به گزارش ایسنا،بهروز شعیبی به عنوان کارگردان «سیانور» با توجه به سن و سالش، ذهنیتی عینی از منافقین که در فیلمش به آنها پرداخته، در ابتدای تولید فیلم نداشته و معتقد است:تاریخ معاصر همیشه بصورت نمایشی و سینما جذاب بود اما اینکه بگویم این مقطع را میشناختم و خودم رفتم طرف این مقطع، اینطور نبود. واقعاً اگر فیلمنامه آقای مسعود احمدیان نبود خیلی اطلاعاتی راجع به این دوره نداشتم.
چرا برخی از شخصیتها در «سیانور» زیاد پرداخته نمیشوند؟
این کارگردان در بخش دیگری از نشست ایسنا که مشروح آن در لینک قابل مشاهده است،دربارهی شخصیتهایی که در فیلم «سیانور» به آنها زیاد پرداخته نشده است،توضیح داد: بعد از اینکه توافق کردیم کار را شروع کنیم و من تا حدودی آدمهای داستان را میشناختم، تازه با آقای احمدیان نشستیم و فیلمنامه را بههم ریختیم. آقای احمدیان خوشبختانه فقط یک فیلمنامهنویس نبود و به عنوان یک محقق درجهیک در فیلم بود و خیلی اشراف داشت. شروع کردیم و بر اساس واقعیاتی که میدانستیم و جذابیت سینمایی و ارتباطی که قرار است با مخاطب برقرار کنیم، فیلمنامه را بازنویسی کردیم. بعضی از شخصیتها را حذف کردیم و بعضی دیگر از شخصیتها را وارد قصه کردیم. به هر حال مقطع پرُ اتفاقی بوده. ما یک ظرف صد دقیقهای داریم و مظروفمان خیلی زیاد است. مهمترین کارمان این است که گزینش کنیم؛ بخشهایی که جذاب باشد و بیننده را گیج نکند.
کارگردان «سیانور» ادامه داد: مثلا یکی از دلایلی که باعث شد که "تقی شهرام" در فیلم گسترده نشود، همین محدودیت زمانی بود. «تقی شهرام» بسیار شخصیت پیچیدهای است و خودش یک فیلم میخواهد. اما فکر کردیم اگر قرار باشد تقی شهرام گسترده شود ما باید وارد بحث ایدئولوژیک و مبانی ایدئولوژیک و اختلافات ایدئولوژیک شویم؛ اگر وارد این بحث میشدیم قاعدتاً دیگر در ظرف ما نمیگنجید.
سعی کردیم با زبان ملتهب و تحریککننده حرف نزنیم
شعیبی در بخش دیگری از سخنانش با تاکید بر اینکه هیچگاه سفارشی برای تولید فیلمی نداشته است، ادامه داد: یعنی من به راحتی میتوانستم پارسال «سیانور» را نسازم و یک فیلم اجتماعی بسازم و هیچکس هم نمیگفت چرا؛ در همهی اینها چیزی که من و گروه دنبالش بودیم زبانِ گویش بود. یعنی بیاییم چیزهایی که تابو است از سر راه برداریم و سعی کنیم با زبانی که ملتهب و تحریککننده نباشد ولی آگاهی بخش باشد، حرف بزنیم.
نخواستیم دروغ بگوییم
او همچنین گفت: مهمترین کاری که در «سیانور» کردیم این بود که دروغ نگوییم، حقیقت را پنهان نکنیم، بزرگنمایی و سیاهنمایی نداشته باشیم، بیانصافی نکنیم به تاریخ و افراد معاصرمان ولی زبانش را هم باید پیدا کنیم که چطور روایت کنیم تا حساسیتزا نشود.
پیشنهادهای محافظهکارانه را نپذیرفتم
این کارگردان با بیان اینکه برای اولینبار است که شخصیت واقعی تاریخ را در یک چنین فیلمی میآوریم در عین حال گفت: پیشنهاد محافظهکارانهای که خیلیها به من دادند این بود که اسامی واقعی را عوض کنیم و شاید اگر میپذیرفتیم، در جشنوارهها هم جایگاه خیلی خوبی داشتیم و بعداً هم لازم نبود به کسی جواب بدهیم.
شعیبی دربارهی ترجیحاش برای استفاده واقعی از اسامی گفت: برای اینکه ما در سینمای خودمان سراغ یک بخش اصلاً نرفتیم و آن همین بخش است. ما یک نمونهی خیلی درخشان داریم به نام «کمال الملک»؛ این فیلم وقتی در دههی ۶۰ ساخته شد، کسانی که دورهی رضا شاه را دیده بودند، تعدادشان زیاد بود اما دریچهای که آقای حاتمی هوشمندانه برای خودش انتخاب کرده بود دریچهی فرهنگ بود و ارتباط آدمهای فرهنگی با دربار قاجار و پهلوی اما این ادامه پیدا نکرد و راهش بسته شد و اگر هم کاری ساخته شد، محدود به آدمهای سیاسی بود که همه میشناسیم؛ مثل درباریان شاه، نخستوزیر، مصدق و آیتالله کاشانی و...، ولی این حرکت اجتماعی که در زمان پهلوی دوم تا انقلاب بوده هیچوقت بررسی نشده و از ارتباطهای کلان سیاسی وارد حرکتهای اجتماعی نشدهایم.
او ادامه داد:به نظرم وقتی با یک حرکت طرف هستیم که تعدادی دانشجوی باهوش تصمیم میگیرند که مشی مسلحانه پیش بگیرند و در راهشان آیندهای نامعلوم را پیش بگیرند، حرکتی است که ما در فضای نمایشی از آن غافل ماندهایم. خوب است که آن را بدانیم و حفظش کنیم چون ممکن است ۲۰ سال دیگر دچار تحریف و افسانهسازی شود یا تخریب شود و تیپسازیهایی واردش بشود. این اصرار ما برای اسامی واقعی، شاید نوعی تلاش برای حفظ مقطع واقعی تاریخ بود.
فیلم ما عاشقانه است
سید محمود رضوی تهیهکننده «سیانور» هم با اشاره به محتوای فیلم گفت: معتقدم فیلم ما عاشقانه است. رابطهی بین امیر فخرا و هما اعتمادی، یک اتفاق عاشقانه است. آن طرف هم زندگی عاشقانهی مجید شریفواقفی و لیلا زمردیان هست. در کنارش زندگی اجتماعی اینها درگیر مسائل سیاسی هم بوده.
این تهیهکننده دربارهی دلایل کم کار کردن در حوزهی ماجراهای منتهی به انقلاب در دههی ۵۰ معتقد است: چند جنبه دارد؛ اول اینکه ساختن فیلم دهه ۵۰ و ۶۰ و ۷۰ سختتر از ساختن فیلمی درباره یک قرن پیش است. حتی در دهه ۲۰ و ۳۰ هم به این سختی نیست و میشود در شهرک ساخت اما در این دهههای اخیر که شهرنشینی کامل شده و شهر المانهای خاص خودش را دارد، ایجاد فضا بسیار سخت است و هرکسی این رسیک را نمیپذیرد. دوم اینکه فضاهایی که همکاران ما چه در تلویزیون و چه در سینما رفتهاند حاصلش این بوده که مخاطب ذهنیت خوبی دربارهی کارهای تاریخی ندارد و من که میخواهم کار تاریخی بسازم، میدانم دربارهی کار من قضاوت وجود دارد. حتی بازیگری که میخواهد بازی کند با ترس و لرز جلو میآید که مبادا از جنس فلان کار باشد، همین مقایسه شدن بازدارندگی به وجود میآورد.
او ادامه داد: مطلب سوم سرمایهگذاری است؛ نوعاً این جنس کارها در سینمای ایران کارهای حاکمیتی بوده و دولت یا حوزه هنری یا شهرداری پول میدادند که فیلمی با مضامین مد نظر حاکمیت درمورد دهههای قبل ساخته شود. حالا اگر بخواهید همان فیلم را بسازید بدون نگاه حاکمیتی و حضور حاکمیت قطعاً سخت است. بخاطر همین نگاه حاکمیتی، سختی دیگری هم شامل حال آدمهاست و آن اینکه این جنس کارها معمولاً پروداکشن وسیعی دارد و ما هم مدعی هستیم که بیگپروداکشن ساختیم اما نوع پرداخت و دستمزدها چیز دیگری بوده، همهی اینها را جمع کنید میبینید سختیهایی دارد که هرکسی حاضر نمیشود به این حوزه ورود کند.
حامد کمیلی: یکی از بهترین نقشها را در «سیانور» انتخاب کردم
حامد کمیلی که نقش وحید افراخته را در سیانور دارد، دربارهی رسیدن به این نقش توضیح داد: زمانی که کار شروع شد. از معدود کارهایی بود که فرصت مناسبی در پیش تولید داشتیم. بخاطر اینکه کاری بود که نیاز داشت همهی عوامل به فضای کار نزدیک شوند. از این فرصت به بهترین شکل استفاده کردیم. از جاهایی که باید میدیدیم و کتابهایی که معرفی شده بود، گرفته تا آدمهایی که در آن دوره حضور داشتند و آن دوره را دیده بودند. جلساتی با آنها گذاشته شد و بحث شد. همهی اینها دست به دست هم داد تا به آن فضا بیشتر نزدیک شویم.
او با بیان اینکه در «سیانور» یکی از بهترین نقشها را انتخاب کرده است، در عین حال گفت: البته این پیشنهاد آقای شعیبی بود و من بشدت استقبال کردم. بخاطر اینکه یکی از متفاوتترین نقشهایی بود که در فیلمهای سینمایی نوشته شده است. با توجه به ویژگیهایی که داشت و شخصیتپردازیای که شده بود و کارهایی که داشت انجام میداد، از شخصیتهایی بود که بشدت در فیلمهای سینمایی ما کم پیدا میشود و من به قولی قاپیدمش و تا جایی که توانستم سعی کردم خوب انجامش بدهم. زمانی که دربارهی وحید افراخته صحبت کردیم اولش کمی ترسیدم چون شخصیت بواسطهی سندیت تاریخیاش میتوانست منفور واقع شود. اما زمانی که وارد کار شدم و بیشتر با فضا آشنا شدم، فهمیدم نقشی است که به سادگی نمیتوانم از خیرش بگذرم.
شعیبی هم دربخش دیگری از نشست ایسنا با اشاره به «سیانور» مطرح کرد: دنبال اتفاقی متفاوت بودم. برای آنکه فکر میکنم اگر در تجربیات اول دنبال موفقیتهای مقطعی برای فیلمی باشم -که متعلق به یک گروه است نه فقط یک کارگردان- و بخواهم آن موفقیت را به خودم بگیرم، تمام دلایل و انگیزههایی که با آنها وارد سینما شدم و به لطف خدا توانستم فیلمسازی کنم را زیر پا گذاشتهام.
غیر از اینکه من به چه فکر میکنم، هدفی دارم به عنوان کسی که قبل از اینکه دیپلم بگیرم در سینما هستم و تقریباً تربیتم و شخصیتم مال سینماست، نمیتوانم خودم را محدود کنم به نوعی از فیلم که در دورهای موفق بوده و بعد دنبال جریان سینما بروم و ببینم چه چیزی موفق است. اگر بعد از «دهلیز» سراغ ساخت چند فیلم اجتماعی میرفتم میتوانستم الان بگویم دارای روشی در فیلمسازی شدهام ولی الگوهایی که ما در سینما داریم هیچکدام این راه را طی نکردهاند؛ مثلاً آقای مهرجویی در ژانرهای مختلفی کار کرده و در اغلب آنها هم موفق بوده است. برای همین من به این فکر نمیکنم که چهکار کنم که جای پای خودم را در سینما محکم کنم، به این فکر میکنم که من در این سینما بزرگ شدهام و سینما کارش را برای من کرده، حالا من برای سینما چه کار باید بکنم؟
وقتی میبینم تاریخ معاصر ساخته نمیشود، فیلم کودک ساخته نمیشود، کمدی خوبی که مورد داوری قرار گیرد یا اکشن هم ساخته نمیشود و همه دیدهها به فیلمهای اجتماعی دوخته شده که فعلاً جریان موفقی در سینمای ماست، کمی خودم را گول زدهام اگر بگویم فقط همین فیلمها را میخواهم بسازم. نمیگویم، نمیسازم و همین فیلم «دارکوب» (فیلم جدیدش) که با آقای رضوی جلو میبریم فیلمی اجتماعی است ولی فیلمی بوده که دغدغهی خودمان بوده، نه بخاطر اینکه جریان فیلم اجتماعی گرفته است، بخواهیم آن را بسازیم.
این روزها آگاهانهتر انتخاب میکنم
حامد کمیلی هم به مهمترین پارامتری که او را در انتخاب نقشها کمک میکند، اشاره کرد و افزود:قطعاً اول باید ببینم روی چه چیزی میخواهم کار کنم و فیلمنامه برایم مهم است اما کارگردان و تیمی که قرار است با آنها کار کنم هم مهم است. این روزها کمی نگاهم جامعتر شده و نمیگویم محتاطتر ولی آگاهانهتر دست به انتخاب میزنم و سعی میکنم سمت کارهایی بروم که بازیگری در آنها اهمیت بیشتری دارد. تجربیاتی که باید به دست میآوردم به دست آوردم و الان سعی میکنم انتخابهای درستتری داشته باشم.
بهروز شعیبی در بخش پایانی با اشاره به «سیانور» گفت: خوشبختانه امروز فکر میکنم مدیون آدمهای یک دوره نشدیم و دروغ نگفتیم و سعی کردیم درصد خطاهایمان را پایین بیاوریم. خیلی امیدوارم که این استقبال ادامه پیدا کند؛ نه فقط بخاطر «سیانور» بلکه بخاطر این جنس سینما که در حال از بین رفتن است و تهیهکنندهها فکر میکنند اگر از قصهی روز و پرسوناژ محدود بیرون بیاند دیگر فیلم برایشان بصرفه نیست. امیدوارم این باعث شود گونههای درحال انقراض سینما دوباره زنده شوند.
او ادامه داد: سینمای ما دیگر سینمای پیشرو نیست؛ سینمای پیرو است. به یک جشنواره میرویم و میبینیم که فلان فیلم جایزه میگیرد و یا فیلمسازی اینجا با نوعی از سینما موفق میشود، بعد همه میخواهیم همان را بسازیم. اینها به خودی خود آدمهای پیشرویی هستند اما ما برای اینکه موفق شویم، میشویم پیرو و خودمان دیگر سعی نمیکنیم.
حامد کمیلی هم در پایان خاطرنشان کرد: فقط میخواهم بگویم که بعضی فیلمها را باید در پردهی عریض سینما دید و از عظمت آن لذت برد؛ «سیانور» از این فیلمهاست. امیدوارم که مردم هم ببینند و دوست داشته باشند.
به گزارش ایسنا، در خلاصه داستان «سیانور» آمده است:پایان یک سکوت طولانی! امیر و هما پس از مدتی یکدیگر را مییابند، در حالیکه یک انتخاب بیشتر ندارند، سیانور یا زندگی! و آنها زندگی را انتخاب می کنند.
این فیلم به برههای از تاریخ سیاسی ایران میپردازد که در سینمای ایران کمتر مورد توجه قرار گرفته شده است.
در این فیلم مهدی هاشمی، هانیه توسلی، حامد کمیلی، پدرام شریفی، بابک حمیدیان، بهنوش طباطبایی، رضا مولایی، فرزین صابونی، فریدون محرابی، سارا توکلی، وحید حبیبیان، وحید رونقی و آتیلا پسیانی به ایفای نقش میپردازند.
انتهای پیام
نظرات