کارگردان مستند «ورس» که با ایسنا گفتوگو میکرد، ادامه داد: به نظر من در حوزه فیلمهای مستند مهمترین اتفاقی که هر سال در ایران میافتد، جشنواره سینما حقیقت است که از چند زاویه مورد توجه قرار دارد.
این کارگردان با بیان اینکه یکی از جنبههای سینما حقیقت، بخش رقابتی آن است، افزود: به هر حال فیلمهایی که به جشنواره سینما حقیقت راه مییابند، ابتدا از سوی هیات انتخاب و سپس هیات داوران مورد ارزیابی قرار میگیرند. در پایان هم فیلمهای برتر از نگاه داوران انتخاب میشوند و این بدان معنا نیست که فیلمهای دیگر فاقد ارزش باشند اما اعیار مستندسازان تا حدودی سنجیده میشود.
وطنی ادامه داد: من نیز با فیلم مستند "ورس" در بخش مسابقه ملی جشنواره امسال حضور داشتم و این ارزیابی برای من در مقایسه با فیلمهایی که پژوهش محور بودند بیشتر قابل لمس بود و مشخص شد تمام تلاشهایم در این چند سال نتیجه مثبت داده است. اصولا فیلمهای مستندی که از پژوهش خوبی برخور دارند، دیده میشوند و تا حدودی بعنوان فیلم مرجع به دفعات زیاد مورد بازبینی قرار میگیرند چون تاریخ مصرف ندارند. به این دلیل که یک مستند تاریخی شکل گرفته است در شکل سادهتر ، مجموعهای از اسناد و تصاویر تاریخ یک کشور جمع آوری و به صورت یک فیلم سند میشود. این فیلمها مرجعی برای دانشجویان و محققین خواهد شد.
جواد وطنی با اشاره به اینکه "به نظرم پردیس سینمایی چارسو ، مکان مناسبی برای برگزاری جشنواره سینما حقیقت است" افزود: اما برای اینکه نظم بهتری در جشنواره ایجاد شود، لازم است برای سالهای آینده با برنامهریزیهای بهتر برای فیلمها بلیت فروخته شود. در این صورت بیننده و تماشاگر برای تماشای فیلم سر وقت حاضر میشوند و بدون استرس می توانند فیلم را تماشا کنند. همچنین از محل فروش بلیت سرمایهگذار و یا خود فیلم ساز بخشی از هزینههای فیلم را جبران کند و این شکل از فروش بلیت در بیشتر جشنوارهها مرسوم هست.
او ادامه داد: در حال حاضر که بلیت فروخته نمیشود، به دلیل ازدحام جمعیت در سالنها امکان تماشای فیلم دشوار است. تماشاگران زمان طولانی را در صف به انتظار میایستند و نهایتا به صورت نشسته روی زمین و یا پلههای سالن سینما با مشقت فیلم می بینند.
به گفته این مستندساز؛ اتفاق خوب دیگر جشنواره حقیقت، کارگاههای آموزشی و بازار فیلم مستند یا داک مارکت است.
او در این باره گفت: در بازار فیلم مستند جشنواره حقیقت، امکان آشنایی با مدیران،نمایندگان و خریداران بین المللی وجود دارد و میتوان از تجارب کلاسهای آنها استفاده کرد. من خودم، سه سال متوالی در کلاسهای آموزشی جشنواره حقیقت شرکت کردم. در هر دوره از ورک شاپها ، شرکت کنندگان با حضور اساتید بین المللی با استاندارهای مستندسازی آگاه میشوند. این کلاسها هر سال برگزار میشود و اتفاق جالبتر این است که اگر نتوانید یک سال در ورک شاپ سینما حقیقت شرکت کنید، میتوانید سال بعد مطالب کلاسها را به صورت لوح فشرده از همین مرکز تهیه کنید.
کارگردان «گره» با اشاره به اینکه "اکران فیلمهای مستند در سینماهای هنر و تجربه به مدت زمان فیلم بازمیگردد و مختص فیلم بلند است'' افزود: متاسفانه فیلمهای کوتاه و نیمه بلند از این شانس بهرهمند نیستند و این موضوع نیازمند بازنگری است. اگر سینمای هنر و تجربه بتواند فیلمهای مستند نیمه بلند و کوتاه را به صورت یک پکیج ، اکران عمومی بکند، ایده بسیار خوبی است و با این کار فیلمهای مستند کوتاه و نیمه بلند نیز دیده میشوند. همچنین باعث میشود تا مستندسازان افقهای دورتری را ببینند.
او ادامه داد: اما در حال حاضر به دلیل اینکه فیلمهای کوتاه و نیمه بلند در سینما اکران نمیشود، فیلمسازان برای اکران شدن فیلم شان در سینما به سمت ساخت فیلم های بلند میروند و این موضوع، به اهداف مستندسازی ضربه میزند. چرا که تنها مکان نمایش جایگاه این فیلمها در تلویزیون است و جاهایی مانند مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی که یکی دو بار آنها را نمایش میدهد و ممکن است برای همیشه بایگانی شوند.
کارگردان «ورس» درباره چالشهای هزینهای ساخت یک مستند نیز گفت: اولین جایی که میتوان برای ساخت مستند، به آن مراجعه کرد و بودجه گرفت، تلویزیون است. اما آنقدر برآورد هزینههای ساخت فیلم پایین است که مستندساز نمیتواند با هزینههای بالای تولید برابری کند، در نتیجه با صرفه جویی در بودجه به کیفیت فیلم آسیب میرساند و عملا زندگی یک مستندساز را هم دستخوش بحران میکند.
او ادامه داد: مستندسازها با این چالش عظیم رو به رو هستند و از بیکاری، نبودن بودجه و تصویب نشدن طرح بخاطر هزینه تولید، دست و پنجه نرم میکنند و این سنگی است جلوی پای مستندسازان.
کارگردان «فرزند خاک» درباره بخش مستند جشنواره فجر نیز گفت: به نظر من آنقدر که جشنواره سینما حقیقت مهم است، جشنواره فجر پشت سر آن قرار میگیرد. این به دلیل که فقط فیلمهای بلند برای نمایش و داوری در این جشنواره انتخاب میشوند.
جواد وطنی ادامه داد: در جشنواره فجر ظلم بسیار بزرگی نسبت به مستندسازان و فیلم مستند میشود، چراکه فیلمهای داستانی و مستند را در کنار هم قرار می دهند. فیلم مستند موضوعات مختلف را در شکل حقیقی خود، با روایت مختلف نشان میدهد و نمی توان این واقعیت را تغییر داد. درحالیکه فیلم داستانی برشهایی از زندگی با رنگ آمیزی تخیلات نویسنده و کارگردان کار هست. این دو نباید در کنار هم مقایسه شوند، لازم است فیلمهای مستند جداگانه داوری شوند.
این مستند ساز درباره فیلم «ورس» گفت: فیلم «ورس» در بخش مسابقه ملی بود و در دو روز اول جزو فیلمهای برتر از نگاه تماشاگران بود. در اختتامیه این مراسم نیز دیپلم افتخار پژوهش بهترین فیلم مستند را کسب کردم و بسیار خوشحال هستم، که نتیجه خوبی در این جشنواره گرفتم. این مستند حاصل پنج سال پژوهش و تلاش من است. پرترهای از پل ورسک که تأثیرات زیادی بر اقتصاد ایران بعد از احداث راهآهن سراسری و هم بهبود زندگی اجتماعی مردم این منطقه و نقش تعیین کننده نیز در جنگ جهانی دوم داشت. برآیند این فیلم ، تنیده شدن راه آهن دراقتصاد و زندگی مردم هست. در ساخت این مستند تلاش کردم تا اسناد پنهان شده و دیده نشدهای از شکل گیری و تاریخچه این پل جمعآوری شود و سندهای خوبی نیز به دست آوردم. من برای این فیلم به دانمارک سفر کردم و از منابع آرشیوی که در آنجا وجود داشت، استفاده کردم. باید صمیمانه از عوامل فیلم «ورس» که صمیمانه در شکل گیری آن تلاش کردن قدردان باشم . از اداره کل روابط عمومی راه آهن ایران و همچنین مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی برای حمایتهای شان در ساخت فیلم تشکر میکنم.
مستند "ورس" پس از تدوین نهایی در چندین جشنواره داخلی پذیرفته شد، از جمله جشنواره "فیلم و عکس راه آهن" که تندیس و لوح تقدیربهترین فیلم مستند را کسب کرد. همچنین در دهمین جشن مستقل سینمای مستند ایران، تندیس و دیپلم افتخار بهترین پژوهش را کسب کرد و در چندین رشته نیز کاندید شد. در جشن بزرگ سینمای ایران نیز نامزد بهترین کارگردانی بود و در دوازدهمین جشنواره سینماحقیقت در چندین رشته نامزد دریافت تندیس بود که دیپلم افتخار بهترین پژوهش را دریافت کرد.
انتهای پیام
نظرات