مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی وزارت ارشاد گفت: می‌خواهیم به جریان بینال‌های جهانی وارد شویم. اگر بتوانیم بینال تهران را با رویکردی که در نظر داریم برگزار کنیم، ممکن است در برگزاری جشنواره‌ی فجر به روال دوره‌های گذشته تغییرات زیادی به‌وجود آید. البته هدف ما تعطیل کردن این جشنواره‌ نیست، اما از ابتدا هم نگاه‌مان به جشنواره‌ی تجسمی فجر مثبت نبوده است.

به گزارش خبرنگار بخش هنرهای تجسمی ایسنا، مجید ملانوروزی در نشست خبری هفتمین دوره‌ی جشنواره‌ی تجسمی فجر، اظهار کرد: تلاش ما این است که جشنواره‌ی تجسمی فجر را پرقوت‌تر از گذشته برگزار کنیم. بنابراین آن‌هایی که مایل به شرکت هستند، نباید خیلی رقابت برای‌شان مهم باشد، مهم اعتباری است که باید بدون در نظر گرفتن جایزه به آن رسید.

او تصریح کرد: ما از ابتدا، نگاه مثبتی به جشنواره‌ی تجسمی فجر نداشتیم، چون ماهیتی برای آن در نظر گرفته نشده بود. آن‌هایی که در جشنواره شرکت می‌کردند، کسانی بودند که تازه فارغ‌التحصیل شده بودند.

وی ادامه داد: تصمیم گرفتیم این جشنواره را از جایگاه یک جشنواره‌ی بی‌اهمیت خارج کنیم تا برای رسانه‌ها و هنرمندان مهم باشد. ابتدا از عباس میرهاشمی، دبیر چهار دوره قبلی جشنواره خواستیم که همراه ما باشد؛ اما او به دلایل برون‌سازمانی این مسوولیت را نپذیرفت. در جلسه‌ای که برگزار شد، مجتبی آقایی به‌عنوان دبیر انتخاب شد، ولی با توجه به آشنا نبودن او با روند برگزاری جشنواره، تصمیم گرفتیم حکم دبیری ایشان را دیرتر رسانه‌ای کنیم.

مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی در بخش دیگری از سخنانش درباره‌ی برگزاری بینال تهران و تکلیف جشنواره‌ی تجسمی فجر، گفت: ما به‌دنبال وارد شدن به جریان بینال‌های جهانی هستیم. در گذشته، جزو پنج بینال برتر دنیا بودیم، اما اکنون بین 130 بینال هم نیستیم. رویکرد ما این بود که علاوه بر برگزاری یک جشنواره‌ی کاملا بومی و ملی و استفاده از ظرفیت‌های خوانش هنر معاصر، یک بینال به اسم شهر تهران داشته باشیم. البته هدف ما تعطیل کردن جشنواره نیست و خیلی از هنرمندان داخلی هم ممکن است به‌دنبال شرکت در بینال تهران نباشند.

ملانوروزی ادامه داد: ما دبیرخانه‌ی جشنواره را دائمی کرده‌ایم تا پس از پایان این دوره، برای دوره‌ی بعد برنامه‌ریزی شود. برگزاری بینال تهران هم به برنامه‌ریزی و فرصت نیاز دارد. برگزاری چنین برنامه‌ای از حوزه‌ی وزارت ارشاد خارج است. بنابراین اگر بخواهیم چنین رویداد بزرگی داشته باشیم، به معنی تعطیل کردن جشنواره‌ی تجسمی فجر نیست. آرزوی محالی هم نیست و سنگ بزرگی برنداشته‌ایم، بلکه باید روی آن کار شود و از همه‌ی ظرفیت‌های‌مان استفاده کنیم تا موازی‌کاری صورت نگیرد.

او درباره‌ی حضور نداشتن انجمن نقاشان ایران در جشنواره‌ی تجسمی فجر نیز گفت: ما با آن‌ها (انجمن نقاشان) صحبت‌هایی را در این زمینه داشتیم؛ اما آن‌ها به دلایل مختلفی با ما همراه نشدند. ما هم برای بخش نقاشی، یک کیوریتور انتخاب کردیم. انجمن نقاشان طرحی را برای برگزاری یک بینال ارائه کرد که خیلی هم خوب بود، اما این طرح نمی‌توانست برعهده‌ی انجمن نقاشان باشد، چون طرحی بود که هنرهای دیگر را هم شامل می‌شد و نقاشی صرف نبود.

سرپرست موزه‌ی هنرهای معاصر در بخش دیگری از سخنانش درباره‌ی برگزاری این جشنواره به‌صورت غیررقابتی برای اولین‌بار، گفت: مسلما چنین رویکردی کم و کاستی‌هایی دارد. ما از اصحاب رسانه می‌خواهیم این موضوعات را نقد و رصد کنند و کاستی‌ها را بر ما نبخشایند و به دیده‌ی اغماض به آن‌ها نگاه نکنند. ما می‌خواهیم مسیر آبرومندی برای تجسمی رقم بزنیم. امیدواریم علاوه بر محتوا، در فرم هم امانت‌دار موضوع انقلاب باشیم، برگزاری جشنواره قابل دفاع شود و یک جریان موفق هنری داشته باشیم.

او درباره‌ی تقدیر از هنرمندان جوان در اختتامیه‌ی جشنواره نیز بیان کرد: حضور جوانان در بحث «اقتصاد هنر» ربطی به مافیای هنر ندارد و مورد تأکید ما است. ما از انجمن‌ها، دانشگاه‌ها و شورای عالی انقلاب فرهنگی کمک گرفته‌ایم تا نسل جوانی را که در یکی - دو دهه‌ی اخیر در هنر موثر بوده‌اند، شناسایی و تقدیر کنیم.

مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی همچنین گفت: جشنواره‌ی تجسمی فجر نسبت به دیگر جشنواره‌هایی که در این دهه برگزار می‌شود، جوان است. در این چند دوره، هنرمندانی بودند که نخواستند به دلایل مختلف، با حوزه‌ی دولتی همکاری داشته باشند و این موضوع باعث نحیف ماندن جشنواره‌ی تجسمی فجر شد. سال قبل که من وارد وزارت ارشاد شدم، آسیب‌شناسی را آغاز کردیم و به این نتیجه رسیدیم که رویکرد جشنواره را از حالت رقابتی بودن خارج و آن را به‌شکل غیررقابتی برگزار کنیم.

او ادامه داد: هدف ما این بود که کاری کنیم تا همان‌طور که علاقه‌مندان به سینما منتظر رسیدن جشنواره‌ی فیلم فجر هستند، علاقه‌مندان به هنرهای تجسمی هم برای جشنواره‌ی خودشان لحظه‌شماری کنند. بنابراین جشنواره‌های رقابتی و دوسالانه‌ها را با توجه به سیاست‌های دولت یازدهم که استفاده از همه‌ی پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های انجمن‌های هنری بود، به آن‌ها واگذار کردیم و در نهایت، کارنامه‌ای از کل فعالیت‌های تجسمی سال را به‌صورت غیررقابتی در جشنواره‌ی تجسمی به‌نمایش بگذاریم.

ملانوروزی به تفاوت جشنواره‌ی هفتم با دوره‌های گذشته اشاره کرد و افزود: در این دوره، قرار است از بسیاری از فعالان در حوزه‌ی تجسمی مانند ناشران، مدیران هنری، خبرنگارها، رسانه‌ها و شرکت‌هایی که با کالاهای تجسمی در ارتباط هستند و جشنواره‌های خصوصی را برگزار می‌کنند، تقدیر کنیم. علاوه بر این، بسیاری از هنرمندان کشور در طول سال، جایزه‌های بین‌المللی گرفته‌اند که این جایزه‌ها و موفقیت‌ها در هیچ‌جا دیده نشده و قرار است از این هنرمندان هم در جشنواره‌ی فجر تقدیر شود. اختتامیه‌ای که در تالار وحدت برگزار می‌شود، به همین تقدیرها اختصاص خواهد یافت.

مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی وزارت ارشاد اضافه کرد: فشردگی شاخه‌ها و رشته‌های مختلف هنری در حوزه‌ی تجسمی باعث شد، این جشنواره بین دیگر جشنواره‌های دهه‌ی فجر گم شود. از طرف دیگر، کتابی که از آثار هنرمندان در هر دوره چاپ می‌شد، محصول تخصصی و حرفه‌ای تجسمی نبود. امسال این کتاب به‌شکل تخصصی‌تر در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌گیرد.

در بخش دیگری از این نشست، مجتبی آقایی - دبیر هفتمین دوره‌ی جشنواره‌ی هنرهای تجسمی فجر - با بیان این‌که این جشنواره، بزرگ‌ترین جامعه‌ی آماری را شامل هنرمندان به خود اختصاص داده است، گفت: پراکندگی این هنرمندان در کشور نیز معنا دارد و ما به تعداد استان‌ها، قطب‌های فرهنگی و تجسمی داریم. از طرفی وقتی پیشینه‌ی هنرهای تجسمی را مطالعه می‌کنیم، می‌بینیم که هنرمندان‌مان، چه آماتور و چه حرفه‌ای، در زمینه‌ی بین‌المللی موفقیت‌هایی کسب کرده‌اند.

او اظهار کرد: جشنواره‌ی امسال در چند بخش سازمان‌دهی شده است؛ بخش غیررقابتی به انجمن‌های تخصصی سپرده شده و در آن، از هنرمندان سرشناس دعوت کرده‌ایم. همچنین 1100 اثر از 700 هنرمند در 9 رشته‌ی تصویرسازی، خوشنویسی، سفال و سرامیک، عکاسی، کاریکاتور، گرافیک، مجسمه‌سازی، نقاشی و نگارگری به جشنواره ارسال شده است. موضوع آزاد بود و ترجیحا آثاری انتخاب شدند که با این ایام، غرابت داشتند و شاخصه‌های هنری‌شان بالا بود. انتخاب اعضا هم از طرف انجمن‌ها صورت گرفته است.

وی همچنین بیان کرد: علاوه بر بخش اصلی که در موسسه‌ی صبا برگزار می‌شود، سه برنامه هم داریم؛ همزمان با افتتاحیه‌ی جشنواره، نمایشگاه هنر انقلاب، دفاع مقدس و ایثار و شهادت در موزه‌ی فلسطین با همکاری سه سازمان حوزه‌ی هنری، انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس، بنیاد شهید و امور ایثارگران و همچنین موزه‌ی شهدا برگزار می‌شود. از 19 تا 26 بهمن هم برنامه‌ی «پیامبر مهربانی» که یک کار کاملا داوطلبانه از طرف هنرمندان تجسمی است‌، در خانه‌ی هنرمندان برگزار می‌شود. یک ورک‌شاپ عملی هم خواهیم داشت که در آن، از سایت تخصصی کمپین هنرهای تجسمی رونمایی می‌شود.

دبیر هفتمین جشنواره‌ی تجسمی فجر درباره‌ی تجلیل از هنرمندان در اختتامیه‌ی جشنواره، توضیح داد: 18 نفر (دو نفر از هر رشته) در اختتامیه از میان پیشکسوتان و جوانان تقدیر می‌شوند. علاوه بر این، نشان طوبای زرین و مدالیون تجسمی به آن‌ها داده می‌شود که کمترین آورده‌ی آن، نشان درجه یک هنری است که پشتوانه خوبی برای آن‌ها خواهد بود. این جوانان کسانی هستند که حداقل در یک دهه اخیر تأثیر قابل توجهی بر هنر داشته‌اند. همچنین از نگارخانه‌ها، رسانه‌ها، نشریات و حامیان حوزه‌ی هنرهای تجسمی تقدیر خواهد شد.

آقایی همچنین از انتشار کتاب سال هنرهای تجسمی در پایان جشنواره خبر داد و گفت: با راهنمایی‌های آقای ملانوروزی برخلاف دوره‌های گذشته که کتاب جشنواره جنبه‌ی کاتالوگ داشت، امسال کتاب جشنواره به‌صورت تخصصی و حرفه‌ای منتشر خواهد شد و این ظرفیت وجود دارد که هر انجمن، کتاب سال مخصوص به خود را داشته باشد. در این صورت، ما یک دایرة‌المعارف مصور خواهیم داشت، چون پس از 30 سال ما هنوز در هیچ رشته‌ای، کتاب سال نداریم.

دبیر هفتمین جشنواره‌ی تجسمی فجر در بخش دیگری از این نشست درباره‌ی لزوم تکامل این جشنواره در سال‌های آینده، گفت: علاقه‌مندیم که جشنواره‌ی تجسمی مانند یک المپیاد هنری باشد. این موضوع در دستور کار وزارت ارشاد و نهادهای مرتبط قرار گرفته است. ما امسال در بخش کاریکاتور 202 اثر، عکس 120 اثر، گرافیک 160 اثر، سرامیک 40 اثر، مجسمه 75 اثر،‌ نقاشی 50 اثر، تصویرسازی 170 اثر و نگارگری 110 اثر داریم.

آقایی همچنین به بین‌المللی بودن جشنواره اشاره کرد و افزود: برای بین‌المللی کردن برخی رشته‌ها، ما زمان کمی در اختیار داریم. به‌عنوان مثال، نقل و انتقال نقاشی یا حجم، خیلی مشکل است و سختی‌های خود را دارد. یکی از ضرورت‌های تحقق بین‌المللی بودن این جشنواره، تعیین تکلیف آن است که اگر قرار است داخلی باشد، باید یک گزینش داخلی داشته باشیم و اگر بین‌المللی است، باید برای آن برنامه‌ریزی کنیم.

ملانوروزی هم درباره‌ی این موضوع اظهار کرد: ظرفیت‌های هنری ما در رشته‌های مختلف تفاوت دارد؛ برخی رشته‌ها مثل نگارگری و خوشنویسی بومی هستند و قابلیت اجرای بین‌المللی در جشنواره را ندارند، اما هنرهای دیگری مثل کاریکاتور و عکس، در دنیا دیده و پذیرفته شده‌اند و می‌توانند نظر کشورهای دیگر را به خود جلب کنند تا در جشنواره حضور داشته باشند؛ اما حجم و نقاشی هنرمندان ما هنوز این ظرفیت را پیدا نکرده است.

در پایان این نشست از پوستر جشنواره‌ی هنرهای تجسمی فجر که دو روز دیگر (14 بهمن‌ماه) آغاز می‌شود، رونمایی شد.

انتهای پیام