شاهین آریامنش، سردبیر مجله‌ ایران‌شناسی مارلیک مطرح شدن بحث ساماندهی بورس اموال تاریخی را یک دید سودجویانه و عتیقه محورانه دانست که در سده‌های 19 و 20 میلادی وجود داشته است.

این باستان‌شناس در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری ایسنا قرار داده، درباره‌ راه‌اندازی «ساماندهی بورس اموال تاریخی» که 18 شهریور امسال در یک همایش در کاخ نیاوران و توسط سعید شیرکوند، معاون سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مطرح شده بود، آورده است؛

«متاسفانه بحث ساماندهی بورس اموال تاریخی، نشان می‌دهد دید برخی از مدیران به میراث فرهنگی و اموال تاریخی، یک دید سودجویانه و عتیقه‌محورانه است، نه فرهنگی و علمی این نوع صحبت‌ها افراد را به یاد دید عتیقه‌محورانه‌ی باستان‌شناسان خارجی در سده‌ی نوزده و اوایل سده‌ی بیست میلادی می‌اندازد.

صحبت‌های آقای شیرکوند بسیار ضد و نقیض است. از طرفی می‌گوید که آثار تاریخی متعلق به فرد و شخص خاصی نیست چون متعلق به یک ملت است و باید از آن محافظت شود، از طرف دیگر خواستار راه‌اندازی بورس آثار تاریخی می‌شود تا چوبی بر بساط میراث فرهنگی بخورد.

راه‌اندازی بورس آثار تاریخی نه تنها کمکی به خارج‌شدن آثار تاریخی از پستوها نخواهد کرد، بلکه باعث می‌شود حفاران غیرمجاز بیش از پیش به جان محوطه‌های باستانی و تاریخی بیفتند. از سویی، قاچاقچی آثار تاریخی مگر ممکن است آثاری را که می‌تواند با خارج‌کردن از ایران در برابرش هزاران و بلکه میلیون‌ها دلار و پوند و یورو بگیرد را به بورس آثار تاریخی بیاورد تا در برابر عرضه‌ی آن ریال و تومان دریافت کند.

به جای چنین طرح‌ها و برنامه‌هایی باید به فکر آموزش و شیوه‌ی مواجهه مردم با آثار تاریخی و فرهنگی و افزایش سطح آگاهی مردم نسبت به میراث فرهنگی باشیم و به آنان بیاموزانیم که اشیای تاریخی، میراث و هویت یک ملت است که نباید به آن چوب حراج زد.

به جای اینکه با ترفند بورس فروش آثار تاریخی به فکر خارج کردن اشیا تاریخی از پستوها باشیم، باید با تشویق مردم به اینکه آثار تاریخی و فرهنگی، میراث یک ملت است و باعث سرافرازی‌شان می‌شود، تلاش کنیم که مردم داوطلبانه اشیایی که در پستوها دارند را به میراث هدیه کنند تا نخست باستان‌شناسان و پژوهشگران روی آنها مطالعه و پژوهش کنند و سپس به نمایش همگانی درآید تا همگان به ایران و نیاکان و میراث‌شان ببالند. مگر نه این است که هر ازگاهی در خبرها می‌خوانیم که افراد میراث‌دوست و فرهنگ دوست تنگی یا جامی یا شی تاریخی را به میراث هدیه داده‌اند.

باید دید عتیقه‌محوری مردم و همچنین برخی از مسئولان نسبت به آثار تاریخی را عوض کرد و به آنان آموخت که آثار فرهنگی و تاریخی، اشیای عتیقه و لوکس نیستند بلکه دستاوردهای بشری‌اند که نیازمند پژوهش و تحقیق هستند.

افزون بر فعالیت‌های مدنی و آموزش به مردم، باید با گسترش ماموران حفاظت میراث فرهنگی، جلوی قاچاق و تخریب آثار و اشیای تاریخی را گرفت وگرنه راه‌اندازی بورس آثاری تاریخی فاجعه‌ای برای میراث فرهنگی و اموال تاریخی ایران است.»

انتهای پیام