لیلا سلامی

«این یادداشت نگاهی دارد به آنچه رادیو نمایش به عنوان یکی از شبکه های پرمخاطب رسانه ملی طی کرده است. به بهانه‌ فعالیت‌های اخیر و مفید رادیو نمایش؛ از بالا رفتن محسوس سطح کیفی تولیدات به خصوص متون نمایشی تا بازگشت پیشکسوتان محبوبی که مدت ها در قهر به سر می بردند، از نگاه علمی و تخصصی و طراحی قالب ها و تجربه هایی نو چون اولین نمایش رادیویی اینتراکتیو و ژانر نو و تلفیقی "رادیوپلاس" تا ارتباط و تعامل نزدیک با دانشگاه های کشور، از توجه ویژه و درست به حوزه فضای مجازی تا برگرداندن برندهای سابق و تولید برنامه‌های پر مخاطب جدید به آنتن شبکه، از تولید نمایش های رادیویی استراتژیک تا ایجاد احساس رضایت در نیروی انسانی و مدیریت صحیح به سبک سازمان رسانه ای خلاق و ... در یک کلام برگرداندن رونقی دوباره به اداره کل هنرهای نمایشی رادیو و رادیو نمایش‌.

در نگاه اول باید بدانیم کسی که بر صندلی مدیریت رادیو نمایش می‌نشیند دو جایگاه را از آن خود کرده و سرپرست دو زیر مجموعه است؛ اداره‌ی کل هنرهای نمایشی رادیو و رادیو نمایش.

اداره‌ی کل هنرهای نمایشی، یکی از قدیمی‌ترین مجموعه‌های رادیو است‌ که از حضور پیشکشوتان حوزه نمایش رادیو بهره می‌گیرد. به‌ زبان ساده در این اداره برای همه‌ رادیوها، نمایش رادیویی تولید و آماده‌ پخش می‌شود. 

رادیو نمایش بر موج ۱۰۷/۵ رادیویی است که هدف آن تعامل با هنرمندان و بررسی، تحلیل و همچنین پوشش اخبار مرتبط است. در واقع رادیویی است که به طور تخصصی به موضوع نمایش می‌پردازد، یعنی مدیرانش همیشه از نظر مدیریت مالی و محتوا کار سختی را پیش رو داشته‌اند و نگرش آن‌ها مسیرساز بوده است. جدا از بحث مخاطب‌مداری، راضی نگاه داشتن هنرمندان رادیو نمایش نیز در دستور کار مدیر وقت قرار دارد که کار ساده‌ای نیست. کسانی که نام و زندگی‌شان را برای اعتباربخشی به رادیو هزینه‌ کرده‌اند.

در نتیجه هر چهار مدیری که تاکنون سرپرستی این دو زیر مجموعه را پذیرفته، نسبت به تفکرش دغدغه‌هایی را نیز داشته، جدا از اینکه آن دغدغه درست یا اشتباه بوده باشد. مدیر اول باید یک رادیوی لوکال را [ بقیه‌ی شهرها جز تهران؛ از مسیر دیجیتال قادر به شنیدن بودند] شنیدنی می‌کرد که مدیران اولیه از پس این مهم به‌خوبی برآمدند اما رادیو نمایش هم دستخوش فراز و فرودهایی شد که با هم مرور می‌کنیم.

رادیو نمایش تیر ماه سال ۹۰ به مدیریت محمود زنده نام راه‌اندازی و در شهریور ماه با مدیریت مهدی دهقان‌نیری اولین برنامه‌های زنده‌اش را بر روی آنتن فرستاد. پیش از این دو، نیز افرادی چون محمدرضا جعفری جلوه، مجتبی کدخدازاده، فرهاد خسروی و شهرام گیل‌آبادی به عنوان مدیر مرکز هنرهای نمایشی رادیو در مسیر آسان‌سازی این راه‌اندازی تلاش کرده بودند. 

"استودیو هشت"، "دیالوگ" و "پرانتزباز" اولین برنامه‌های زنده‌ی رادیو نمایش بودند. دهقان‌نیری با تلاشی آگاهانه و مدیریتی درست، رادیو نمایش را به آنجا رساند که کمتر کسی که مرتبط یا علاقه‌مند به هنر در سال‌های ۹۱_۹۲ رادیو نمایش را نمی‌شنید. نگاه گسترده‌ این مدیر به دایره‌ مخاطب، برنامه موفق و تولیدی "رادیو فیلم" و پرانتز عکس در "پرانتزباز" را مختص نابینایان پدید آورد. او با تعادل در تولید نمایش و برنامه‌ زنده رادیو نمایش را مدیریت کرد. برنامه‌هایی چون "دیالوگ"، "استودیو هشت" و ... در آن‌سال‌ها توانسته‌ بودند مخاطب را پای‌بند رادیو کنند. این محبوبیت به سرعت فراگیر شد تا آن‌جا که "رادیو نمایش" در بهمن ۹۱ بیست و چهار ساعته شد. از مدیران موفق دوره‌ مدیریت مهدی دهقان نیری می‌توان به حسین قلعه‌قوند، نادر برهانی‌مرند و ... اشاره کرد.

سرانجام ۲۷ دی ۱۳۹۳ مهدی دهقان نیری از رادیو نمایش رفت تا جایش را به محمدرضا قربانی بدهد. مدیر جدید نگاه دیگری به رادیو نمایش داشت. از نظر او وجه درآمدزایی شبکه مهم‌تر از خیلی چیزهای دیگر بود. شاید برای حفظ بودجه یا شاید به دلایلی محکم‌تر برخی برنامه‌های رادیو نمایش تعطیل شدند.

مدیر وقت رادیو نمایش بودجه و انگیزه‌اش را در تولید نمایش سرمایه‌گذاری کرد که این روند تا ۱۰ تیر ۹۸ ادامه یافت. در این سال‌ها، برنامه‌ موفقی که نامش مانده باشد، ساخته نشد، هر چند در این دوره‌، نمایش‌های بسیاری تولید شد و اداره‌ی کل هنرهای نمایشی فعال بود.

اولین تیر تعطیلی به برنامه‌ "پرانتز باز" خورد و بعد از آن نیز ادامه یافت. از برنامه‌های موفق دوران پیشین "دیالوگ" بود که تا مدتی با سازش بر روی آنتن ماند اما این برنامه هم دوام نیافت. بعد از مدتی سامانه‌ پیامکی رادیو نمایش هم از کار انداخته شد تا از همین‌جا حس شود مسیر پیش رو فرق دارد. در این دوره‌، بیشترِ برنامه‌های زنده از روی آنتن حذف شدند و رادیو نمایش شکل جدیدی به خود گرفت.

در نهایت اما محمدرضا قربانی، مدیرکل اداره هنرهای نمایشی رادیو و رادیو نمایش بازنشسته شد و حمیدرضا افتخاری، مدیر گروه تفریحات رادیو ایران به عنوان جایگزین وی معرفی شد. افتخاری در شرایطی به رادیو نمایش بازگشت که تجربه دو مدیر را در کارنامه‌ رادیوی تحت مدیریتش داشت. او نیز مدیران جدید اختیار و سعی کرد برنامه‌های موفق اسبق را برگرداند اما در این امر خواسته یا ناخواسته، موفق نبود. یکی از کارهای خوب او برگرداندن "رادیو فیلم" است. مدیر جدید متعلق به گروه تفریحات رادیو ایران بود و طبیعی است که همان روحیه را در رادیو نمایش بازسازی کند. همین روحیه باعث شد که به گفته‌ خودش "طنز" را در دستور کار خود قرار دهد. رویه ای که البته از هدف اصلی رادیو نمایش، یعنی فرهنگ و هنر دور بود.

این دوره‌ مدیریت کوتاه بود و در تاریخ پنجم دی ۹۹ حمیدرضا افتخاری به رادیو صبا رفت و محسن سوهانی سرپرست مرکز نمایش‌های رادیو شد. انگار مدیر جدید، به‌عنوان جوان‌ترین مدیر وقت رادیو نمایش، با تحصیلات تخصصی و تجربیات مدیریتی در حوزه های مختلف صداوسیما تصمیم گرفت رادیو نمایش را به روزهای اوج برگرداند، از جمله با بازگرداندن برنامه‌های پرطرفدار. در این دوره مدیر جدید نشان داد که رسانه‌طلب است و می‌خواهد که مفید باشد. رادیو نمایش این روزها، روزگار ترمیم و سالم شدن را تجربه می‌کند، طوری‌که صدرنشین رادیوهای فعال است.

خلاقیت در حوزه‌ نمایش، برگزاری دوره‌های آموزشی، ارتباط مؤثر با مخاطب و برنامه‌سازی درست، از چیزهایی است که به زعم قدیمی‌های رادیو، در پرونده‌ کاری مدیریت جدید رادیو نمایش، باعث شده این شبکه رادیویی از دیگر رادیوها در اخبار پیشی بگیرد. سلیقه‌ هنری در کنار دانش رسانه‌ای‌، روزهای خوبی را برای رادیو نمایش رقم زده است. رفت و آمد هنرمندان و شنیدن صدای کسانی که به ندرت در گفت‌وگویی رسانه‌ای حاضر می‌شوند، اعتماد مردم را به این رادیو بالا می‌برد.‌ مدیر جدید رادیو نمایش با بهره‌ گرفتن از مدیران جوان اما باسواد توانسته تعادل درستی را در اطرافش ایجاد کند. مثلا فرزام محبی مدیر گروه برنامه‌های مستند و کارهای ترکیبی نمایشی از بدنه‌ برنامه‌سازی در تلویزیون می‌آید و برنامه‌های موفقی را در سازمان صداوسیما تهیه‌ کرده است.

یکی از مهم‌ترین اقدامات این دوره، احیای دفتر "ادبیات نمایشی" اداره کل هنرهای نمایشی رادیو است که پس از چند سال تعطیلی و توقف فعالیت‌ها،‌ مجدد احیا شد و فعالیتش را از سر گرفت. سرپرست دفتر ادبیات نمایشی اداره کل هنرهای نمایشی رادیو امین رهبر است. در ابتدای دهه ۹۰ در حوزه متون نمایشی رادیو اتفاقاتی افتاد که به تاسیس دفتر ادبیات نمایشی رادیو منجر شد. آن زمان مدیریت رادیو نمایش بر عهده مهدی دهقان‌نیری و مدیریت دفتر ادبیات نمایشی با نادر برهانی‌مرند بود که یکی از چهره‌های شاخص نمایشنامه نویسی معاصر است. شاید بتوان گفت محسن سوهانی یکی از دغدغه‌مندترین و صلح‌طلب‌ترین مدیران جوانی است که سازمان این‌ روزها تجربه می‌کند.

این روزها از رادیو نمایش بسیار می‌خوانیم و می‌شنویم. امید که دیگر مدیران صدای جمهوری اسلامی نیز با این دست خلاقیت‌ها اعتماد فرو ریخته‌ی مخاطب را بازسازی کنند و رادیو همچنان مؤثر به مسیر خود ادامه دهد.»

انتهای پیام