مدیر امور پژوهشی دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر گفت: هر صنعت باید به‌طور جداگانه آینده‌نگاری داشته باشد. به عنوان مثال صنعت نفت یا برق اعلام کند که در آینده به چه چیزی نیاز دارد تا دانشگاه فرصت انجام کار تحقیقاتی و مطالعاتی روی آن زمینه‌ها را داشته باشد.
دکتر محمد ذاکری در گفت‌وگو با خبرنگار پژوهشی ایسنا منطقه خوزستان، اظهارکرد: بر اساس رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی کشور از سوی مرکز هیأت‌های امنا و هیأت ممیزه وزارت علوم، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر از نظر سرانه تولید علم (سرانه تولید کل مقالات اعضای هیأت علمی در سال 93) میان 20 دانشگاه برتر کشور در رتبه ششم قرار گرفت.
وی با بیان این که در این رتبه‌بندی دانشگاه‌های علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، صنعتی اصفهان، علم و صنعت ایران، صنعتی شریف و صنعتی بابل، به ترتیب در رتبه‌های اول تا پنجم جای گرفتند، افزود: همچنین دانشگاه‌های تحصیلات تکمیلی صنعتی فناوری پیشرفته کرمان، تربیت مدرس، بیرجند، کاشان و شهید چمران اهواز پس از دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر به ترتیب حائز رتبه‌های هفتم تا یازدهم شدند.
مدیر امور پژوهشی دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر خاطرنشان کرد: همچنین این دانشگاه از نظر نسبت بودجه تحقیقاتی به کل اعتبارات هزینه‌ای در میان 20 دانشگاه یا مؤسسه آموزش عالی برتر کشور در رتبه شانزدهم جای گرفت که از این نظر 11 درصد از اعتبارات دانشگاه به حوزه پژوهش اختصاص یافته است.
ذاکری در خصوص این که آیا صرف تولید مقاله به معنای تولید علم است، اظهار داشت: در موضوع تولید علوم کاربردی و به عبارت دیگر علم تقاضامحور و نیازمحور باید دو سمت دانشگاه و صنعت وجود داشته باشد کاری که دانشگاه‌ها انجام می‌دهند، مطالعات بنیادی در مرز دانش است اما آنچه صنعت به آن نیاز دارد، پژوهش‌های کاربردی است بنابراین نخست باید مطالعات بنیادی و سپس مطالعات فناوری انجام و پس از آن یک محصول تولید شود و به مرحله نیمه‌تجاری و تجاری برسد.
وی با تأکید بر این که گام نخست تولید علم بنیادی است، خاطرنشان کرد: باید تولید علم بنیادی در دانشگاه‌ها وجود داشته باشد که بتوانیم به تولید فناوری برسیم. اکنون از نظر تولید علم در رتبه شانزدهم جهان و رتبه اول منطقه قرار داریم اما از نظر تولید فناوری و انتقال به مرحله دوم در کل کشور ضعیف عمل می‌کنیم.
مدیر امور پژوهشی دانشگاه علوم فنون دریایی خرمشهر همچنین درباره نسبت تأمین اعتبارات و بودجه پژوهشی دانشگاه از محل پروژه‌های تقاضامحور و کمک‌های دولت، تصریح کرد: اعتبارات تقاضامحور به بودجه پژوهشی دانشگاه کمک می‌کند اما به صورت کلی بخشی از اعتبارات دانشگاه باید برای حوزه پژوهش هزینه شود حال اگر بتوان از اعتبارات پژوهشی سایر دستگاه‌ها نیز استفاده کرد، مازاد بر بودجه پژوهشی دانشگاه خواهد شد.
ذاکری در خصوص لزوم حرکت دانشگاه‌ها به سمت ایجاد درآمدهای پایدار با انجام پروژه‌های تقاضامحور اظهار داشت: دانشگاه‌های نسل سوم باید با این رویکرد فعالیت کنند اما در وهله نخست به پژوهش‌های بنیادی نیاز داریم که اکنون دانشگاه به موفقیت در این حیطه رسیده است و باید به سمت پژوهش‌های کاربردی حرکت کند. از سوی دیگر به‌طور طبیعی همواره تعداد پژوهش‌های بنیادی از کاربردی بیشتر خواهد بود و هیچ‌وقت نمی‌توان انتظار داشت که تحقیقات کاربردی از بنیادی بیشتر شود.
وی خاطرنشان کرد: با این وجود برای آن که دانشگاه در بخش پژوهش‌های کاربردی موفق شود به حضور صنایع در دانشگاه‌ها، اعلام اولویت‌های پژوهشی صنایع به دانشگاه‌ها و آینده‌پژوهی در صنایع نیاز است. اکنون بزرگترین مشکل صنعت ما این است که وقتی با یک مشکل مواجه می‌شود بلافاصله به دانشگاه مراجعه می‌کند و تقاضای رفع آن مشکل را دارد.
مدیر امور پژوهشی دانشگاه علوم فنون دریایی خرمشهر افزود: با توجه به این که دانشگاه ابتدا باید مطالعات بنیادی در آن حیطه خاص داشته باشد و سپس مطالعات فناوری انجام شود و به مطالعات تجاری‌سازی برسد، رفع مشکل صنایع یک فرایند زمان‌بر است و در هیچ جای دنیا نیز اتفاق نمی‌افتد که در لحظه بخواهند یک کار تحقیقاتی انجام دهند، از آن ایده بگیرند و نتایج آن را منتشر کنند.
ذاکری با بیان این که نیاز است صنعت استان به دانشگاه‌ها اعتماد کند و با دانشگاه‌ها به‌خصوص دانشگاه‌های منطقه و استان در ارتباط باشد، اظهار کرد: همچنین لازم است صنایع طرح‌های تحقیقاتی و نیازهای خود را در اختیار دانشگاه‌ها قرار دهند و در نهایت واحدهایی داشته باشند که نیازهای آن صنعت را در آینده پیش‌بینی و به دانشگاه اعلام کنند که دانشگاه فرصت انجام مطالعات را داشته باشند.
وی خاطرنشان کرد: این یک واقعیت است که همه اعضای هیأت علمی که کار تحقیقاتی انجام می‌دهند، دوست دارند نتایج تحقیقات آن‌ها کاربردی شود؛ هیچ‌وقت هیچ محققی را پیدا نمی‌کنیم که اگر از او بپرسیم چرا کار تحقیقاتی انجام می‌دهد بگوید که می‌خواهد آن را در کتابخانه و آرشیو قرار دهد؛ بنابراین با توجه به این نیاز تولید علم برای کاربردی شدن، دانشگاه به اعلام نیاز صنعت و آینده‌پژوهی یا آینده‌نگاری صنعت نیاز دارد.
مدیر امور پژوهشی دانشگاه علوم فنون دریایی خرمشهر با اشاره به این که اکنون در خارج از کشور واحدهای آینده پژوهی صنایع، پروژه‌های پیش‌بینی نیازها و طرح‌های آینده خود را مشخص و اعلام می‌کنند، افزود: با توجه به این موضوع دانشگاه‌های آن‌ها حداقل 10 سال فرصت دارند تا روی ایده‌ها و نیازهای آینده آن‌ها کار کنند.
ذاکری در خصوص تأسیس مرکز آینده‌پژوهی در استان و امکان تحقق آن در این مرکز، اظهار کرد: معتقدم که آینده‌پژوهی یک مرکز نیست بلکه هر صنعت باید به‌طور جداگانه آینده‌نگاری داشته باشد البته ایجاد چنین مرکزی خوب است اما اعتقاد دارم برای حل ریشه‌ای مسأله باید چنین واحدی در صنایع ایجاد شود و به‌طور مثال صنعت نفت یا برق اعلام کند که در آینده به چه چیزی نیاز دارد تا دانشگاه فرصت انجام کار تحقیقاتی و مطالعاتی روی آن زمینه‌ها را داشته باشد.
وی با بیان این که در حال حاضر 83 عضو هیأت علمی در این دانشگاه فعالیت می‌کنند، گفت: در یک سال گذشته در مجموع 289 مقاله توسط اعضای هیأت علمی دانشگاه در مجلات علمی و همایش‌ها و کنفرانس‌های داخلی و خارجی ارائه و چاپ شده است.
انتهای پیام
نظرات