این مترجم در گفت‌وگو با ایسنا، با تاکید بر لزوم تدوین دستور زبانی جامع برای زبان فارسی، گفت: فرهنگستانی که درست کرده‌اند، چه کار کرده است؟ فقط چیزهایی را از خودش درآورده که به طور کلی دور از ذهن است. چند سال پیش ابوالحسن نجفی کتابی را با عنوان «غلط ننویسیم» منتشر کرد و در آن تمام ایرادهایی را که گرفته بود به صدا و سیما و رسانه‌ها مربوط بود. این ایرادها از روی بی‌توجهی یا از روی بی‌سوادی است که مثلا واژه‌های فارسی را با علامت‌های عربی می‌نویسند. به‌طور مثال ما در زبان فارسی تنوین نداریم اما از کلمه «گاها» استفاده می‌کنند؛ یا کلمه «پیشنهاد» که یک کلمه فارسی است اما آن را با «ات» که علامت جمع عربی است، جمع می‌بندند. حتی برخی واژه‌های عربی را که آن‌ها را می‌توان با علامت‌های جمع فارسی «ها» یا «ان» جمع بست با «ات» جمع می‌بندند.

شهدی افزود: متاسفانه در رادیو، تلویزیون و روزنامه‌ها بسیاری از این غلط‌ها وجود دارند و به جز این غلط‌ها، چیزهای دیگری هم از خودشان درمی‌آورند؛ مثل کلمه «هر از گاهی» که به معنی همان «گه‌گاه» یا «گاهی» است اما از کلمه‌های من در آوردی استفاده می‌شود. حتی فعل‌ها هم شکسته شده‌اند یا زمان‌شان با اجزای جمله مطابقت نمی‌کند.

او با بیان این‌که تا جای ممکن از واژه‌های عربی استفاده می‌شود، اظهار کرد: به‌طور مثال ما به جای واژه «سعی کردن»، «کوشش کردن» را داریم و به‌جای «تحقیق»، «پژوهش» را داریم، و واژه‌های دیگری که معادل فارسی دارند، اما از عربی آن‌ها استفاده می‌شود. حتی متاسفانه در کتاب‌های ترجمه و کتاب‌های تالیفی هم این اشتباه‌ها وجود دارد.

پرویز شهدی در حالی که غلط‌نویسی‌های رایج در زبان فارسی را ناشی از بی‌توجهی یا بی‌سوادی دانست گفت: بعضی از غلط‌نویسی‌ها هم ناشی از تقلید زبان‌های دیگر است؛ در حالی‌که دستور زبان آلمانی، عربی، فرانسوی و... به کار زبان فارسی نمی‌آید. 

این مترجم سپس گفت: متاسفانه فرهنگستانی که ما داریم بود و نبودش هیچ تفاوتی نمی‌کند. حدود سه قرن پیش در فرانسه توسط لویی هفدهم، فرهنگستانی برای زبان فرانسوی ایجاد شد و آن‌ها دستور زبانی برای زبان‌شان تصویب کردند که هنوز هم که هنوز است تمام قاعده‌هایش سر جایش است و تغییری نکرده؛ آن‌ها از این طریق زبان فرانسه را اصلاح کردند. هر چند تغییراتی به تبع گذشت زمان در آن‌ ایجاد شده اما دستور زبان‌شان از کودکستان تا تحصیلات پروفسوری برای همه، چه یک کارگر و چه یک پزشک، یکسان است؛ فقط با این تفاوت که یک کارگر از کلمات معمولی‌تر و یک پزشک از کلمات فاخرتری استفاده می‌کند. 

شهدی افزود: در کودکی وقتی زبان فارسی می‌خوانیم، خیلی از واژه‌هایی که با آن‌ها به ما زبان فارسی را آموزش می‌دهند عربی هستند؛ به‌طور مثال برای زمان‌ها از «اخباری»، «ماضی»، «مستقبل» و... استفاده می‌کنند در حالی که وقتی دانش‌آموز معنی این واژه‌ها را نمی‌داند چگونه می‌تواند دستورش را یاد بگیرد و این‌که حتی دستور زبان از همان ابتدا نادرست آموزش داده می‌شود. 

او در پایان درباره غلط‌نویسی‌های رایج در آثار ترجمه که ویراستاران نسبت به آن‌ها بی‌توجه هستند گفت و با مثالی توضیح داد: چند وقت پیش از یک ناشر کتابی منتشر شد که داستانی از بالزاک در آن وجود داشت و در ترجمه این داستان گفته شده بود که شخصیت داستان اتومبیل را داخل خانه آورد و آن را پارک کرد؛ در حالی ‌ه اصلا در زمان بالزاک اتومبیل وجود نداشته. اشتباه مترجم این‌جاست که در ترجمه واژه‌ای که در آن زبان در واقع گاری بوده اما خودرو معنا می‌داده، آن را اتومبیل ترجمه کرده. از این دست غلط‌ها در کتاب‌ها زیاد است. حتی برای خودم پیش آمده که کتابی را از فرانسه به فارسی ترجمه کرده‌ام و سعی کرده‌ام تا از کلمه عربی استفاده نکنم؛ اما بعد از ویراستاری دیده‌ام که تمام کلمات فارسی، عربی شده‌اند.

انتهای پیام