محمدکاظم کاوه‌پیشقدم، امروز دوشنبه ۸ بهمن در پیش همایش چهارمین کنگره بین‌المللی راه نجات از سری برنامه‌های چهارمین جشنواره علمی، فرهنگی، هنری امامت و مهدویت که در دانشگاه آزاد اصفهان(واحد خوراسگان) برگزار شد، اظهار کرد: بحث حکمرانی و پیوند آن با معارف نهج‌البلاغه، موضوعی کلیدی است که به سه بخش عمده مدیریت و حاکمان، مردم و رعایای نهج‌البلاغه، بخش نرم‌افزاری که حلقه اتصال میان حاکمان و مردم را شکل می‌دهد، تقسیم می‌شود. این بخش سوم، که شامل قوانین و فرهنگ مدیریتی جامعه می‌شود، به‌ویژه در کشور ما نیازمند توجه و پژوهش بیشتری است.

وی افزود: امام علی(ع) در نامه به مالک اشتر به زیبایی این ارتباط را توضیح می‌دهند: «قلب خود را از رحمت مردم پر کن و همچون گرگ درنده به آن‌ها حمله نکن.» این توصیه نشان‌دهنده اهمیت نرم‌افزار ارتباطی میان مدیران و مردم است که باید با ظرافت و دقت طراحی شود. با اینکه معارف نهج‌البلاغه تا ۷۰ سال پیش در ایران کمتر شناخته شده بود، در جهان تسنن بسیار مورد توجه بوده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: محمد عبدو، شاگرد سیدجمال‌الدین اسدآبادی، نخستین فردی بود که این گنجینه را گردآوری کرد و در دانشگاه الازهر مصر تدریس آن را آغاز کرد. در لبنان نیز صالح شهری، با ترجمه و توضیح لغات نهج‌البلاغه، گامی مهم برداشت، اما در ایران و جهان تشیع، بررسی‌های جدی و نظام‌مند بر روی این کتاب از ۷۰ تا ۸۰ سال پیش آغاز شد. ابتدا نهج‌البلاغه در محافل روشنفکری مطرح شد و سپس علمایی همچون علامه جعفری، آیت‌الله طالقانی، مرحوم دشتی و مرحوم الهی این معارف را وارد حوزه عمل کردند. نکته‌ای دیگر که کمتر به آن پرداخته شده، نامه امام خمینی(ره) به مرحوم محتشمی است. در این نامه، امام درباره استنادهای نهضت آزادی به نهج‌البلاغه تأکید دارند که این کتاب، مانند قرآن، دارای ظاهر و باطن است و باید با دقت میان احکام اولیه و ثانویه آن تمایز قائل شد. امام(ره) هشدار می‌دهند که برداشت‌های سطحی از نهج‌البلاغه ممکن است منجر به گمراهی شود، همان‌طور که برخی گروه‌ها مانند نهضت آزادی و سازمان منافقین چنین رویکردی داشتند. ایشان بر ضرورت توانایی پژوهشگران در تشخیص فرمان‌ها و مکاتبات امام علی(ع) تأکید داشتند و این موضوع را یکی از محورهای اصلی شناخت نهج‌البلاغه می‌دانستند.

کاوه‌پیشقدم گفت: امام علی(ع) نیز در جنگ صفین به یاران خود توصیه کردند که با ظاهر قرآن بر اصحاب جمل استناد نکنند و به سنت مراجعه کنند. این مسئله در نهج‌البلاغه نیز صادق است. این گنجینه باید در کنار سایر منابع فقه شیعه دیده شود و در شناخت ظاهر و باطن، اصل و فرع و محکم و متشابه دقت شود. امید است که پژوهشگران و اساتید گران‌قدر بتوانند با تعمیق مطالعات در این حوزه، نسل‌های آینده را بیش از پیش با این معارف گران‌سنگ آشنا کنند و جامعه را به سمت حکمرانی مبتنی بر آموزه‌های علوی هدایت کنند.

انتهای پیام