مجتبی ویسی می‌گوید: سهل‌انگاری در میان مترجمان و نویسندگان اپیدمی شده است اما در گذشته نگاه وسواسی وجود داشت.

این مترجم در گفت‌وگو با خبرنگار ادبیات ایسنا اظهار کرد: متاسفانه درصد اشتباه‌های زبانی بیشتر شده و فضای مجازی در این آسیب بسیار موثر بوده است. البته دلیل این اشتباه‌ها یکی دو تا نیست و ما ارزش لازم را به زبان فارسی نمی‌دهیم. امروزه زبان فارسی زبان دوم کشور شده است و مسعود خیام به درستی گفته که همه ما به‌زودی انگلیسی حرف می‌زنیم!

او در ادامه بیان کرد: به حاشیه راندن زبان فارسی پروژه‌ای است که به‌سرعت انجام می‌شود و زبان فارسی گنجینه‌ای است که نادیده گرفته شده است. نهادهای تاثیرگذار هم آن را نادیده گرفته‌اند. به عنوان مثال در صدا و سیما که زبان در آن حضور مستقیم دارد، برنامه ادبی بسیار کم تولید می‌شود. برنامه‌سازی‌ها در حوزه ادبیات در باروری زبان موثر است. از سوی دیگر، آموزش و پرورش مثل سالیان قبل به کتابت‌، نحو و دستور زبان دقت کافی ندارد.

ویسی با بیان اینکه امروزه در بین دانشگاهیان اشتباه‌های بچه‌گانه‌ای در نگارش کلمه‌ها دیده می‌شود، گفت: متاسفانه این افراد به وفور وجود دارند؛ افرادی که تحصیلات دانشگاهی دارند و سال‌ها با ادبیات در ارتباط بوده‌اند اما کلمات را اشتباه استفاده می‌کنند. گاهی تعجب‌آور است کسی که هفت هشت سال با ادبیات سر و کار داشته کلمه‌های ساده را اشتباه می‌نویسد یا به کار می‌برد.

این شاعر درباره‌ اشتباه‌های رایج در کتاب‌ها نیز اظهار کرد: در کتاب‌هایی که چاپ می‌شود، سهل‌انگاری اپیدمی شده است. تا پنج سال پیش‌ چنین اشتباه‌هایی بسیار کم بود اما اکنون چنین اشتباه‌هایی زیاد به چشم می‌خورد. شاید عامل بیرونی دخیل است؛ به عنوان مثال ناشر برای کم‌کردن هزینه، ویراستاری را از روند تولید حذف می‌کند. البته این دلیل توجیه‌کننده‌ای نیست. ما باید به عاقبت زبان فارسی فکر کنیم. این اشتباه‌ها وجود دارد و روز به روز بیشتر می‌شود. در واقع امروز ادبیات به حاشیه رفته است.

ویسی درباره‌ اهمیت رسانه در تصحیح اشتباه‌های زبانی گفت: رسانه‌ها که می‌توانند کاری کنند تا به ادبیات توجه بشود و وزن واقعی‌اش را به دست بیاورد آن را نادیده گرفته‌اند. من فکر نمی‌کنم ارشاد به تنهایی باید همه‌ کارها را انجام بدهد. اگر این اتفاق بیفتد مشکلات دیگری ایجاد می‌شود. مشکلات در زبان به عملکرد فردی بازمی‌گردد. اگر زمان بگذاریم و ریشه‌یابی‌ کنیم، به مسائل متفاوتی می‌رسیم.

این مترجم و شاعر در تشریح میزان اشتباه در ترجمه بیان کرد: من به عنوان یک مترجم فکر می‌کنم خود مترجمان سهل‌گیرتر شده‌اند. مترجم باید بداند مسئول متن خود است. البته شاعران و نویسندگان نیز کم‌توجه شده‌اند. زمانی که من روزنامه‌نگار بودم، در صورت وجود اشتباه، سردبیر پیگیری می‌کرد و متن را به خبرنگار بازمی‌گرداند و همیشه نگاه وسواسانه وجود داشت اما الان در رسانه‌ها سهل‌انگاری رواج پیدا کرده است.

او در پایان خاطرنشان کرد: افراد درگیر با زبان، تنها به ارشاد محدود نمی‌شوند. ما باید به زبان‌شناس‌ها و نظریات آنها توجه کنیم. باید این افراد را جمع کنیم و کار تصحیح اشتباه‌ها را از آنجا شروع کنیم. این روزها، زمانی که در فیس‌بوک اشتباه‌های بچه‌گانه اهل ادبیات را در جمله‌بندی می‌بینم، حرص می‌خورم.

انتهای پیام