاي به صورت ارزان و با كيفيت در اختيار گردشگران است. اسد‌زاده تاكيد كرد: براي ارزان كردن سفرهاي داخلي به ويژه سفرهاي زيارتي، كاهش قيمت اجزاء سفر اصلي‌ترين محور است كه در شرايط فعلي به دليل وضعيت خاص چرخه‌ي اقتصادي اين محور نيازمند سرمايه‌گذاري و پرداخت يارانه‌ي دولتي است . رييس موسسه‌ي مطالعات استراتژيك جهانگردي خاطر نشان كرد: دولت اگر طرح سفرهاي ارزان قيمت را مطرح مي‌كند بايد بضاعت اقتصادي كلاني را براي اين طرح تهيه كند و بر اساس برنامه ريزي‌هاي دقيق و جامع بر اين طرح‌ها جامه‌ي عمل بپوشاند. وي فرهنگ سازي در خصوص سفر و خصوصا سفرهاي ارزان قيمت را براي مردم و سرمايه‌گذاران گردشگري مهم دانست و افزود: با وجود مشخص بودن اجزاء سفر و ايام آن در كشورمان بايد با توسعه‌ي رويكرد اقتصادي و سلامت رواني و جسمي‌به سفر و نگاه يك كالاي فروشي به مقوله‌ي سفر انگيزه‌ي عمومي‌براي سفر را در جامعه‌ي افزايش دهيم. اسدزاده تاكيد كرد: آموزش عمومي‌به مردم براي سفر رفتن در PIK‌هاي غير معمول و همچنين آگاهي آنها از خدمات ارزان تر و مقبول تر در اين ايام اين امكان را مي‌دهد تا علاوه بر كاهش تراكم سن در ماه‌هاي تعطيل ، خدمات دهي و سرويس دهي به گردشگارن با كيفيت تر و مناسب‌تر، صورت بگيرد. وي اطلاع راستين به مردم در خصوص هزينه‌هاي سفر متناسب با درآمد سرانه‌ي آنها را از طريق رسانه‌هاي گروهي ومطبوعات در توسعه‌ي سفر مناسب دانست و اظهار داشت: اطلاع رساني رسانه‌هاي جمعي و مطبوعت به مردم براي انجام سفرهاي مقرون به صرفه و در ايام غير تعطيل به تدريج سفر و اجزاء آن را به عنان يك كالاي ضروري در سبد خانوارهاي ايراني جايگزين مي‌كند. ادامه دارد