سیدمحمدبهشتی گفت: همه متون را باید مانند تفأل زدن به حافظ بخوانیم.

به گزارش ایسنا، مهندس سیدمحمدبهشتی رئیس سازمان پژوهشگاه میراث فرهنگی در آیین حافظ‌خوانی در شهر کتاب فرشته ضمن تفألی به حافظ سخنانی درباره کتاب و چگونه خواندنِ آن بیان کرد.

بر اساس گزارش رسیده، او در سخنانی در این نشست گفت: حدودا 80 سال پیش در حفاری‌های کاخ آپادانا در عمق زمین دو جعبه سنگی یافت شد که در هر کدام از آنها دو لوح وجود داشت. یک لوح زرین و یک لوح سیمین که این الواح در زمان داریوش اول و به فرمان او در آن نقطه مشخص گذاشته شده بود. اساسا بنای تخت جمشید به گونه‌ای ساخته شده بود که پایدار بماند و اینگونه هم بود چرا که بنِ آن تا کنون نیز برجای مانده است. بدین ترتیب این الواح نیز در واقع به مثابه نامه‌هایی بودند که خطاب به کسانی نوشته شده‌اند. به عقیده من این الواح در واقع برای کسانی پست شده بودند. ما نامه‌هایمان را برای یک آدرس جغرافیایی پست می‌کنیم اما داریوش این الواح را به آدرسی در تاریخ پست کرده بود. در حقیقت او این نامه‌ها را برای کسانی در 2500 سال بعد پست کرده بود با این فکر که حتی نوشته‌های آن الواح برایشان قابل خواندن نباشد.

بهشتی در ادامه افزود: اگر بدانید که مخاطب این نامه‌ها شما هستید چه احساسی به شما دست می‌دهد؟ فرض کنید که در راهرویی در حال قدم زدن هستید و در اتاقی در این راهرو چند نفر مشغول صحبت با هم هستند، ناگهان حس می‌کنید اسم شما برده شده است، آن‌گاه چه احساسی به شما دست می‌دهد؟ در این صورت کنجکاو خواهید شد که بدانید درباره شما چه می‌گویند. در واقع یکی از شیوه‌های مطالعه کردن، استراق سمع است؛ یعنی دزدانه گوش دادن و دزدانه خواندن نامه‌ای که برای دیگری پست شده و خطابش به ما نیست. ما عموما با چنین روشی مطالعه می‌کنیم. اما زمانی هست که نامه‌ای خطاب به ما نوشته شده است مانند الواح دوران داریوش. در این صورت ما باید به نحو دیگری با آن ارتباط برقرار کنیم. معمولا ما در این‌گونه خواندن تمرین نداریم. به عنوان مثال اگر فرض کنیم هر کتابی را نویسنده شخصا برای ما نوشته است، نحوه خواندنِ ما نیز طبعا متفاوت خواهد بود.

او همچنین اظهار کرد: در فرهنگ ما حافظ شیرازی از این‌گونه خواندن و شنیدن برایمان یادگاری به جای گذاشته است. بدین معنا که با تفأل زدن به دیوان حافظ به نوعی مخاطب او می‌شویم. گویی غزل مذکور را حافظ برای ما سروده است و این تجربه خاصی است؛ چرا که معمولا با اشعار و سایر متون شعری و ادبی این‌گونه ارتباط برقرار نمی‌کنیم. در صورتی که درست این است که همه متون را بایستی مانند تفأل زدن به حافظ بخوانیم، با این دید که مخاطب آن اثر شخصا خودمان هستیم. در این صورت است که کیفیت متفاوتی از برقراری ارتباط پدید می‌آید.

انتهای پیام