در «شب شهریار عدل» که توسط مجله «بخارا» در تالار اجتماعات کانون زبان فارسی برگزار شد، محمد حسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی کشور در حالی که در فهرست سخنرانان قرار نداشت و در اواخر برنامه در سالن حضور یافت، به عنوان یکی از سخنرانان روی سن رفت.

به گزارش خبرنگار میراث فرهنگی ایسنا، وی با بیان این که به دلیل انتشار نکاتی در «یادنامه عدل» مجله «بخارا» از علی دهباشی درخواست کرده که در این مراسم توضیحاتی را ارائه دهد، گفت: شهریار عدل، شهریار دل‌ها بود و هرکس فکر می‌کرد بیش از دیگری به او نزدیک است و همه را دوست داشت و کسی نبود که با او کار کرده باشد و این آرزو را نداشته باشد که بار دیگر با وی همراه شود. به خاطر دارم از سال 1380 که من از مرحوم دکتر شیرازی درخواست کردم که در نقشه‌برداری تخت جمشید حضور داشته باشم و او من را به مرحوم عدل وصل کرد، از همان زمان به اتفاق شهریار به سازمان نقشه‌برداری کشور رفتیم واین همکاری‌ها ادامه پیدا کرد تا پیش از فوت وی.

معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به انتشار دو مطلب در یادنامه عدل که وی را مستلزم به ارائه توضیحات کرده است، افزود: احساس من این است وقتی یک بزرگی از جمع ما می‌رود، باید بیشتر به سمت وحدت و همگرایی رفت تا این که کسی در ذهن خودش چیز دیگری فکر کند و آن را بیان و منتشر کند.

وی گلایه خود را از انتشار مطلب صفحه 70 با این مضمون که «وقتی فهرست هیأت امنای تخت جمشید منتشر شد از بقال تا بزاز در آن بود، اما نام مردی که تخت جمشید را جهانی کرده است، نبود» آغاز کرد و توضیح داد: کافی بود از دستگاه انتخاب هیأت امنا یک پرسشی مطرح می‌شد. در برنامه چهارم توسعه نوشته شده که اعضای هیأت امنا چه کسانی باید باشند. بالاترین مقام استان، استاندار، معاون عمرانی، شهردار، شورای شهر و... باید حضور داشته باشند و در انتها دو تن از خبرگان هم در این گروه عضو باشند.

طالبیان با بیان این که به کار بردن این الفاظ مخصوصاً در مجموعه‌ی بزرگی مانند بخارا خوب نیست، گفت: ما یک خانواده فرهنگی هستیم. وقتی بزرگی از بین ما می‌رود، سعی می‌کنیم اخلاق و رفتار او را الگوبرداری کنیم. وی با همه دوست بود از من تا دیگر بزرگواران. من باید این توضیح را بدهم که هم بنده و هم اعضای مجموعه تخت‌جمشید به او پیشنهاد کردیم، اما مرحوم عدل ترجیح‌اش این بود که عضو هیأت امنای بم باشند، و ما هم به نظر او احترام گذاشتیم. پس یادمان باشد وی خودش نخواست که عضو هیأت امنای تخت جمشید باشد.

وی با اشاره به مطلب منتشر شده در بخارا گفت: چرا نپرسیدید؟ چرا باید دل دیگران به خاطر انتشار چنین مطلبی بگیرد؟ این موضوعی بود که باید در حضور خانواده محترم عدل توضیح می‌دادم تا مبادا مکدر شوند.

معاون میراث فرهنگی به مطلب دیگری در همان صفحه اشاره و بیان کرد: انتشار این مطلب، حق‌الناس است. نوشته شده است: «در پرونده ثبت جهانی کلیساهای ارامنه در ایران که کلمه آذربایجان آن حذف شد، در کمیته مورد نظر دو نفر نماینده ایران بودند (ازجمله محمد حسن طالبیان)، گویا اینها با حذف نام آذربایجان موافقت کردند.» من به عنوان مسؤول تدوین پرونده‌های ثبت جهانی اصلاٌ در جریان این موضوع نبودم و اتفاقاً زمان بررسی پرونده‌های میراث جهانی در یونسکو، می‌توانید از آقای مهندس بهشتی بپرسید، مقاله‌ای از چغازنبیل برای ارائه در یک کنفرانس منظر فرهنگی داشتم، اتفاقاً پس از پایان، سری هم به اجلاس ثبت جهانی زدم تا بدانم چه خبر است. پس من اصلاً در لحظه تصمیم‌گیری حضور نداشتم.»

محمد حسن طالبیان در شب «بخارا»

او ادامه داد: وقتی مجله وزینی چون بخارا به موضوعی مانند شخصیت مرحوم عدل می‌پردازد، این یک سند تاریخی است. هرچند قرار شد در شمارگان بعدی توضیحات بنده نیز منتشر شود، اما بحث من چیز دیگری است. من خواستم از دستگاه و فردی که در یک سند تاریخی مظلوم واقع شده، در جمع بزرگان و مفاخر و خانواده محترم مرحوم عدل دفاع کنم.

وی از مدیر بخارا خواست تا اگر پس از این مطلبی را ارائه می‌کند و اسم کسی قرار است در مجله منتشر شود، زنگ بزند و پرس‌وجو کند و عین به عینش را منتشر کند.

او با تشکر از انتشار مجله بخارا ابراز امیدواری کرد که همکاری نزدیکتری از سوی سازمان میراث فرهنگی با مجله بخارا انجام شود.

وی همچنین به سابقه 27 ساله خود در سازمان میراث فرهنگی اشاره کرد و گفت: بیش از 15 سال در بیابان‌های ایران برای حفظ میراث فرهنگی تلاش کردم. آدم‌های محدودی زندگی شخصی خود را رها می‌کنند و به چنین کاری دست می‌زنند و شاید جزو معدود آدم‌هایی هستم که مهندس‌اند، اما در خدمت باستان‌شناسی کشورند و برایم همه باستان‌شناسان عزیز و ارجمند هستند و به شهریار عزیز هم ارادت خاصی دارم؛ به ویژه که ایشان کار چند رشته‌ایی می‌کرد همه موارد اعم از باستان‌شناسی، منظر، نقشه و... را می‌دید و بسیار حساس بود و هیچ وقت چیزی نگفت که کسی رنجی ببرد. برای همین احساس کردم اگر اینجا نیایم و توضیح ندهم ممکن است روح ایشان آزرده شود و دوست ندارد که بین خانواده میراث فرهنگی شکافی ایجاد شود.

برای رسانه‌ها ممیزی ایجاد نکنید

در ادامه این مراسم شهرام زارع، باستان‌شناس، نویسنده مطالب مورد اشاره و از همکاران و گردآورندگان «یادنامه عدل» توضیحاتی ارائه داد.

او از علی دهباشی، مدیر و سردبیر بخارا، به دلیل همت و غیرتش در انتشار «یادنامه عدل» تشکر کرد و از مسؤولان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور خواست حمایت مادی خود را مشمول این مجله نیز کنند و با خریداری نسخه‌هایی از این مجله و ارسال و اهدای آن به مدیران و کارشناسان استانی، ضمن رشد آگاهی همکاران میراثی و شناساندن خدمات و مقام علمی و فرهنگی شهریار عدل، به بقای نشریات فرهنگی کمک کنند.

زارع با اشاره به این که طالبیان از مدیران پرتلاش و توانمند میراث فرهنگی است، افزود: من از دیرترها ایشان را می‌شناسم و از این که سکان میراث فرهنگی کشور را نیز برعهده دارند خشنودم، اما ارادت شخصی سبب نمی‌شود که از بیان انتقادات و نظرات کارشناسی در این حوزه پرهیز کنیم. من صحبت ایشان را نمی‌پسندم، از این حیث که بفرمایند هر مجله‌ای اگر اسم اشخاصی را منتشر می‌کند باید کسب تکلیف کند.

وی تأکید کرد: اگر این درخواست را به کلیه رسانه‌ها و مطبوعات تعمیم دهیم، اصلاً قابل اجرا نیست و ممیزی وحشتناکی در کشور دائر خواهد شد.

او ادامه داد: چند روز پیش آقای بهشتی به همراه آقای پورنجاتی در روزنامه اعتماد مصاحبه گویایی در مورد ملاحظات حوزه فرهنگ و رسانه داشتند و دیدگاه‌های روشنگرانه‌ای ارائه کرده بودند. امیدوارم در حوزه میراث فرهنگی هم قدری بیشتر از چنین دیدگاه‌هایی استفاده شود.

نویسنده‌ی بخشی از مطالب «یادنامه عدل» گفت: درباره موضوع هیأت امنای تخت جمشید و مسأله دیرهای ارامنه ملاحظات این مجلس اجازه نمی‌دهد وارد بحث‌های ریزتر شویم و ترجیح می‌دهم در آینده اگر لازم شد در موردش بنویسم، اما به دلیل طرح موضوع در این محفل مجبور به ادای توضیحاتی هستم. باید نقدهای امثال بنده نگاشته، خوانده و شنیده شود تا مسؤولان میراث فرهنگی به هوش و به گوش باشند تا فکری بکنند که چگونه در جایی مانند تخت جمشید تنها یک کارشناس متخصص در هیأت امنا جای دارد. قدر مسلم این هیأت امنا کارآمد نیست.

وی افزود: من کاری ندارم که قانون در این زمینه چه گفته است. اگر ضعف قانونی وجود دارد، مسوولان موظف به تجدید نظر و رفع محدودیت‌های آن هستند.

او به وجود کارشناسان و متخصصان خبره در حوزه‌های مختلف میراث فرهنگی و ضرورت حضور آنها در هیأت امناها اشاره کرد و گفت: به عنوان نمونه، در این مورد خاص، کسانی مثل دکتر شاهرخ رزمجو، که از متخصصان دوره هخامنشی است و در زمینه تخت جمشید هم بسیار کار و مطالعه کرده است، یا دکتر علی موسوی و سایر عزیزان و فرهیختگان دیگر این حوزه را باید دید. چرا نباید این متخصصان و کارشناسان در این هیأت امناها حضور داشته باشند. بنابراین نیاز به تجدید نظر در این زمینه است.

زارع بار دیگر تأکید کرد: بنا به ملاحظات این محفل از تفصیل پرهیز می‌کنم، اما امیدوارم بیان این‌گونه نقدها غرض‌ورزی شخصی تلقی نشود، بلکه اینها اشاراتی است به نقصان‌هایی که در مناسبات میراث فرهنگی وجود دارد و برای گشودن مسیر حرکت این حوزه ناگزیر به بیان آن هستیم.

شهران زارع در شب «بخارا»

انتهای پیام