ایسنا در ادامه به انتشار گزیده‌ای از زندگی مردی می‌پردازد که با ابداع برنامه «گلها»، یکی از بهترین، اصیل‌ترین و ایرانی‌ترین برنامه‌های تاریخ رادیو را ساخت و تحولی بزرگ در هنر شعر و موسیقی ایران ایجاد کرد.

این مطالب در قالب برنامه «با کاروان شعر و موسیقی» رادیو فرهنگ، امروز یکشنبه ـ یازدهم آبان ماه ـ پخش شده است.

«زنده یاد داوود پیرنیا در سال ۱۲۷۹ در تهران در خانواده‌ای اهل هنر زاده شد.  پدرش حسن پیرنیا ملقب به مشیرالدوله بود و مادرش شکوه عظمی از خاندان قاجار.

پیرنیا تحصیلات ابتدایی را در خانه فرا گرفت و سپس وارد مدرسه «سن لویی» تهران شد. او پس از تحصیلات متوسطه برای ادامه تحصیل به سوییس رفت و در آنجا میل به موسیقی در درونش افزون شد. او موسیقی کلاسیک را در سوییس به خوبی فرا گرفت تا جایی که پیانو را به خوبی می‌نواخت.

او با مدرک وکالت از سوییس به ایران بازگشت تا به سرزمین خویش خدمت کند. او که اینک وکیل شده بود، کانون وکلای دادگستری را راه اندازی کرد اما پس از آن از دادگستری به وزارت دارایی منتقل شد. او به اعتبار نام پدر در محافل هنری و ادبی رفت و آمد می‌کرد.

بزم‌ها و شب نشینی‌های هفتگی که خوانندگان، شاعران و نوازندگان به نام آن زمان با هم داشتند، محلی شد برای رفت و آمدهای پیرنیا. او از همین طریق انس و الفتی بیش از پیش با اهل هنر پیدا کرد. در همین ایام بود که به ذهنش خطور کرد که چه بهتر است که همه مردم از شنیدن این آواها لذت ببرند. ایده پیدایش برنامه «گلها» را با عده‌ای از هنرمندان و دوستان خود مطرح کرد و مورد استقبال آنها واقع شد. تا آن دوران موسیقی محدود به قطعه‌هایی بود که از رادیو پخش می‌شد و یا مردم ثروتمند بر روی صفحات گرامافون می‌شنیدند.

مردم عادی نیز که توانایی داشتن رادیو نداشتند، به موسیقی کوچه بازاری که توسط دوره گردها خوانده می‌شد، اقبال داشتند. بنا شد هنرمندان کاری کنند که مردم با موسیقی اصیل ایرانی آشنا شوند، تصنیف‌های درخور ادب و فرهنگ ایرانی بشوند و با آهنگسازان، شاعران و خوانندگان درخور ستایش آشنا شوند.

پیرنیا توانست نظر سازمان برنامه و بودجه را در مورد اهمیت گسترش موسیقی اصیل ایرانی جلب کند و با اعتباری که برای این کار اختصاص داده شد، ارکستری برای رادیو تشکیل داد. آغاز برنامه‌های گلهای رنگارنگ در سال ۱۳۳۴ بود. پس از آن برنامه‌هایی با عنوان گلهای جاویدان، یک شاخه گل، گل‌های صحرایی و برگ سبز زیر نظر داوود پیرنیا ساخته شد.

همایون خرم (نوازنده ویولن و آهنگساز) درباره برنامه گلها و داوود پیرنیا گفته است: «من مجموعه گلها را به مجموعه عشاق تشبیه می‌کنم. خود آقای  پیرنیا که آمد و بنیان موسیقی گلها را گذاشت، عاشق بود. او آمد و همه عاشقان را هم جمع کرد. او اول از آقای ابوالحسن صبا (موسیقیدان) دعوت کرد. صبا که واقعا ثابت کرد یک عاشق بزرگ است. او اولین کاری که کرد این بود که تعدادی از شاگردان خود را که عشق موسیقی داشتند، جمع کرد. مثلا از آقای علی تجویدی (موسیقیدان)، حبیب‌الله بدیعی (نوازنده ویولن)، محمد میرنقیبی (آهنگساز و نوازنده ویولن)، حسین تهرانی (نوازنده نامدار تمبک)، مرتضی خان محجوبی (نوازنده پیانو)، آقای حسین‌علی وزیری تبار که استاد اولیه قره‌نی (کلارینت) در ایران بود، ابراهیم خان سرخوش که استاد تار بود، دعوت کرد. وقتی اکنون آن مجموعه را تجسم می‌کنید، می‌بینید که این مجموعه عاشقانه بود. وقتی که می‌گویند هر آنچه که از دل برآید بر دل نشیند مصداق همین مجموعه بود که از ابتدا بر دل مردم نشست. آقای پیرنیا موسیقی و شعر را با هم آشتی داد. عشق آن افراد باعث شد که ساز بزنند و بخوانند.»

داوود پیرنیا در دوره‌ای بیمار شد و پس از آن از سال ۱۳۴۵ دوباره به رادیو بازگشت. در طول مدت زمانی که داوود پیرنیا مدیریت این برنامه را برعهده داشت، بهترین هنرمندان ایران در آن به اجرای موسیقی پرداختند. سرانجام داوود پیرنیا در ۱۱ آبان ۱۳۵۰ و در سن ۷۱ سالگی بر اثر سکته قبلی از دنیا رفت. آرامگاه ابدی او بهشت زهرا(س) شد.

پس از پیرنیا اشخاص مختلفی مدیریت برنامه گلها را بر عهده گرفتند که به دلیل اختلاط تفکرات شخصی با کار نتواستند از عهده آن به خوبی برآیند.

در دهه‌های ۳۰ و ۴۰ که پیرنیا مدیریت برنامه «گلها» را برعهده داشت، ۸۰ درصد مردم ایران بیسواد بودند. برنامه «گلها» با شوق بخشیدن به مردم برای آشنایی با موسیقی ایرانی باعث شد، تیراژ کتاب‌های چاپ شعر در آن سال‌ها به صورتی غیرقابل تصور بالا رود. شاید رسالت پیرنیا پیوند و آشتی دوباره ادبیات سرزمینی کهن به مردمی بود که هیچگاه کتاب نمی‌خوانند و هنر را ارج نمی‌نهند.»

برنامه «با کاروان شعر و موسیقی» شنبه تا پنجشنبه هر هفته ساعت ۱۲:۲۰ به تهیه‌کنندگی یلدا احتشامی و اجرای مریم واعظپور روی موج اف ام ردیف۱۰۶ مگاهرتز از رادیو فرهنگ پخش می شود.

انتهای پیام