«یکی از چیزهایی که باید با آن کنار می‌آمدیم تا بتوانیم از جنگ عکس بگیریم، نترسیدن از مرگ بود. عکاسان موفق جنگ، کسانی هستند که بتوانند موضوع مرگ را برای خودشان حل کنند. من در عملیات کربلای 5 که یکی از سخت‌ترین عملیات‌های هشت سال دفاع مقدس بود، موفق شدم از پاتک‌های دشمن، عکس‌های زیادی بگیرم.»
این جمله‌ها را مهرزاد ارشدی در گفت‌وگو با خبرنگار بخش هنرهای تجسمی ایسنا بیان کرد. عکاسی که از همان نخستین روزهای اشغال آبادان توسط دشمن، در خط مقدم حضور داشت و با دوربین لحظه‌هایی را به ثبت رساند که امروز از جمله‌ی اسناد مهم آن دوران به‌شمار می‌روند. ارشدی از ثابت‌قدم‌ترین عکاسان جنگ تحمیلی به‌شمار می‌رود. او در تمام طول جنگ در آبادان ماند و از مهم‌ترین عملیات‌های آن سال‌ها عکس گرفت. با او در آستانه‌ی سالروز آزادسازی خرمشهر درباره‌ی عکاسی از جنگ گفت‌وگو کردیم.
ارشدی درباره‌ی نخستین حضورش به‌عنوان عکاس در روزهای آغازین جنگ، گفت: من در سال 1342 در آبادان متولد شدم. قبل از آغاز جنگ به‌صورت آماتور از درگیری‌های انقلاب عکس می‌گرفتم. با شروع جنگ به‌عنوان جهادگر و رزمنده از طرف جهاد سازندگی تا روز چهلم جنگ مشغول فعالیت بودم. از آن روز به بعد که عراق خرمشهر را گرفت و از کارون و بهمنشیر عبور کرد و شهر من آبادان را به تصرف درآورد، شاهد حماسه مردمی بودم که شکست بزرگی را به عراق تحمیل کردند. از آن روز به بعد احساس کردم که رسالت من چیز دیگری است. بنابراین به شهر برگشتم و با گروه فرهنگی جهاد صحبت کردم تا به‌عنوان عکاس جنگ لحظات این اتفاق را ثبت کنم.
او ادامه داد: من تا پایان جنگ دوربینم را زمین نگذاشتم و از تمام عملیات‌های مهم جنگ هشت ساله عکاسی کردم. در آن زمان، با کتاب‌هایی که از عکاسان پیشکسوت می‌دیدیم، سعی می‌کردیم نگاه‌مان را تقویت کنیم و تجربه‌های خود را افزایش دهیم. حضور در خط مقدم جنگ از ما یک عکاس جنگی و حاضر در معرکه ساخته بود که دائم زیر آتش دشمن در عملیات‌های مختلف حضور داشت. یکی از چیزهایی که باید با آن کنار می‌آمدیم تا بتوانیم از جنگ عکس بگیریم نترسیدن از مرگ بود. عکاسان موفق جنگ کسانی هستند که بتوانند موضوع مرگ را برای خودشان حل کنند. من در عملیات کربلای 5 که یکی از سخت‌ترین عملیات‌های هشت سال جنگ بود، موفق شدم از پاتک‌های دشمن، عکس‌های زیادی بگیرم که در نشریات جهانی به ثبت رسید و مورد توجه قرار گرفت.
این عکاس همچنین به نمایش عکس‌های جنگ در همان سال‌های دفاع مقدس اشاره و اظهار کرد: ما در دوران جنگ و از سال‌های شروع آن تا پایانش از عکس‌هایی که می‌گرفتیم نمایشگاه برگزار می‌کردیم. اولین عکس‌ها را در شهر جنگ‌زده آبادان و زمانی که از زمین و زمان گلوله می‌بارید به‌نمایش گذاشتیم و مردم از آن استقبال کردند و در روحیه‌شان خیلی موثر بود. بعد از آن هم این نمایشگاه‌ها را به‌صورت سیار در شهرهای دیگر برپا می‌کردیم. آشنایی با مجید مسچی (مسوول واحد عکاسی صداوسیما) و سیف‌الله صمدیان (مسوول عکاسان خبری خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران) افقی تازه را پیش روی ما باز کرد تا بتوانیم کارمان را وسعت ببخشیم. عکس‌های ما در موزه هنرهای معاصر به‌نمایش گذاشته شد و آثارمان جزو آثار عکاسان برتر بود. همچنین عکس‌های‌مان در سری کتاب‌های «جنگ تحمیلی» در خارج از ایران به چاپ رسید و مورد توجه قرار گرفت.
ارشدی در پاسخ به این پرسش که کدام‌یک از عکس‌هایش را از جنگ بیشتر دوست دارد، گفت: از بین همه، عکس‌هایی را که در محاصره گرفته شده و حضور مردم و زندگی آن‌ها در جنگ به تصویر کشیده شده است، بیشتر دوست دارم. آن‌ها برای دفاع از شهرشان ایستادند و پایداری کردند. زیباترین اتفاقات زندگی مردم را در محاصره یک ساله آبادان دیدم. در آن یک سال بانوان در شهر ماندند، بچه‌ها به دنیا می‌آمدند و مجالس عروسی برپا می‌شد. ثبت این لحظات از شیرین‌ترین دوره‌های عکاسی من در بخش مردمی بود. در بخش جنگ هم به عکس‌هایی که در عملیات کربلای 5 گرفته‌ام علاقه زیادی دارم، چون این عملیات یکی از دشوارترین اتفاقات هشت سال جنگ تحمیلی ما بود.
او ادامه داد: در طول جنگ اتفاقات زیادی برای من افتاد. مجروح شدم، دو تا از دوربین‌هایم را از دست دادم و موج انفجار من را گرفت، اما توانستم عکس‌های خوبی به ثبت برسانم.
ارشدی در پایان به اهمیت عکس‌های جنگ و لزوم حفظ و نگهداری از آن‌ها اشاره و اضافه کرد: عکس در حال حاضر یکی از معتبرترین رسانه‌ها و اسنادی که می‌تواند وقایع گذشته را به نسل امروز منتقل کند. عکس گویاترین و سریع‌ترین ابزاری است که در انتقال مفاهیم به ما کمک کرده و جذابیت آن را هیچ‌کدام از دستگاه‌های تبلیغاتی و فرهنگی ندارد. عکس در خط مقدم جنگ بود و تنها هنری است که در کنار رزمندگان و حتی در شب‌های عملیات حضور داشت و پا به پای آن‌ها زیر آتش بود. بنابراین این اسناد بسیار ارزشمند و مهم هستند. جنگ ما را جوان‌های 12 تا 25 ساله اداره کردند. این نشان از پرشور بودن این حضور و دفاع بود و امروز تنها ابزاری که می‌تواند این شور را به‌نمایش بگذارد، عکس است.
انتهای پیام
نظرات