شانزدهم مهرماه زادروز ایرج افشار است، یکی از چهره‎های فرهنگی کشور که همه او را با مجموعه‌‏ای از عنوان‌ها یاد می‏‌کنند؛ کتاب‌شناس، فهرست‌نگار، سفرنامه‎نویس، ادیب و محقق؛ کسی که در همه این شاخه‎ها سرآمد و کوشا بود.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، ایرج افشار، فرزند دکتر محمود افشار، 16 مهرماه سال 1304 در تهران به دنیا آمد و دوره دبستان و دبیرستان را در فاصله سال‌های 1312 تا 1324 در دبستان زرتشتیان و شاهپور تجریش و دبیرستان فیروز بهرام سپری کرد.

او همچنین در سال‌های 1323 تا 1325 در مجله «آینده» مشغول فعالیت بود. افشار در سال 1328 با ارائه رساله‌ «اقلیت‌ها در ایران» در رشته حقوق قضایی از دانشکده حقوق دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد.

همکاری با مجله «جهان نو» به صاحب‌امتیازی حسین حجازی، استخدام در وزارت فرهنگ به‌عنوان دبیر دبیرستان‌ها، کتابداری در کتابخانه دانشکده حقوق به تشویق محسن صبا و محمدتقی دانش‌پژوه، سردبیری مجله «مهر» به صاحب‌امتیازی مجید موقر، بنیادگذاری مجله «فرهنگ ایران‌زمین» با همکاری محمدتقی دانش‌پژوه، منوچهر ستوده، مصطفی مقربی و عباس زریاب خویی و سردبیری مجله «سخن» به صاحب‌امتیازی پرویز ناتل ‌خانلری، مدیریت مجله «کتاب‌های ماه»، قائم‌مقامی موقت مدیرعامل بنگاه ترجمه و نشر کتاب، گذراندن دوره آموزشی و تجربی کتابداری یونسکو در اروپا، همکاری در تأسیس «کلوب کتاب» - که بعدا «انجمن کتاب» نام گرفت -، تدریس مواد کتابداری در دانش‌سرای عالی وابسته به دانشگاه تهران، مدیری و سردبیری مجله «راهنمای کتاب» (به‌ صاحب‌امتیازی احسان یارشاطر)، دبیری «انجمن کتاب»، تأسیس «نشریه نسخه‌های خطی» کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران (با همکاری محمدتقی دانش‌پژوه)، ریاست کتابخانه دانش‌سرای عالی، ریاست کتابخانه ملی (تاسیس شعبه ایران‌شناسی - ایجاد کتاب‌شناسی ایران و آغاز فهرست‌نگاری نسخه‌های خطی آن‌جا به‌همت عبدالله انوار)، بازگشت به دانشگاه تهران و ریاست مرکز تحقیقات کتاب‌شناسی، فهرست‌نگاری مجموعه کتاب‌های چاپی فارسی دانشگاه‌ هاروارد (آمریکا)، مدیر فنی دوره کتابداری «شورای خواندنی‌های نوسوادان» (کمیسیون ملی یونسکو)، ریاست اداره انتشارات و روابط فرهنگی، ریاست کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران، تدریس نهادهای اجتماعی تاریخ ایران در دانشکده علوم اجتماعی، تأسیس مجله «کتابداری» - نشریه کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران -، ریاست مرکز ملی کتاب وابسته به کمیسیون ملی یونسکو، دانش‌یاری و سپس استادی رشته تاریخ (اسناد تاریخی و تاریخ‌های محلی) در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، همچنین تدریس در دانشکده علوم تربیتی (نسخه‌های خطی در رشته کتابداری)، مدیریت مجله «ایرانشناسی» - نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران -، دبیری ثابت کنگره تحقیقات ایرانی (نه دوره سالانه)، سرپرستی انتشارات موقوفات دکتر محمود افشار، تاسیس «سازمان کتاب» (به‌طور مستقل)، انتشار مجله «آینده» (از دوره پنجم آن به‌مدت 15 سال)، ایجاد نام‌واره «دکتر محمود افشار»، تدریس در دانشگاه برن (سوییس)، فهرست‌نگاری نسخه‌های خطی فارسی کتابخانه ملی اتریش (وین)، و ایجاد «دفتر تاریخ» برای نشر اسناد و رساله‌های کوچک از انتشارات بنیاد موقوفات، از جمله فعالیت‌های این محقق است.

افشار مردی‎ است که همه از او به کوشایی و نیکی یاد می‏‌کنند. جایزه‌‏ای نیز به نام این ادیب راه‌اندازی شده که به بهترین رساله در رشته کتابداری تعلق می‌گیرد.

«اسکندرنامه»، «انجونامه»، «پرونده صالح»، «گاه‌شماری در ایران قدیم»، «ریاض‌الفردوس» و «جستارها درباره نسخه خطی» ازجمله نزدیک به 300 عنوان کتاب منتشرشده افشار در حوزه‌های تصحیح، تألیف و ترجمه‌اند.

ایرج افشار 18 اسفندماه سال 1389 درگذشت.

انتهای پیام