فرزاد خبوشانی در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص عکاسی در شرایط کرونایی، تعریف عکاسی خبری و نقش عکاسان خبری در تاریخ و جامعه، اظهار کرد: در حال حاضر برای عکاسی در شرایط کرونایی، قوانینی وجود دارد. به طوری که در رسانه‌های خارجی، عکاسی و ورود به هر مکانی که در آن برای عکاس خطر جانی وجود داشته‌باشد و عکاس حس کند جانش در خطر است، ممنوع است. با توجه به آنچه که من شنیده‌ام، عکاسان خارجی اجازه عکاسی و ورود به بیمارستان‌ها را نداشته‌اند و در واقع اجاره نمی‌دادند عکاسان در دل کرونا قرار گرفته و در خطر باشند، اما در ایران این‌چنین نبود و عکاسان در کنار کادر پزشکی و پرستاران، لحظات ورود، حال بد، بهبودی و درمان، تجویز و تزریق داروهای بیماران مبتلا به ویروس کرونا و هم‌چنین نوع  پوشش خاص و خستگی پرستاران و کادر درمان را نیز ثبت کرده‌اند.

وی بیان کرد: در حالی که بسیاری از رسانه‌های حرفه‌ای دنیا ورود عکاسان به مکان‌های پرخطر را ممنوع کرده‌ و توصیه می‌کردند که عکاسان بیشتر سبک زندگی مردم را ثبت کنند و برای عکاسی از پرستاران و ثبت صحنه‌هایی در این خصوص، فاصله‌ای دور و معین تعیین شده‌است؛ عکاسان ایرانی در معرض خطرناک‌ترین حالت ممکن قرار داشته و حتی گاهی از غسالخانه‌ها و قبرستان‌های افراد کرونایی که ورود اشخاص در آن‌ها ممنوع شده‌است، نیز عکاسی می‌کردند. به این ترتیب عکاسان قطعه به قطعه پازل کرونا را در ایران ثبت کرده‌اند. به گونه‌ای که فکر می‌کنم بزرگ‌ترین آرشیو کرونایی را عکاسان ایرانی در اختیار دارند.

ثبت تاریخ بدون قضاوت، مهم‌ترین نقش عکاسان خبری است

این عکاس خبری با بیان اینکه ثبت تاریخ بدون قضاوت، مهم‌ترین نقش عکاسان خبری است، افزود: در واقع من فکر می‌کنم شغل ما و کسانی که در این عرصه فعالیت می‌کنند؛ به طور کامل و جامع در دو کلمه «ثبت تاریخ» تعریف می‌شود؛ به این معنی که ما اتفاقاتی که در تاریخ رخ می‌دهد را عکاسی و ثبت می‌کنیم. در فضای خبرنگاری، خبرنگاران آنچه را که می‌بینند می‌نویسند؛ اما عکاسان خبری آنچه را می‌بینند بدون قضاوت و دستکاری و با رنگ، پوشش و المان‌های تاریخی همان زمان، ثبت می‌کنند.

وی ادامه داد: به عنوان مثال عکس‌های دوره قاجار به دلیل داشتن المان‌های پوششی، به راحتی قابل تشخیص و شناسایی هستند. به دلیل وجود المان‌های مختلف در فضای فعلی جامعه، زمانی که ما تاریخی را در لحظه ثبت می‌کنیم؛ به راحتی می‌توانیم در آینده راجع‌به آن سخن گفته و قضاوت کنیم.

چارچوب فعالیت عکاسان خبری در ایران با سایر کشورها متفاوت بوده و پروتکل‌های شخصی برای آن تعیین شده‌است

خبوشانی ابراز عقیده کرد: پروتکل‌های کاری ما با دنیا متفاوت است. به شکلی که اگر از مرزهای ایران عبور کنیم برای عکاسی خبری چارچوبی بین‌المللی نوشته شده و طبق آن فعالیت‌ها انجام می‌شود ولی در ایران پروتکل‌های شخصی وجود دارد که از طریق مسئولان و مدیران رسانه انجام می‌شود و نه عکاس‌؛ به صورتی که حقوق، امنیت شغلی، وضعیت بیمه و ... عکاسان با دنیا متفاوت است. عکاسان خبری در سایر کشورها از جایگاه ویژه‌ای در بین مسئولان برخوردار بوده و بسیار قابل احترام هستند ولی متاسفانه در ایران این‌گونه نیست.

وی ابراز عقیده کرد: با این وجود نمی‌توان انتظار داشت که پروتکل‌هایی که کل سازمان‌ها و انجمن‌های مطبوعات در خصوص حضور عکاسان و خبرنگاران رسانه‌ها بیان کرده‌اند؛ در ایران رعایت شود. عکاسان حقوق چندانی در ایران ندارند به همین سبب زمانی که مدیر رسانه عکاس را موظف به عکاسی از فضای بیمارستان می‌کند، عکاس برای حفظ شغل خود، چاره‌ای جز حضور ندارد. دومین عاملی که باعث حضور عکاسان در مکان‌های پرخطر و در معرض ابتلا به بیماری کرونا می‌شود؛ علاقه عکاسان خبری به حضور و ثبت همه لحظات و اتفاقات و هم‌چنین عدم از دست دادن سوژه‌ها است.

این عکاس خبری تصریح کرد: به عنوان مثال زمانی که من عکس‌هایی از اولین مرکز قرنطینه‌ کرونایی ایران واقع در یافت‌آباد تهران، ثبت کردم؛ بسیاری از افراد می‌گفتند عکاسان خبری رسانه‌های دیگری که آفیش کرده‌بودند؛ حضور نداشتند؛ بنابراین با توجه به عکس‌هایی که از عکاسان مشهد و تهران وجود دارد می‌توان متوجه شد که حداقل برای عکاسان ایسنا، ثبت تمام لحظات و رویدادها بسیار مهم است. زیرا آرشیو رسانه، مهم‌ترین ویژگی هر رسانه است؛ به طوری که زمانی که آرشیو ما کامل باشد می‌توانیم ادعا کنیم بهترین رسانه ایران هستیم؛ و در صورتی که این آرشیو در برخی موضوعات ناقص باشد؛ این ادعا، ادعای زیادی برای رسانه خواهد بود.

ثبت و دیدن عکس،‌ باعث پیشرفت و آگاهی آیندگان می‌شود

خبوشانی افزود: دنیای حال حاضر، دنیای سوشال مدیا (شبکه‌های اجتماعی) است و هر کس با دوربین موبایل خود می‌تواند بسیاری از اتفاقات و حوادث را ثبت کند؛ اما رسانه نقش مهم‌تری دارد زیرا در مقایسه با عکس‌ها و اطلاعاتی که از طریق مردم ثبت می‌شود، فضایی رسمی‌تر و مورد تأئیدتر است و به عنوان یک منبع موثق شناخته می‌شود.

وی عنوان کرد: هرچه را که رسانه و عکاسان رسانه ثبت می‌کنند، سندیت تاریخی دارد که این سندیت بسیار مهم است. برای مثال در جنگ جهانی اول  ویروسی شیوع پیدا کرد که 50 میلیون نفر از مردم جهان و ایران به آن مبتلا شدند. ولی متأسفانه عکسی از آن دوران و مبتلایان به آن بیماری نداریم در حالی که اگر عکسی از آن زمان وجود داشت؛ شاید هم‌اکنون حافظه بهتری در برخورد با ویروس کرونا داشتیم.

خبوشانی تشریح کرد: به این ترتیب شاید نبود تصاویر و عکس‌ها در آینده آسیب بزرگی به جامعه وارد کند. اگر در سال‌های آینده مثلاً 100 سال دیگر خدای نکرده ویروسی شبیه ویروس کرونا در دنیا شیوع پیدا کند، دیدن عکس و فاجعه‌هایی که عکس‌ها نشان می‌دهند به تصمیم‌گیری‌ها، کنترل مردم و رعایت پروتکل‌های بهداشتی کمک می‌کند. به عنوان مثال تصاویری از پزشکان، پرستاران و بیماران که در موقعیت‌هایی سخت و در لباس‌های آزاردهنده قرار گرفته‌اند و یا افراد فوت شده که در فضای سوت و کور قبرستان‌ها و با حضور تعداد کمی از افراد دفن می‌شوند؛ تصاویر رعب‌آوری ایجاد می‌کنند که در آینده کمک زیادی در متوجه و مجاب کردن مردم در رعایت پروتکل‌ها خواهدکرد و پیامدهای عدم رعایت این پروتکل‌ها را نمایش خواهد داد.

این عکاس خبری عنوان کرد: ثبت، دیدن و دانستن تاریخ به وسیله عکس و عکاس، کمک بزرگی به پیشرفت و موفقیت‌های آیندگان خواهد کرد؛ زیرا با دانستن و دیدن اتفاقات سعی می‌کنیم از رخ دادن دوباره آن‌ها جلوگیری کنیم.

خبوشانی ابراز عقیده کرد: یکی از معضلات مهم ما این است که از قحطی‌ها، سیل‌ها، آتش‌سوزی‌ها و اتفاقات دیگری که در ایران رخ داده‌است، درس نمی‌گیریم. به شکلی که هم‌چنان اگر جایی آتش‌سوزی اتفاق بیفتد همه ما با دوربین موبایل‌های خود از ساختمان و یا هر چیز دیگری که آتش گرفته‌است فیلم‌برداری می‌کنیم و باعث ایجاد مزاحمت برای ورود آتش‌نشان‌ها می‌شویم، به عنوان مثال عکس‌هایی که از تجمع مردم برای فیلم‌برداری از آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو منتشر شد، بیان‌کننده مزاحمت ایجادشده برای امدادگران و آتش‌نشانان برای نجات جان افراد حاضر در ساختمان شد. به این ترتیب وظیفه ما در عکاسی مطبوعاتی، ثبت چنین لحظات و اتفاقاتی برای عبرت و آگاهی آیندگان است.

انتهای پیام