به گزارش ایسنا، چیزی حدود سه ماه قبل خبر رسید که هیات باستان‌شناسی چهارباغ اصفهان در حفاری‌هایشان در کفِ تاریخی خیابان چهارباغ به کف فرش و سنگفرش آجریِ دوره قاجار که روی بخش صفوی اضافه‌شده بود، رسیدند، اما اوایل نوروز امسال فعالان میراثی اعلام کردند که محوطه‌ی تاریخی با سنگ‌ریزه و برخی ابزارآلات پُر شده است.
هر چند طرح ساماندهی خیابان چهارباغ به عنوان پروژه‌ای ادامه‌دار از چند سال قبل تا امروز با خبرهای مختلفی از کشفیات جدید در این محوطه‌ی تاریخی همراه بوده اما اعتراض‌های فعالان میراثی استان اصفهان نسبت به رفتاری که شهرداری و میراث فرهنگی با چهارباغ اصفهان دارند، از همان ابتدا یکی از معضلات مطرح شده از سوی آن‌ها بود به گونه‌ای که به نظر می‌رسید سرنوشت کشفیات جدید در آمادگاه و میدان انقلاب جورِ دیگری رقم می‌خورد.
اما سید احمد حسینی‌نیا - معاون شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان - در گفت‌وگو با ایسنا می‌گوید: هر اتفاق و پروژه‌ای که تاکنون در محدوده‌ی چهارباغ عباسی تا میدان انقلاب اصفهان انجام شده با هماهنگی و اخذ مصوبه از پژوهشگاه میراث فرهنگی و با نظارت میراث فرهنگی بوده است.
او با اشاره به وجودِ مستنداتِ دوره‌ی قاجار از این محوطه بیان می‌کند: مبنا بر این بوده که یک مسیر انحرافی مادی که به عنوان مسیرِ آبراهه بوده و برای آبیاری فضای سبز چهارباغ در حد فاصل آمادگاه تا انقلاب و باغاتِ این محدوده استفاده می‌شده، نجات‌بخشی شود که به دلیل حساسیت دوستان و همکاران روی آن محوطه، پروژه‌ی ساماندهی از آمادگاه تا انقلاب برای چندین ماه متوقف شد و در جلساتی که با میراث فرهنگی داشتیم، تصمیم گرفته شد تا بعد از انجام عملیات کاوش و باستان‌شناسی در این محوطه، کاری در این محوطه انجام نشود.
وی به معرفی تیم باستان‌شناس از سوی پژوهشگاه میراث فرهنگی با همین هدف اشاره می‌کند و می‌گوید: با این کار تیمی برای کاوش به ما معرفی و کاوش انجام شد، بقایا و آن آبراهه شناسایی شدند و در نهایت گزارشِ کار به شورای فنی و پژوهشگاه ارسال شد، در نتیجه در جلسه‌ی ۱۲ بهمن سال گذشته که توسط پژوهشگاه برگزار شد محور و آبراه فرعی شناسایی و با هماهنگی شورای فنی میراث فرهنگی در سه نقطه محدوده‌ای معین شد تا آثار شناسایی شده به صورت ویترین و نمایشگاهی نمایش داده شده و با نورپردازی مناسب و جزییات مشخص برای نما و جداره‌ها، آن در انظار عمومی قرار بگیرند.
او با تاکید بر این‌که در پوشاندن هر محوطه‌ی تاریخی که میراث فرهنگی تصمیم به انجام آن می‌گیرد، قطعا بتون‌ریزی و دفن آن محوطه انجام نمی‌شود، بیان می‌کند: در شرایطی که تصمیم بر احیا نشدن یک سازه یا محوطه در شرایطی خاص گرفته می‌شود، معمولا روی آن با جزییات مخصوص پوشانده می‌شود تا کار در زمانِ مشخصِ و بر اساس نظر میراث فرهنگی انجام و آن محوطه احیا شود.
وی با بیان این توضیح که درباره‌ی آبراهه سه نقطه معرفی شد تا جزییات را به شورای فنی ارائه کنیم و در نهایت در جلسه‌ی ۱۲ اسفند سال گذشته با تهیه‌ی یک صورت‌جلسه برای نمایش بخشی از سنگ‌های کف تاکید شد، ادامه می‌دهد: این آبراهه دارای وسعتی بیش از چهارباغ است و حتی تا بخش امروزی "آمادگاه" نیز پیش می‌رود. هنوز این بخش کارگاهی است و با محدودیت در عبور و مرور به دلیل مباحث ایمنی کارگاه، مواجه است.
حسینی‌نیا وضعیت کنونی تپه اشرف اصفهان برای مرمت و برنامه‌ریزی‌هایی که در طول سال‌های بعد برای حفاظت از این محوطه توسط میراث فرهنگی انجام شده و پوشاندن کامل این محوطه با جزییاتی مشخص را نمونه‌ای از این اقدامات می‌داند و می‌افزاید: جزییات برای پوشاندن بخش‌هایی از مسیر شناسایی شده توسط شهرداری اصفهان به دنبال ابلاغ شورای فنی میراث فرهنگی به کارگاهِ این پروژه عملیاتی شد. حتی نوع مصالح در هر لایه‌ی به دست آمده نیز متفاوت هستند تا در زمان آغاز بررسی آن محوطه به صورت دستی به سازه‌ی اصلی دست پیدا کرده و کار بررسی را انجام دهند.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان درباره‌ی کلیت پروژه‌ی ساماندهی چهارباغ اصفهان توضیح می‌دهد: همه‌ی محور، مصوبه‌ی سال ۱۳۹۵ را داشت که به دلیل حساسیت‌ها و تضاربِ آرا، این موضوع بار دیگر در دستور کار شهرداری قرار گرفت و بار دیگر با هماهنگی میراث فرهنگی بررسی و کنترل شد هر چند به این معنا نیست که طرح قبلی مشکلی داشته باشد که در نهایت همان طرح تصویب شد، اما به این دلیل که برخی از دوستان و متخصصان نقطه نظراتی درباره‌ی متریال، مصالح و مباحث چهارباغ که براساس مصوبه انجام شده بود، داشتند آن بار دیگر به رای عمومی گذاشته و برای آن فراخوان زده شد.
او ادامه می‌دهد: در ادامه شورای راهبری شکل گرفت، اتاق فکر ایجاد و طرح‌ها توسط شورای راهبری بررسی شد، در نهایت طرحی که بتواند کیفیت محور چهارباغ را براساس آن چه که لایه‌های تاریخی و سوابق می‌گویند و اساس آن مربوط به همان سال ۹۵ بود، بار دیگر به میراث فرهنگی ارائه و در حقیقت در این تاریخ، مصوبه‌ای به ما داده شد تا پروژه را در محدوده‌ی دروازه دولت تا آمادگاه کار کنیم. در همین زمان مصوبه‌ی کاوش و بررسی باستان‌شناسی و خواناسازی دقیق محوطه از آمادگاه تا انقلاب ابلاغ شد، حتی کار بخش اول تمام و کاوش در بخش دوم آغاز شد.
وی با تاکید بر این‌که در زمان کاوش هیچ اقدامی در ان محوطه توسط شهرداری انجام نمی‌شد، می‌افزاید: با کشف آبراهه و تکمیل کاوش آن، گزارشِ کاوش در بهمن سال گذشته به پژوهشگاه میراث فرهنگی ارسال شد و جزییات برای ادامه‌ی کار حتی ایجاد سه ویترین در محوطه در ۱۲ اسفند ۱۳۹۸ توسط شورای فنی به ما ابلاغ شد، یعنی هر کار و پروسه‌ای که در محوطه انجام می‌شود دارای مصوبات قانونی و براساس نظر قانونی میراث فرهنگی است.
حسینی‌نیا با بیان این‌که همه‌ی این مسیر - چهارباغ عباسی تا میدان انقلاب - یک بار برای قطار شهری در سال‌های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ کاوش شده و پاسخ‌های لازم گرفته شده بود اظهار می‌کند: مصوبه‌ی آن در سال ۹۵ بر اساس کاوش‌ها گرفته شد و یک هجمه‌ی اجتماعی شکل گرفت تا بار دیگر اقدام شود، که در نهایت آن پروژه به دو بخش تقسیم شد، نخست از چهارباغ عباسی تا آمادگاه و در مرحله‌ی بعدی از آمادگاه تا میدان انقلاب در دستور کار قرار گرفت.
وی با تاکید بر این‌که آرشیو پژوهشگاه میراث فرهنگی این جزییات را در آرشیو خود دارد، ادامه می‌دهد: با کشفِ آبراهه قاجاری به دلیل حساسیت‌های موجود قرار بر تعیین تکلیف میراث فرهنگی بود به همین دلیل هنوز عملیات عمرانی در این محدوده صورت نگرفته و دور آن بسته است.
حسینی‌نیا با بیان این‌که در پروسه هفت - هشت ماهه‌ای که بخش اول کار انجام شده است، شهرداری کار خود را انجام داد و باستان‌شناسان کارِ خود را، تاکید می‌کند: در این پروسه‌ی مقطعی که باستان‌شناسان وارد کار شدند هیچ گونه عملیات عمرانی انجام نشده و همین اکنون نیز این روند ادامه دارد.
انتهای پیام
نظرات