به گزارش ایسنا، پژوهشگران قطب اقتصاد کشاورزی کشور، پژوهشی را با عنوان «تجزیه و تحلیل بهره‌وری عوامل تولید در بخش کشاورزی ایران در چارچوب الگوی داده – ستاده» و با هدف اصلی تجزیه و تحلیل بهره‌وری عوامل تولید در بخش‌کشاورزی ایران طی دوره‌ی ۸۰- ۱۳۶۵ انجام دادند.

نتایج این مطالعه نشان داد که در کل اقتصاد، طی دوره ۱۳۸۰-۱۳۶۵ بهره‌وری عوامل اولیه تولید رشد داشته؛ اما بهره‌وری نهاده‌های واسطه‌ای کاهش یافته است. این در حالی است که بهره‌وری کل عوامل تولید در طول دوره مورد بررسی با بهره‌گیری از هر دو روش مورد استفاده در این مطالعه روند کاهشی را نشان می‌دهد.

لذا همانگونه که در کل اقتصاد، استنباط می‌شود، رشد بهره‌وری جزئی دو عامل سرمایه و کار تأثیری بر افزایش بهره‌وری کل نداشته‌ و کاهش بهرهوری کل بیشتر متأثر از کاهش بهره‌وری در استفاده از نهاده‌های واسطه‌ای بوده است.

بنابراین توجه به کیفیت نهاده‌های واسطه‌ای و جلوگیری از ضایعات و استفاده کارآ از این نهاده‌ها از طریق ارتقای مدیریت واحدهای تولیدی و استفاده از نیروی‌کار متخصص بسیار ضرورت دارد و می‌تواند موجبات رشد بهره‌وری را در کل اقتصاد فراهم آورد.

در بخش کشاورزی، نتایج بطور کلی نشان داد که طی دوره مورد مطالعه گرچه بهره‌وری برخی نهاده‌ها افرایش یافته، اما بهره‌وری کل عوامل تولید در همه زیر بخش‌های کشاورزی غیر از زیر بخش دام و شکار، در این دوره کاهش یافته است. از این‌رو می‌توان چنین نتیجه‌گیری کرد که افزایش بهره‌وری جزئی برخی نهاده‌ها، موجب بهبود وضعیت(افزایش بهره‌وری کل) نشده بلکه به‌علت جانشینی عوامل و استفاده نکردن بهینه از منابع بوده است.

ادامه چنین روندی با توجه به کمبود منابع تولید در بخش کشاورزی و به‌علاوه جمعیت فزاینده، تولید این بخش را دچار مشکل خواهد کرد بنابراین سیاستگذاران عرصه بخش کشاورزی باید تمهیداتی جهت جلوگیری از روند کاهش بهره‌وری در زیر بخش‌ها و استفاده بهتر از منابع بیندیشند.

رشد بخش کشاورزی برای ایجاد امنیت غذایی، بهبود توزیع درآمد و داشتن پتانسیل صادراتی بالا اهمیت بسزایی دارد. با توجه به کمیابی عوامل ‌تولید، افزایش بهره‌وری به‌عنوان بهترین روش دستیابی به رشد بخش کشاورزی ضروری ‌است. دستیابی به رشد مناسب بهره‌وری در بخش‌های اقتصادی مستلزم داشتن تصویری واضح از میزان و رشد بهره‌وری کل عوامل تولید و بهره‌وری هریک از منابع تولیدی به طور مجزا در این بخش‌هاست.

از این‌رو هدف مطالعه حاضر، تجزیه و تحلیل بهره‌وری عوامل تولید در بخش ‌کشاورزی ایران به تفکیک زیر بخش‌های آن (زراعت و باغداری، دام و طیور، پرورش آبزیان و جنگلداری) طی دوره ۸۰-۱۳۶۵ است. در این راستا بهره‌وری جزئی و بهره‌وری کل عوامل تولید از طریق دو شاخص یکی شاخصی ساده بر اساس میانگین موزون نهاده‌ها و دیگری شاخص «ترنکوئیست- تیل» بر مبنای جداول «داده – ستانده» محاسبه شد. به‌علاوه رشد بهره‌وری کل عوامل تولید به رشد بهرهوری نهاده‌های نیروی‌کار، سرمایه، زمین و عوامل واسطه تجزیه شد. به این منظور از جداول داده - ستانده سال‌های ۱۳۶۵، ۱۳۷۰ و ۱۳۸۰ مرکز آمار ایران که به قیمت ثابت تبدیل شده است، بهره گرفته شد. بخش‌های اقتصادی در جداول یاد شده به ۲۰ بخش تجمیع شدند و نتایج فوق حاصل شد. 

انتهای پیام