به گزارش ایسنا، پس از توقف عملیات رمضان در دشت‌های شرق بصره در برابر نیروی زرهی دشمن، انتخاب منطقه‌ای کوهستانی و محدودتر برای اجرای عملیات، لازمه حفظ ابتکار عمل نیروهای جمهوری اسلامی دانسته شد، تا نقاط قوت خودی و ضعف دشمن در زمین‌های ناهموار، زمینه‌ساز تقویت تدریجی توانایی‌ها قرار گیرد.

علاوه بر این امر مهم، آزادسازی مناطق کوهستانی جبهه میانی از اشغال دشمن و تأمین مرزها در این منطقه نیز مطرح بود؛ ازاین‌رو عقب راندن دشمن از غرب شهر سومار و آزادسازی ارتفاعات مرزی آن، همچنین در صورت امکان پیشروی به‌سوی شهر مندلی عراق هدف عملیات مسلم بن عقیل قرار گرفت که با طراحی و فرماندهی مشترک ارتش و سپاه از تاریخ ۷/۹/ تا ۱۳۶۱/۷/۱۳ انجام شد.

در این عملیات با پیشروی نیروهای خودی که در مرحله اول با سرعتی شگفت‌آور و بعد به‌تدریج صورت گرفت و با مقاومت طولانی آنان در مقابل پاتک‌های عراق، منطقه آزادشده تثبیت گردید.

بدین ترتیب بیش از ۱۰۰ کیلومترمربع از خاک ایران آزاد و حدود ۳۰ کیلومترمربع از خاک عراق تصرف گردید و نیروهای خودی ضمن تأمین دشت سومار، بر تنگه‌های مرزی تسلط یافتند و شهر مندلی نیز در دید و تیررس آنان واقع شد. درنتیجه امکان پیشروی در عمق خاک دشمن فراهم گردید.

همراهی ابر و باد و ماه با رزمندگان

امیر رزاق زاده راوی قرارگاه ظفر درباره اتفاقات غیرمنتظره‌ای که موجب سرعت نیروهای خودی برای رسیدن به خط و غافلگیری دشمن شد، می‌نویسد: بعدازظهر (روز قبل از عملیات) با توجه به ابری که از روز قبل در آسمان بود، هوا طوفانی شد و باد تندی شروع به وزیدن کرد.

وزش باد باعث شد تا گردوغبار غلیظی سطح منطقه را بپوشاند و همچون پرده‌ای مانع از دید دشمن در سراسر منطقه شود.بعد از پایان باد و طوفان، هوا کم‌کم تاریک شد. تا این لحظه و در هنگام وزیدن باد و طوفان شدید، نیروها ترددها و اقدامات خود را به پایان رسانده و در محل‌های موردنظر مستقر شدند.

در این زمان، نیروها باید خود را از محل استقرار به نقاط رهایی اولیه می‌رساندند. آن‌ها در اکثر محورها، برای رسیدن به نقطه رهایی، باید از کوه‌ها و شیارهای پرپیچ‌وخم عبور می‌کردند که با وجود گردوغبار و ابری بودن هوا، احتمال گم کردن راه وجود داشت.

با تاریک شدن هوا، به‌تدریج هوا صاف شد و گردوغبار فروکش کرد و نیروها با استفاده از نور ماه (روز سیزدهم ذی‌الحجه بود و ماه تقریباً در حالت بدر قرار داشت) به ادامه راهپیمایی در شیارها پرداختند.

پس‌ازآنکه نیروها به دشت صاف رسیدند و دشمن امکان دید داشت، مجدداً هوا ابری شد و قطرات باران شروع به باریدن کرد. چنین شرایطی هم از خستگی، تشنگی و خواب‌آلودگی نیروها جلوگیری کرد و هم باعث شد تا دیده‌بان‌های دشمن اجباراً به سنگرها پناه ببرند.

علاوه بر این، پوشش ابرهای ضخیم، مانع از تابش نور ماه به دشت شد و این فرصت را به نیروهای خودی داد تا با استفاده از تاریکی هوا، باقی‌مانده راه تا مواضع دشمن را با آسودگی طی کنند و خود را به مواضع دشمن رسانده و به آنان یورش ببرند.

پاتک‌های بی‌نتیجه دشمن

دشمن برای بازپس‌گیری بخش میانی سلسله ارتفاعات مشرف بر مندلی و توسعه آن در جناحین، روی ارتفاعات کهنه ریگ و امتداد آن، پاتک‌هایی را با پشتیبانی سنگین توپخانه‌ها و هواپیماهای خود سازمان داد. در این پاتک‌ها که ظاهراً شخص صدام حسین در مقام فرمانده عملیات در شهر مندلی حضور داشت، نیروهای دشمن موفقیتی کسب نکردند.

مصاحبه با اسرای عملیات

خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی، امروز (۱۳۶۱/۷/۱۲) از محل نگهداری اسرا بازدید و با چند تن از آنان گفتگو کرد. اسرای عراقی درباره نحوه اعزام به منطقه و اسارت خود و همچنین وضعیت داخلی شهرهای عراق توضیحاتی دادند که حاکی از غافلگیر شدن ارتش عراق در جبهه‌های جنگ بود.

ستوان یکم، ابراهیم علوی حسین در این مصاحبه گفت که از واحد ۱۴۰ نفری او ۴۵ نفر اسیر شدند. وی ادامه داد: هنگامی‌که افراد گردان ما در حال تسلیم شدن بودند، افراد بعثی آن‌ها را به رگبار بستند و سپس متواری شدند.

عبدالزهره علی ازغیر؛ بی‌سیم‌چی گردان ۲ تیپ ۱۹ لشکر ۷ نیز گفت: پس از ضد حمله دو روز پیش (۱۳۶۱/۷/۱۰)علیه قوای اسلام، درحالی‌که تلفات ما بسیار زیاد بود، توپخانه ارتش عراق آن‌چنان دچار وحشت شده بود که اشتباهاً چندین بار نیروهای خودی را زیر آتش گرفت.

سرباز احتیاط جاسم علی اسماعیل در پاسخ به خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی که پرسید: به چه دلیل اهالی شهر مندلی که در چند کیلومتری ارتفاعات، تحت تسلط قوای اسلام واقع‌شده است، شب‌ها چراغ‌های خود را کامل روشن می‌گذارند؟ گفت: مردم مندلی مطمئن هستند توپخانه ایران هرگز شهر آن‌ها را هدف قرار نمی‌دهد.

منابع:

جمعی از نویسندگان، اطلس جنگ ایران و عراق، تهران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، چاپ چهارم ۱۳۹۹، صفحه ۵۸

لطف‌الله زادگان، علیرضا، روزشمار جنگ ایران و عراق: عملیات مسلم بن عقیل (جلد ۲۱)، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، چاپ اول، ۱۳۹۱ صفحات ۶۱۰، ۶۱۱، ۶۵۴، ۶۵۵، ۶۵۶

انتهای پیام