این یکی از خصایص مهم جهاددانشگاهی است که سعید ابراهیمی، معاون برنامه‌ریزی و توسعۀ سرمایۀ انسانی شهرداری اصفهان، در گفت‌وگو با ایسنا و به مناسب تولد ۴۴سالگی آن مطرح کرد. ابراهیمی کوشید تا ضمن نظر به ظرفیت‌ها و فعالیت‌های ارزندۀ این نهاد، روابط آن را با شهرداری و از ابعاد مختلفی چون مدیریتی، علمی، فرهنگی و اقتصادی بررسی کند. همچنین پیشنهادها و نقدهای خود را به‌منظور تداوم این روابط اظهار کرد. در ادامه، مشروح و تبیین مسائل یادشده را از نظرگاه معاون برنامه‌ریزی و توسعۀ سرمایۀ انسانی شهرداری اصفهان می‌خوانید.
_ ظرفیت و فعالیت‌های جهاددانشگاهی را در مقام نهادی که تولدیافتۀ انقلاب اسلامی ایران است، در آستانه ۴۴سالگی آن چگونه ارزیابی می‌کنید؟
جهاددانشگاهی ازجمله نهادهایی محسوب می‌شد که بنیان آن هوشمندانه بود؛ چنان‌که می‌بینیم این نهاد تاکنون چه دستاوردهای مهمی برای کشورمان داشته است. جهاددانشگاهی ویژگی بسیار مهمی دارد و آن برخورداری هم‌زمان از دو بنیۀ علمی و اجرایی است. چنین ظرفیت توأمانی را نمی‌توان نادیده گرفت و در هر نهادی هم یافت نمی‌شود. این خصیصۀ جهاددانشگاهی برای شهرداری که سازمانی اجرایی و مدام در جست‌وجوی محصولات عملیاتی است، درخور اعتنا به شمار می‌آید و در آن همسویی نیز می‌توان یافت. در حوزه‌های فناوری، علمی و تحقیقاتی و آموزشی باید گفت که جهاددانشگاه ظرفیتی شایان و فعالیت‌های مهمی داشته است. جهاددانشگاهی گذشتۀ خوبی دارد و روند پیشرفتی هم که امروز دنبال می‌کند، دارای اهمیت است. درواقع، باید از نوآوری‌ها و ظرفیت‌های جدیدی نیز که در حال اضافه‌شدن به این نهاد است، یاد کرد. جهاددانشگاهی را سازمانی بلوغ‌یافته می‌دانم. در یک نگاه کلی باید بگویم که جهاددانشگاهی ظرفیت و فعالیت‌های ارزنده‌ای دارد که باید در ابعاد مختلف جامعۀ ایرانی مورداستفاده قرار بگیرد.
_ لطفاً ارزیابی‌تان را درخصوص روابط فعلی شهرداری اصفهان و جهاددانشگاهی واحد اصفهان بفرمایید؟
بیش از ۱۵ سال است که جهاددانشگاهی و معاونت شهرداری در ارتباط‌اند. گستردگی و تنوع فعالیت‌ها در این سالیان بسیار درخور اعتنا بوده است. حسن جهاددانشگاهی همان نکتۀ مهمی است که در آغاز گفتم. جهاددانشگاهی یک مرکز پژوهشی یا علمی صرف نیست و از طرفی نهادی است که نه دولتی کامل و نه خصوصی کامل است. شاید بتوان با کلمات شبه‌دولتی و نیمه‌خصوصی توصیفش کرد. بنابراین، برای شهرداری که نهادی عمومی و غیردولتی است، این نکته جالب‌توجه به شمار می‌آید و می‌توان آن را همان فصل مشترک دو نهاد دانست. بنابراین، به‌لحاظ قانونی اگر بخواهیم ترک تشریفات کنیم، مانعی بر سر راه روابطمان و اجرای انواع پروژه وجود ندارد. این یک مزیت مهم است برای دو طرف که نباید فراموش شود. با عنایت به نوع عملکرد جهاددانشگاهی باید تأکید کنیم که خروجی‌های این نهاد، عملیاتی یا نزدیک به عملیاتی است. بنابراین، برای سازمانی اجرایی، مانند شهرداری بسیار مطلوب است که با جهاددانشگاهی در ارتباط باشد. روابط کنونی ما در موضوعات مختلف پژوهشی بسیار بوده است. در عرصۀ نظرسنجی و افکارسنجی که گستردگی و تنوع روابطمان فراوان است و مفید ارزیابی می‌شود. در مطالعات مختلف نیز ارتباطات ما شایان توجه است. به‌تازگی در عرصه‌های فناوری و نوآوری نیز روابطی را با جهاددانشگاهی آغاز کرده‌ایم. باید بگویم تقریباً در هر حوزه‌ای که شهرداری با انواع سختی و دشواری مواجه شود و سرعت در تصمیم‌گیری برایش اهمیت داشته باشد، به جهاددانشگاهی رو می‌کند. شهرداری این نهاد را یکی از آن گزینه‌های مهمی می‌داند که می‌توان از آن کمک گرفت.
_ از نظر شما بهره‌مندی از ظرفیت جهاددانشگاهی در بحث توسعه و مدیریت شهری چقدر اهمیت دارد؟
در الگوهای جدید رشد و توسعه شبکۀ متنوعی از ذی‌نفعان این مهم را به عهده دارند. درواقع، شبکه‌های متعددی در رشد و توسعۀ کشور و شهر نقش‌آفرین و مؤثرند. توسعه و مدیریت شهری مسئولیتی است که همۀ ما بر دوش داریم. مشخصاً دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی در حوزه‌های نگرش، دانش و مهارت تأثیرگذارند. بنابراین، باید گفت که جهاددانشگاهی در مقام یک بازیگر اصلی در اکوسیستم شهر نقش دارد. در عرصۀ توانمندسازی، اصلاح نگرش‌ها و بینش‌ها و در حوزۀ شکاف‌های دانشی و مهارتی که سازمان‌ها دارند، جهاددانشگاهی می‌تواند به‌طور مؤثر ورود کند و بر فرآیند توسعه و مدیریت شهری اثر بگذارد. گروه‌های جامعه‌شناسی و مطالعات شهری که وابسته به جهاددانشگاهی هستند، در این زمینه می‌توانند نقش مهمی ایفا کنند. بین عمل آن‌ها و مدیریت و توسعه شهری همسویی فراوانی وجود دارد.
ـ به‌نظر شما جهاددانشگاهی چگونه می‌تواند در حوزه‌های کارآفرینی، نوآوری و خلاقیت با شهرداری اصفهان همراهی کند؟
در مباحثی چون کارآفرینی، نوآوری و خلاقیت جهادداشگاهی فعالیت دارد و شهرداری هم به نقش‌آفرینی در این امور علاقه‌مند و اهدافی هم تعریف کرده است. جهاددانشگاهی در حوزه‌های آموزشی می‌تواند به ما کمک کند. از طرفی، ایجاد مراکز نوآوری تخصصی یکی از اهداف مهم شهرداری به حساب می‌آید. یکی از نهادهایی که در حال حاضر فعالیت جدی در عرصۀ موردبحث دارد و دستاوردهای تازه‌ای هم داشته، جهاددانشگاهی است. اکنون در نمایشگاه «فن‌نما» کمیته‌هایی به نام خلاقیت و صنایع خلاق وجود دارد که جهاددانشگاهی نیز از سوی شهرداری در آن عضو است و این برای ما اهمیت دارد. در کمیتۀ دانشگاه‌ها و مراکز علمی نیز ما جهاددانشگاهی را عضوی مهم می‌دانیم. کمیتۀ مهم دیگری که جهاددانشگاهی در آن عضو است، کمیتۀ پارک‌های علم و فناوری محسوب می‌شود. این عضویت‌ها به‌دلیل عملکرد درخور توجه و ماهیت این نهاد است. این ویژگی‌ها ما را امیدوار می‌کند که از جهاددانشگاهی در عرصه‌های کارآفرینی و نوآوری و خلاقیت بهره ببریم. زمینۀ کاری مشترک وجود دارد و ما هم به دنبال‌کردن آن علاقه‌مندیم.
_ در عرصه‌های فرهنگی، گردشگری و خواهرشهرها رابطۀ جهاددانشگاهی با شهرداری تا چه میزان می‌تواند اثرگذار و مفید باشد؟
عرصه‌های گردشگری و فرهنگی از وظایف اصلی شهرداری است. تاکنون نیز چندین مطالعه و همکاری مشترک بین جهاددانشگاهی و شهرداری در موضوعات فرهنگی و اجتماعی شکل گرفته است. نظرم این است که در حوزۀ فرهنگی باید روابط شهرداری اصفهان و جهاددانشگاهی بیشتر شود. مخصوصاً انتظار داریم که جهاددانشگاهی در عرصۀ گردشگری برای همکاری با شهرداری ورود کند. با توجه به اینکه گردشگری یکی از مزیت‌های نسبی اصفهان است، این مسئله اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند. نباید ظرفیت جهاددانشگاهی را در این مقوله نادیده گرفت. جهاددانشگاهی در صنعت توریسم می‌تواند یاری‌کنندۀ شهرداری باشد. بحث شهرهای خواهرخواننده کمی متفاوت‌تر است. در بحث ارتباط اصفهان با شهرهای خواهرخوانده‌اش نگاه فرهنگی وجود دارد، اما واقعیت این است که ابعاد سیاسی، اقتصادی و اجتماعی هم بر آن حاکم است. اکنون، استفاده از دانش فنی و ظرفیت‌های علمی مشترک و انتقال تجارب و دستاوردها در بحث خواهرخوانده‌ها مهم است که با نقش‌آفرینی جهاددانشگاهی می‌توان به توسعۀ آن امید داشت. درواقع، جهاددانشگاهی می‌تواند در عرصۀ بین‌الملل نیز از این زاویه وارد شود. در این زمینه باید توانمندهای جهاددانشگاهی بیشتر موردتوجه قرار بگیرد. پذیرفته‌شدن اصفهان در فهرست شهرهای خلاق با فرم‌ها و کاربرگ‌ها و تلاش جدی جهاددانشگاهی محقق شد.
_ بهره‌گیری از ظرفیت علمی و پژوهشی جهاددانشگاهی چقدر در اولویت‌های شهرداری قرار دارد؟
جهاددانشگاهی در عرصۀ علمی و پژوهشی نهادی حرفه‌ای محسوب می‌شود و همین مسئله می‌تواند به بخشی از نیازهای شهرداری پاسخ گوید. قطعاً استفاده از ظرفیت جهاددانشگاهی در حوزۀ پژوهشی و علمی جزو اولویت‌های شهرداری است. جهاددانشگاهی در اکثر پروژه‌ها و فراخوان‌های شهرداری این نقش خود را به‌خوبی ایفا کرده است.
_ جهاددانشگاهی در عرصۀ اقتصاد دانش‌بنیان چگونه می‌تواند در کنار و همراه شهرداری باشد؟
در اکوسیستم اقتصاد دانش‌بنیان نوآوری و فناوری از اجزا و عناصر اصلی آن است. در این عرصه، سیاست‌گذاران و نهادهای تأمین مالی و قوانین ومقررات هم حائز اهمیت‌اند. در همین اکوسیستم، جهاددانشگاهی نیز می‌تواند نقشی مهم داشته باشد. مشخصاً در پژوهش و فعالیت‌های علمی اقتصاد دانش‌بنیان جهاددانشگاهی قادر است کمک‌کننده باشد.
_ به‌منظور تحقق تعامل پایدار و ثمربخش میان شهرداری و جهاددانشگاهی چه پیشنهادهایی دارید؟
در حال حاضر، شهرداری با دانشگاه‌ها نشست‌های ماهیانه و فصلی دارد که جهاددانشگاهی هم در این مجموعه حضور پیدا می‌کند. اگر این نشست‌های دوره‌ای به‌طور منظم برگزار شود، می‌تواند تأثیرگذاری فراوانی داشته باشد. نشست‌ها فرصت خوبی است که ما نیازهایمان را مطرح و تعریف کنیم. این نشست‌ها، جلسات بازدید از پروژه‌ها و در میان گذاشتن مشکلات با یکدیگر می‌تواند روابط دوطرفه را افزایش دهد. مخصوصاً گروه‌های علمی و تحقیقاتی اگر به بازدیدهای میدانی اقدام کنند، روابط می‌تواند ثمربخش‌تر باشد و ایدۀ پروژه‌های مشترک هم بیشتر شکل بگیرد. بخشی از ارتباطات و توسعۀ آن از طریق نزدیک‌شدن به یکدیگر محقق می‌شود، این روابط باعث می‌شود که شهرداری از ظرفیت جهاددانشگاهی بیشتر اطلاع یابد و درنتیجه برای ادامۀ روابط تصمیمات جدیدی گرفته شود. در همین مسیر، جهاددانشگاهی می‌تواند شناخت بیشتری از شبکۀ مسائل شهری پیدا کند. همۀ این‌ها گشاینده است. شاید تشکیل یک کمیتۀ مشترک هم که به‌طور تخصصی پیگیری و رصدها را به عهده داشته باشد، بتواند مفید باشد و فصل جدیدی را در روابط شهرداری و جهاددانشگاهی رقم بزند. در این روابط هر بار باید به عقب نگاه کرد تا پی ببریم چقدر اهداف محقق شده است. نگاه به گذشته برای تقویت و اثربخشی در روابط آینده اهمیت دارد.
_ آیا نقدی به جهاددانشگاهی دارید؟ در دل روابط این نهاد با شهرداری ضعف خاصی را دیده‌اید؟
صحبتی دارم که کلی است و نمی‌خواهم از جهاددانشگاهی انتقادی کنم. شهرداری از حوزه‌های مختلف انتظاراتی متفاوتی دارد. اگر یک تقسیم‌کار اتفاق بیفتد و همۀ بخش‌ها تخصصی پیش بروند، بسیار ارزشمندتر است. این اتفاق تا حدی در جهاددانشگاهی افتاده است و به‌طور تخصصی چندین گروه فعال‌اند. برای مثال، جهاددانشگاهی صنعتی اصفهان و جهاددانشگاهی اصفهان زمینه‌های مشترک کمتری دارند. مرز فعالیت هر دو طرف تا حد زیادی مشخص است و این به ما کمک می‌کند. این مرزبندی‌ها اگر در نهادهای مختلف محقق شود، برای شهرداری که دستگاهی اجرایی است، بسیار مفید محسوب می‌شود. فیلدهای تخصصی همواره در عرصۀ اجرایی و تداوم و گسترش روابط اثر می‌گذارند. یعنی شهرداری اگر در موضوع آب، گردشگری، نظرسنجی یا هر مقوله دیگری نیازمند دیگر نهادها است، دقیق بداند که باید به کدام سمت و سو برود. شهرداری بداند که از کدام بخش می‌تواند بهترین کمک را دریافت کند. دانشگاه‌ها در همۀ عرصه‌ها اعلام توانمندی می‌کنند. این مسئله یک پیامد منفی دارد و آن هم ایجادنشدن دانش انباشته است. به بیان دیگر، یک بار در عرصه‌ای خاص وارد می‌شوند و فعالیت خوبی می‌کنند، اما تکرار نمی‌شود. شکل‌گیری دانش و تجربۀ انباشه همواره می‌تواند برای دو طرف مهم و پرفایده باشد.
انتهای پیام
نظرات