• سه‌شنبه / ۱۸ آذر ۱۳۹۹ / ۱۵:۵۳
  • دسته‌بندی: تجسمی و موسیقی
  • کد خبر: 99091814252
  • خبرنگار : 71625

داستانِ عشقی که پشت «مرغ سحر» پنهان است + صدا

داستانِ عشقی که پشت «مرغ سحر» پنهان است + صدا
ملک الشعرای بهار و مرتضی نی داوود

صحبت از تصنیف «مرغ سحر»، نام شاعر آن ملک‌الشعرای بهار را به یاد می‌آورد. بهار دوستی‌ دیرینه ای با مرتضی ‌نی‌داوود ـ موسیقیدان و نوازنده تار ـ داشت و ۶۹ سال قبل، پس از اینکه از دنیا رفت، نی‌داوود در سوگ او «مرغ سحر» را به یک قطعه موسیقی تبدیل کرد و اینگونه بود که یکی از مهم‌ترین آثار موسیقی تاریخ ایران ساخته شد.

اثر جاویدان نی داوود سال هاست که وِرد زبان‌ها است و با شنیدن آن هربار بخشی از تاریخ گویا می‌شود.

به گزارش ایسنا، زمانی که نی‌داوود دوست خوب خود و کسی که او را با کلام شیوایش جان می‌بخشید ـ ملک‌الشعرای بهار ـ را از دست داد، از سوزش آن ضایعه، به سازش پناه بیشتری برد و آثار دیگری ساخت. با این حال، خود او مرغ سحر را عاشقانه می‌نوازد.

زنده یاد مرتضی نی‌داوود از استادان به نام و صاحب سبک تار خود درباره قطعه مرغ سحر گفته است: «مرغ سحر را ساختم چون ارتباط زیادی با ملک داشتم. بیشتر در منزل استاد ملک‌الشعرای بهار بودم. این اثر را برای او ساختم. آنقدر درباره این اثر تعریف کرده‌اند که به نظرم اغراق می‌آید.»

نادر گلچین از نخستین خوانندگانی بود که تصنیف زیبای «مرغ سحر» را با تنظیم پایور اجرا کرد. قطعه مرغ سحر با صدای او تا حدی قابل تأمل بوده که خوانندگان زیادی آن را بازخوانی کرده‌اند. مرغ سحر جایگاه ویژه‌ای در تاریخ موسیقی ایرانی دارد. در سال ۱۳۸۸ حسن کسایی با ارسال تقدیر نامه ای از نادر گلچین بابت این اجرا قدردانی کرد.

در این قسمت می‌توانید به اثر «مرغ سحر» با صدای نادر گلچین گوش دهید:

گلچین از پدر و مادری زنجانی در شهر رشت به دنیا آمد. او از کودکی به موسیقی علاقه فراوانی داشت و از ۱۲ سالگی همکاری و خوانندگی با رادیو رشت را آغاز کرد که در اختیار تیپ رشت بود و زیر نظر مدیران ارتش اداره می‌شد.

علی اکبرپور (آلتو، ویلون) نادر پوردلجو(قره‌نی) و عده‌ای دیگر از هنرمندان به نام رشت همکاران وی در رادیو بودند.

خودش می گفت: «ضمن اینکه مقدمات صداسازی را نزد معلمی به نام «مارتروسیان» در رشت شروع کرده بودم از طریق رادیو و صفحه گرام دلشیفته، صدای محمودی خوانساری، بنان و منوچهر همایون پور شده بودم.»

او اولین برنامه خود را با ارکستر محمود تاج‌بخش (نوازنده  سه‌تار و ویلون) اجرا کرد و تا سال ۱۳۵۴ در این اداره به ترتیب با ارکسترهای فرامرز پایور، عباس خوشدل، عبدالکریم مهرافشان، عماد رام و مصطفی کمال‌پورتراب همکاری کرد.

گلچین از سال ۱۳۵۰ در برنامه‌های مختلف رادیو، به ویژه برنامه گلهای تازه فعالیت کرد و با هنرمندانی چون فرامرز پایور، منصور صارمی، پرویز یاحقی، حبیب‌اله بدیعی، علی‌اصغر بهاری، جلیل شهناز، فرهنگ شریف، فضل‌اله توکل، جهانگیر ملک، هوشنگ ظریف، محمد حیدری، امیرناصر افتتاح، محمد اسماعیلی، آبتین اجلالی و منصور نریمان همکاری کرد.

محمدرضا شجریان از دیگر خوانندگان «مرغ سحر» است که در هنگام بیماری و بعد از درگذشت این استاد آواز ایرانی، قطعه مرغ سحر بارها توسط علاقمندانش به یاد او همخوانی شد.
قطعه مرغ سحر به همراه صوتی از جواد معروفی و توضیحاتی درباره زندگی شخصی و حرفه ای او به بهانه تولد گلچین امروز در برنامه «با کاروان شعر و موسیقی» رادیو فرهنگ پخش شد که به صورت اختصاصی در اختیار ایسنا قرار گرفته است. این برنامه همچنین صدای مرتضی نی داوود را برای لحظاتی پخش کرد که پیشتر کمتر شنیده شده است.

انتهای پیام

  • در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
  • -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
  • -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
  • - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
  • - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.

نظرات

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
لطفا عدد مقابل را در جعبه متن وارد کنید
captcha
avatar
۱۳۹۹-۰۹-۱۸ ۲۱:۱۵

این اثر در ابتدا یعنی سال 1306 توسط ملوک ضرابی روی صفحه ضبط شد. این را از گوگل جستجو کردم. تازه 9 سال بعد نادر گلچین متولد شد.

avatar
۱۳۹۹-۰۹-۲۰ ۱۷:۵۱

اشتباه می فرمایید این اثر سال۱۳۰۶ برای تاسیس روزنامه ناهید اجرا شد چندسال بعد نسخه گرامافونی اون رو ملوک ضرابی خوندش

avatar
۱۳۹۹-۰۹-۲۰ ۱۸:۰۱

بله اما یه اشتباهی هست اینکه این اثر رو برای اولین بار ایران خانوم و یا جلال تاج اصفهانی اجرا کردن بعدش اولین ضبط صفحه این اثر هست که ملوک ضرابی خونده و بعدها افراد زیادی این تصنیف رو اجرا کردن، توی سریال هزاردستان علی حاتمی بود؛ جایی که اسماعیل محمدی در نقش استاد گلبهار و با گویندگی ناصر طهماسب این تصنیف اجرا میشه ، اما اجرای نادر گلچین هم یکی از بهترین اجراهای این تصنیف هست میشه گفت یه جور برند هست

avatar
۱۳۹۹-۰۹-۱۸ ۲۳:۳۵

عالی بود عالی، چقدر حال دلم خوب شد خدا رحمت کنه نادیا دلدار گلچین و پدر هنرمندش نادر دلدار گلچین رو ، حساب داودنی داود هم که معلومه عزیزان هنرمند که چقدر جاشون خالیه ، این برنامه رادیو فرهنگ رو هم هرروز من سعی میکنم گوش کنم امروز اینو دیدم چقدر خوشم اومد بهش پرداختین دیدم جواد معروفی هم بهش پرداخته بودین اینکه تکمیلی برنامه اینجوری دقیق یکجا ثبت و آرشیو میشه خیلی خوبه ازتون ممنون واقعا دست سازنده های برنامه هم درد نکنه

avatar
۱۳۹۹-۰۹-۲۰ ۱۴:۳۴

سلام لطفا بیشتر مرغ سحر پخش کنید