رجب‌علی لباف خانیکی در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد: یکی از مهمترین ویژگی‌های بارزی که انسان را از حیوان متمایز می‌کند، حس پرسشگری است و راه دستیابی به پاسخ این حس پرسشگری، جست‌وجو و پژوهش است.

وی اظهار کرد: پرسش ممکن است کوچک و ساده باشد و یا گسترده بوده و حتی بعد جهانی داشته باشد و به همان نسبت کیفیت و ماهیت یک پژوهش نیز ممکن است متفاوت باشد و به صورت مصاحبه، مشاهده، آزمایشگاهی یا مطالعات کتابخانه‌ای باشد اما هدف از تمام این پژوهش‌ها یک چیز و آن دستیابی به یک جواب قانع‌کننده است.

این پژوهشگر و باستان‌شناس که خود پژوهش‌های زیادی در رابطه با باستان‌شناسی انجام داده است در رابطه با مهمترین معضلات و مشکلاتی که بخش پژوهش با آن روبرو است، گفت: متاسفانه در ایران بخش پژوهش با مشکلات متعددی مواجه است اما شاید یکی از مهمترین این معضلات نبود حس پرسشگری است، متاسفانه ما پرسشگری نداریم و بر خودمان هم لازم نمی‌دانیم که پژوهش کنیم.

لباف خانیکی ادامه داد: گاهی اوقات حس پرسشگری وجود دارد اما فکر می‌کنیم که فقط بعضی از مقوله‌های خاص قابل پژوهش هستند که این تصور نادرست است چون در ذهن ما سوالات زیادی است بنابراین نیاز به دانستن داریم، نیاز به جست‌وجو داریم و در نهایت نیاز به پاسخ داریم.

عدم نظارت بر پژوهش‌های انجام شده از معضلات دیگر بخش پژوهش است

وی عدم نظارت بر پژوهش‌های انجام شده را از معضلات دیگر بخش پژوهش دانست و بیان کرد: تا کنون تحقیقات و پژوهش‌های زیادی توسط دانشجویان و محققان در قالب پایان‌نامه و... در دانشگاه‌ها و سایر مراکز انجام شده است و آرشیو بسیاری از ادارت مملو از مقالات و تحقیقاتی است که انجام شده اما این پژوهش‌ها فقط جنبه آرشیوی به خود گرفته و از آن‌ها استفاده نمی‌شود.

این پژوهشگر تأکید کرد: نظارت وقتی انجام می‌شود که نیاز به آن تحقیق باشد اما انگار در بسیاری از مراکز و دانشگاه‌ها نه احساس نیازی هست و نه نظارتی بر این تحقیق‌ها انجام می‌شود.

وی تصریح کرد: واقعیت این است که در کشور ما بسیاری از دستگاه‌های نیازمند پژوهش، خودشان را نیازمند احساس نمی‌کنند و به کارهای تجربی بیشتر از کارهای مطالعاتی و تحقیقاتی متکی هستند.

لباف خانیکی گفت: مسئله دیگری که با آن روبه‌رو هستیم این است که حس پژوهش‌گری آن طور که باید و شاید در ما دمیده نشده است و ما خیلی وقت‌ها احساس می‌کنیم که خیلی چیزها را می‌دانیم در صورتی که دانشی که ما داریم اغلب دانش سمعی و شنیداری است نه دانش کتابخانه‌ای و مطالعاتی و این دانش سمعی دانشی فرار و سطحی بوده و زیاد کاربردی نیست.

وی خاطر نشان کرد: وقتی ما کتابی را می‌خوانیم اگر به رفرنس و مرجع کتاب مراجعه می‌کنیم با کمال تعجب می‌بینیم که حتی یک نفر به پژوهشگر ایرانی رفرنس نداده و این به خاطر این است که روش و نوع پژوهش ما را قبول ندارند و این مقوله مهمی است که باید آسیب‌شناسی شود.

لازم است که متولیان امر اول از همه خودشان پرسشگر باشند

مدیر کل سابق میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی گفت: لازم است که متولیان امر اول از همه خودشان پرسشگر باشند، به پژوهش و پژوهشگر بها بدهند و اعتبارات و بودجه‌های بیشتری به حوزه پژوهش اختصاص دهند همچنین دستگاه‌های پژوهشی را تقویت کنند و به رشته‌های پژوهش و پژوهشگری بیشتر میدان بدهند و سعی کنند پژوهشگری را ترویج کنند چرا که این یک حقیقت است که ملتی بهتر و زودتر راه کمال را طی خواهد کرد که پرسشگر بوده و به دنبال پاسخ این پرسش‌ها باشد.

این پژوهشگر در ادامه به مهمترین پژوهش‌هایی که در حوزه باستان‌شناسی و میراث فرهنگی انجام داده است، اشاره کرد و گفت: کارهای پژوهشی و تحقیقاتی‌ام را از سال ۵۷ و همزمان با استخدام در اداره کل حفاظت آثار باستان قدیم شروع کردم و این فعالیت‌های پژوهشی تا کنون ادامه داشته و با وجود اینکه دو بار بازنشسته شده‌ام اما هیج وقت خودم را بی‌نیاز از دانستن و پژوهش نمی‌دانم و همچنان در حوزه باستان‌ شناسی و میراث فرهنگی مشغول به تحقیق و جستجو هستم.

وی در رابطه با مهمترین کارهای پژوهشی که تا کنون انجام داده است، عنوان کرد: حجم کارهای پژوهش که انجام داده‌ام زیاد است اما مهمترین آن‌ها که دستاوردهای خوبی به همراه داشته است عبارت هستند از بررسی و شناسایی دقیق قنات قصبه گناباد که منجر به ثبت جهانی این قنات شد، بررسی سنگ‌نگاره لاخه مزار در بیرجند که به منزله شناسنامه تاریخی خراسان است، گمانه‌زنی و کاوش در شهر قدیم قائن که منجر به پیدایش نخستین مساجد ایران شد همچنین کاوش‌های باستان‌شناسی در نیشابور و شادیاخ نیشابور که توانستیم هویت شادیاخ را که تقریبا ناشناخته بود روشن کنیم.

رجب‌علی لباف خانیکی متولد گناباد است؛ ۳۵ برنامه بررسی و شناسایی آثار باستانی و بیش از ۳۰ برنامه گمانه‌زنی و کاوش باستان‌ شناسی، همچنین تحقیقات کتابخانه‌ای گسترده و ارائه کارهای پژوهشی به صورت مأموریتی از طرف اداره کل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در کشورهای چین، فرانسه، انگلیس، تاجیکستان، ازبکستان و آلمان، تألیف ۱۸ عنوان کتاب که ۳ کتاب به عنوان کتاب نمونه استان انتخاب شده است، بیش از ۱۵۰ مقاله علمی در زمینه مسائل مربوط به میراث فرهنگی و باستان‌ شناسی و تاریخی و دریافت ۲ نشان فردوسی گوشه‌ای در کارنامه این پژوهشگر خراسانی دیده می‌شود.

انتهای پیام