در هسته مرکزی شهر اهواز در نزدیکی بازار نادری، بازار امام، بازار پاکستانی‌ها، بازار عبدالحمید، بازار کاوه و بازار سی‌متری قرار دارند.
بازار عبدالحمید اهواز، بازار پررونق دوره قاجار است و در سال ۱۳۸۲ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد؛ بازاری با هویت و فرهنگ اهواز که تا همین اواخر به محل فعالیت دستفروشان تبدیل شده بود و بساط دستفروشان کل خیابان را گرفته بود. سال‌ها شهروندان اهوازی حتی آسفالت این خیابان را به چشم نمی‌دیدند. بیشتر دستفروشان این بازار، مغازه‌دارانی بودند که جلوی در مغازه‌هایشان بساط پهن می‌کردند و راه را روی مردم می‌بستند.
هر بار که اجراییات شهرداری برای جمع‌آوری دستفروشان بازار عبدالحمید اقدام می‌کرد، درگیری‌هایی ایجاد می‌شد و کار نصفه‌نیمه باقی می‌ماند اما در نهایت، شهرداری اهواز با هماهنگی با دستگاه‌های ذی‌ربط از جمله نیروی انتظامی، دستفروشان این بازار قدیمی را جمع کرد و حالا کیوسک نیروی انتظامی سر این خیابان مستقر شده است تا از فعالیت مجدد آن‌ها جلوگیری کند.
دستفروشی در اهواز به اتباع هم رسیده است
مرکز شهر اهواز این روزها در تصرف دستفروشان قرار گرفته است، به گونه‌ای که دیگر نه تنها مردم اهواز و شهرهای اطراف، بلکه اتباع افغان هم در خیابان‌های اهواز بساط پهن کرده‌اند.
بساط دو لاینی در پیاده‌روها
قبلا دستفروشان در گوشه پیاده‌روی خیابان نادری بساط خود را پهن می‌کردند اما حالا پیاده‌رو را به دو قسمت تقسیم و بساط پهن کرده‌اند و تنها راه‌باریکه‌ای برای تردد رهگذران مانده است؛ راهی که اگر مشتری بایستد، دیگر جایی برای تردد نیست و شاید عبور از این خیابان یک ساعت هم طول بکشد.
هر چند بیشتر افراد از روی ناچاری و برای امرار معاش به دستفروشی روی می‌آورند اما دستفروشی به این شکل که کل خیابان‌های مرکز شهر را به تصرف دربیاورد، در کمتر جایی دیده می‌شود.
این وضعیت نابسامان در بازار مرکز شهر، نه تنها موجب ناامنی و اختلال در رفت و آمد مردم بلکه موجب بی‌نظمی و کثیفی شهر هم شده است؛ هر شب بعد از پایان فعالیت دستفروشان، خیابان نادری و خیابان‌های اطراف آن مملو از زباله‌های باقیمانده از دستفروشان و عابران و مشتری‌ها می‌شوند و وضعیت نازیبایی در شهر ایجاد می‌کند.
همواره اهوازی از وضعیت فعالیت دستفروشان در هسته مرکزی شهر گله‌مند بوده‌اند اما در فصل زمستان و به ویژه این روزها که به نوروز و عید فطر نزدیک می‌شویم، شرایط دستفروشی و تصرف خیابان‌ها، بسیار بیشتر از قبل شده است.
لزوم در نظر گرفتن محل‌ها ویژه برای فعالیت دستفروشان
مونا یکی از شهروندان اهواز است که روزانه از خیابان نادری می‌گذرد. او می‌گوید: وضعیت دستفروشان و سد معبر خیابان به گونه‌ای شده است که وقت زیادی باید برای تردد از خیابان بگذاریم.
این شهروند ادامه می‌دهد: در گذشته تعداد بساطی‌ها کمتر و فضایی که می‌گرفتند کوچک‌تر بود و زیاد مزاحم تردد مردم نمی‌شدند اما حالا، هم تردد خودروها در خیابان را مجاز کرده‌اند و هم دستفروشها بیشتر و بساط‌ها بزرگ‌تر شده است و دیگر نه می‌توانیم در پیاده‌رو راه برویم و نه وسط خیابان.
مونا می‌گوید: ما نمی‌گوییم بساط نکنند چون بعضی‌ها واقعا فقط از این راه درآمد کسب می‌کنند اما باید در این زمینه برنامه‌ریزی شود و ساماندهی شوند.
مریم هم که فرزند بیمارش را برای مراجعه به مطب دکتر به خیابان نادری آورده است نیز می‌گوید: پسرم بیمار است و او را به دکتر آورده‌ام. همیشه هم از اینجا خرید می‌کنم اما دیگر خیلی شلوغ شده است.
او می‌گوید: مشخص نیست توی این شلوغی کیف‌مان را می‌زنند یا نه و نمی‌دانیم چه طور از اینجا رد شویم. قبلا کیفم را زده‌اند. امیدواریم یک فکری به حال این وضعیت کنند.
مهدی یکی دیگر از شهروندان اهوازی می‌گوید: بسیاری از افرادی که شغل رسمی ندارند، راهی جز دستفروشی ندارند اما این وضعیت در چنین جاهای پرترددی، باعث شلوغی و ترافیک و حتی مشکلات بهداشتی شده است.
او با ابراز نارضایتی از این وضعیت ادامه می‌دهد: ما نمی‌گوییم دستفروشی حذف شود اما می‌توان با ایجاد بازارچه‌های محلی یا در نظر گرفتن جاهایی فقط برای دستفروشی، این مشکل را حل کرد.
این شهروند می‌گوید: اگر دستفروشان ساماندهی شوند، کسانی که می‌خواهند از این افراد خرید کنند به مکان‌های فعالیت دستفروشان می‌روند و دیگر شاهد این وضعیت در مرکز شهر نخواهیم بود.
گذر از مرکز شهر، فقط از روی اجبار
محمد نیز از دیگر شهروندان اهواز می‌گوید: فعالیت دستفروشان باعث سختی تردد، شلوغی خیابان‌ها و تمیز نبودن معابر شده است.
او ادامه می‌دهد: سال‌هااست که به دلیل این وضعیت دستفروشی سعی می‌کنم کمتر به مرکز شهر بیایم و تنها از روی اجبار از این مکان تردد می‌کنم چون واقعا تردد در این بخش سخت شده است. امیدوارم فکری برای این اوضاع شود.
ساماندهی دستفروشان، مطالبه به حق شهروندی
علی شمسی معاون محیط زیست و خدمات شهری شهرداری اهواز در گفت‌وگو با ایسنا در این باره اظهار کرد: وضعیت فعالیت دستفروشان در هسته مرکزی شهر به ویژه خیابان نادری، شرایط سختی ایجاد کرده و موجب نارضایتی شهروندان و کسبه شده است.
وی افزود: ساماندهی دستفروشان یکی از مطالبات جدی شهروندان است و شهرداری در این زمینه اقدام کرده و بعد از جمع‌آوری عرضه‌کنندگان قلیان در بلوارهای ساحلی، ساماندهی دستفروشان در برنامه کاری قرار گرفته است.
ساماندهی دو بازار اهواز
معاون محیط زیست و خدمات شهری شهرداری اهواز با اشاره به تجربه ساماندهی دستفروشان گفت: یکی از کارهای خوب انجام‌شده در این دوره مدیریت شهری جابه‌جایی و ساماندهی جمعه بازار اهواز به عنوان بزرگترین تجمع دستفروشان خوزستان با فعالیت حدود یک هزار و ۹۰۰ دستفروش بوده است و اکنون می‌بینیم این بازار کاملا جا افتاده و بدون اینکه مزاحمتی برای شهروندان ایجاد کند، در حال فعالیت است.
شمسی عنوان کرد: همچنین جمع‌آوری دستفروشان بازار عبدالحمید در هسته مرکزی شهر بسیار موفق بوده است در حالی که در دوره‌های گذشته، مسئولان شهری و دستگاه‌های ذی‌ربط در پی مقاومت دستفروشان، طرح جمع‌آوری را در این بازار اجرا نمی‌کردند یا کار، نصفه‌نیمه رها می‌شد.
برنامه‌ریزی برای ایجاد «شب بازار» در نادری
وی افزود: با توجه به اینکه ساماندهی دستفروشان، مطالبه جدی مردم و کسبه است، مکانی در مرکز شهر برای فعالیت آن‌ها در نظر گرفته شده است. به این منظور زمینی در محدوده‌ای در نزدیکی مرکز شهر در بلوار ساحلی شرقی بین پل کابلی تا پل چهارم برای فعالیت دستفروشان از ساعت ۲۱ تا ۲ بامداد پیش‌بینی شده است تا در قالب بازار شب امرار معاش کنند.
معاون محیط زیست و خدمات شهری شهرداری اهواز گفت: متاسفانه دستفروشان و برخی افراد سودجو که از اتباع بیگانه هم هستند، همچنان در خصوص این طرح مقاومت می‌کنند اما مدیریت شهری این دستفروشان را در اسرع وقت و با همکاری کسبه، ساماندهی می‌کند.
۴۰ درصد دستفروشان، مغازه‌دار هستند
وی با اشاره به شناسایی حدود ۳۵۰ دستفروش در هسته مرکزی شهر گفت: تعداد زیادی از آن‌ها، مغازه‌داران همان محدوده هستند که جلوی در مغازه‌شان بساط می‌کنند، بنابراین در طرح ساماندهی، تنها دست‌فروشانی که از این راه امرار معاش می‌کنند دیده می‌شوند و از فعالیت مغازه‌داران در خیابان جلوگیری می‌شود.
شمسی ادامه داد: البته با گرم شدن هوا و تقریبا بعد از عید فطر، ۳۰ تا ۴۰ درصد این دستفروشان از این محل می‌روند زیرا حدود ۴۰ درصد آن‌ها همان مغازه‌دارانی هستند که اجناس خود را در خیابان بساط می‌کنند.
وضعیت غیرمتعارف و غیرعادی دستفروشی در اهواز
حجت‌الله زارع‌زاده رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای شهر اهواز هم در گفت‌وگو با ایسنا گفت: مقوله دستفروشی در همه جای دنیا یک امر معمول است اما در اهواز با وضعیت غیرمتعارف و غیرعادی مواجه هستیم؛ تصرف هسته مرکزی شهر، ورودی‌ها و نقاط مختلف توسط افرادی در قالب دستفروشی، نه تنها منظر شهر و امنیت شهروندان را تحت تاثیر قرار می‌دهد بلکه تردد را دچار مشکل می‌کند و این وضعیت به هیچ وجه پذیرفته نیست. یکی دیگر از مخاطرات این نوع دستفروشی، ایجاد مشکل برای اقتصاد کسبه بازار است.
وی با تاکید بر لزوم همکاری ارگان‌های مرتبط در ساماندهی دستفروشان افزود: شهرداری، ضابط قضایی نیست و شورای شهر اهواز انتظار دارد همه دستگاه‌های حاکمیت در کنار شهرداری باشند و اقدامات لازم برای برخورد با این پدیده انجام شود و شاهد حاکمیت قانون در شهر باشیم.
رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای شهر اهواز با اشاره به اینکه وضعیت ورودی‌های اهواز از سمت مسجدسلیمان و سه راه خرمشهر به دلیل فعالیت دستفروشان زیبنده نیست، گفت: در ورودی‌های شهر می‌بینیم که کار دستفروشان از پهن کردن بساط به ایجاد سازه سبک و بعد تبدیل سازه سبک به چیزهای دیگر رسیده است و زمانی که شهرداری ورود می‌کند، به مساله امنیتی تبدیل می‌شود.
اجاره زمین‌های خیابان‌های شهر توسط سودجویان
زارع‌زاده عنوان کرد: دستفروشی و بساط کردن هم آداب و زمانی دارد؛ دستفروشان باید در زمان تعطیلی بازارها و نه در پیک تردد شهروندان باید فعالیت کنند نه اینکه در طول شبانه روز و در پیک تردد شهروندان شاهد این وضعیت باشیم.
وی با اشاره به دلالی برخی افراد سودجود با فعالیت این نوع دستفروشی و اجاره دادن زمین‌های خیابان‌های شهر تصریح کرد: باید توجه شود شهرداری مسئول تولید شغل نیست و یک نهاد خدماتی است. نمی‌شود هر کسی هر کاری بخواهد انجام بدهد و نوک پیکان را به سمت شهرداری برگردانیم و بگوییم چگونه می‌خواهید این افراد را ساماندهی کنید؟
رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای شهر اهواز گفت: آیا می‌توان از شهرداری به تنهایی خواست که دستفروشان، وانت‌های فروش میوه و صیفی‌جات، عرضه‌کنندگان قلیان، خودروهای حمل و تخلیه نخاله در مکان‌های غیرمجاز و متصرفان در مبادی ورودی شهر را به تنهایی ساماندهی کند؟
وی بیان کرد: گله‌مندی شهروندان از این وضعیت کاملا بحق است زیرا دستفروشی به این معنا را نمی‌پذیریم و باید با کمک دستگاه‌های حاکمیتی، شهر به روال عادی خود برگردد.
به گزارش ایسنا، دستفروشی پدیده‌ای است که در نقاط مختلف کشور وجود دارد و با این وضعیت اقتصادی، احتمال گسترش این مساله هم وجود دارد. حالا که خواه ناخواه با این پدیده مواجه هستیم حداقل انتظار شهروندان، ساماندهی دستفروشان است.
در طول سالیان متمادی بارها مدیریت شهری اهواز با اجرای طرح‌های کوتاه‌مدت برای جمع‌آوری دستفروشان اقدام کرده اما هر بار با شکست مواجه شده است. با این حال، در این دوره مدیریت شهری، طرح جمع‌آوری دستفروشان بازار عبدالحمید و ساماندهی جمعه بازار موفق بوده است و حالا باید منتظر بمانیم و ببینیم این بار از پس ساماندهی دستفروشان هسته مرکزی شهر به خصوص خیابان نادری برمی‌آید یا نه؟
انتهای پیام
نظرات