به گزارش ایسنا، آموزش و پرورش زیربنای توسعه اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی هر جامعه است. بررسی عوامل موثر بر پیشرفت و ترقی جوامع پیشرفته نشان می‌دهد که همه این کشورها آموزش و پرورش توانمند و کارآمدی داشته اند. همچنین در هر نظام آموزشی عوامل بسیاری با یکدیگر عمل می‌کنند تا یادگیری و پیشرفت تحصیلی برای دانش‌آموزان حاصل شود.
پژوهشی که در خصوص "مقایسه فضای آموزشی مدارس متوسطه دولتی و غیر دولتی شهر کرج" توسط تیم پژوهشگران متشکل از محمدرضا کرامتی (دانشگاه علوم تربیتی دانشگاه تهران)، جوادپورکریمی (استادیار علوم تربیتی دانشگاه تهران) و فاطمه زالی (کارشناس ارشد علوم تربیتی دانشگاه تهران) انجام شده، آمده است:« میزان نور طبیعی، جهت ورود روشنایی به کلاس، تعداد دانش‌آموزان کلاس، نوع تخته کلاس، قابل رویت بودن نوشته‌های روی تخته از تمامی بخش‌های کلاس، وسایل گرمایشی و سرمایشی، ارتفاع تابلو از سکوی تدریس، نوع چیدمان کلاس و رنگ‌آمیزی کلاس با عملکرد تحصیلی و یا مولفه‌های آن رابطه معنادار داشتند.»
در این پژوهش که با جامعه آماری شامل 104 مدرسه دخترانه و 23192 دانش‌آموز دختر دوره دوم متوسطه شهر کرج به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب 10 مدرسه و 384 دانش‌آموز انتخاب شده است، آمده است:« اجزای فضای آموزشی شامل تعداد دانش‌اموزان کلاس، نوع تخته کلاس، فاصله تخته تا اولین ردیف، ارتفاع تابلو از سکوی تدریس، نوع چیدمان کلاس، رنگ‌آمیزی کلاس، میزان نور طبیعی، جهت ورود نور به کلاس، قابل رویت بودن نوشته‌های روی تخته از تمامی بخش‌های کلاس، میزان دمای کلاس و مکان هم‌جوار کلاس مولفه‌های عملکرد تحصیلی شامل تاثیرات هیجانی، برنامه‌ریزی، فقدان کنترل پیامد و انگیزش، دارای تفاوت معنادار در مدارس دولتی و غیردولتی است.»
محققان می‌گویند:« پیشرفت‌های بین‌المللی عمده‌ای در خصوص اهمیت آموزش و تاثیر آن بر شخصیت دانش‌آموز و مفاهیم سریع‌تری از آموزش راجع به ظرفیت اقتصادی و اجتماعی جوامع و ملت‌ها صورت گرفته است. محیط کالبدی در کنار معلم و کیفیت برنامه آموزشی به عنوان یک عامل مهم در رشد شناختی، اجتماعی و جسمانی دانش‌آموزان توصیف شده است. همچنین از جمله مواردی که تا کنون در امر احداث مدارس موجب بروز مسائل و مشکلات فراوانی شده، نامشخص بودن ضوابط و معیارهای علمی و فنی برای طراحی ساختمان‌های آموزشی است.»
یافته ها نشان می‌دهند:«با توجه به اینکه بیشتر مدارس کشور در حال حاضر با کمبود امکانات آموزشی و عدم وجود فضای مناسب جهت اجرای صحیح برنامه‌های آموزشی و پرورشی مواجه است، حتی در صورت وجود برنامه های آموزشی مناسب ارتقای کیفیت تحصیلی با مشکلاتی روبه‌رو خواهد بود. بنابر این از طریق شناخت وضعیت موجود می‌توان در امر برنامه‌ریزی برای ارتقای وضعیت تحصیلی دانش‌آموزان اقدامات قابل توجهی انجام داد که نتیجه آن می‌تواند پیشرفت و توسعه‌ی علمی کشور باشد.معماران و طراحان شهری، امروزه توجه ویژه‌ای به شناخت روان‌شناسانه رفتارهای انسان دارند، زیرا این‌گونه رفتارها با محیط کالبدی ارتباط تنگاتنگی دارد. آنچه روان‌شناسان محیطی را از سایر شاخه‌های روان‌شناسی مجزا می‌سازد،همانا بررسی ارتباط رفتارهای متکی بر روان انسان و محیط کالبدی است.»
همچنین در بخشی دیگر از نتایج این پژوهش آمده است:« ابعاد و مساحت کلاس و نوع، اندازه و میزان استاندارد بودن میز و نیمکت و میزان نفوذناپذیری دیوار و پنجره‌های کلاس نسبت به صدا در هیچ یک از مدارس با استاندارد، مطابقت ندارد. رنگ میز و نیمکت، جلوگیری از تابش مستقیم نور، میزان استفاده از نور مصنوعی و محل استقرار درِ کلاس در تمامی مدارس دولتی و غیر دولتی مطابق با استاندارد است. میزان دمای کلاس و میزان قابل رویت بودن نوشته‌های روی تخته از تمامی بخش‌های کلاس، در مدارس غیر دولتی غیر استاندارد است.
همچنین عملکرد تحصیلی به تمام درگیری‌های دانش‌آموزان در محیط مدرسه اشاره دارد که دربرگیرنده خود کارآمدی، تاثیرات هیجانی، برنامه‌ریزی، فقدان کنترل پیامد و انگیزش است. تسهیلات فیزیکی مدرسه تاثیری اساسی بر عملکرد دانش‌آموزان و اثربخشی کار معلمان دارد. راحت بودن کلاس درس، درجه حرارت مناسب، نبود سروصدا، نو بودن ساختمان و کم بودن عده دانش‌آموز یک کلاس از عوامل بسیار مهم فیزیکی محسوب می‌شوند.»
این پژوهش در شماره یکم فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت مدرسه منتشر شده است.
انتهای پیام
نظرات