همواره ممکن است بر روی گران‌بهاترین رخدادهای تاریخی گرد و غباری از فراموشی و تحریف بنشیند و آن را بی‌ارزش و گاه ضدارزش جلوه دهد.یکی از این گران‌بهاترین رخدادها، بازه زمانی هشت سال دفاع مقدس است که اگر از آن غافل شویم، دست‌خوش آسیب‌هایی همچون «فراموشی» یا «تحریف» خواهد شد.

به گزارش خبرنگار سرویس«فرهنگ حماسه» خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، یکی از ویژگی‌های مهم تاریخ این است که نمی‌توان و معارف یا آموزه‌های آن را در محیط مصنوعی آزمایشگاه بازسازی و تجربه‌ کنیم. از همین رو این ضرورت احساس می‌شود که همواره نسبت به پاسداری از وقایع مهم تاریخی و دستاوردهای معرفتی آن در ابعاد مختلف،برای پیشگیری از «فراموشی» و«تحریف» تلاش کنیم.

انقلاب اسلامی ایران و جنگ تحمیلی عراق علیه ایران دو واقعه مهم تاریخ معاصر به شمار می‌آیند که ابعاد مختلف آن باید سینه به سینه به نسل‌های آینده منتقل شود. از جمله راهکارهای ماندگاری این دو رخداد بزرگ تاریخی، نگارش کتاب، روایت‌گری و سفر به جغرافیای جنگ است که باید به آن توجه کرد.این نکته را هم باید در نظر داشته باشیم که حرکت درست در راستای ماندگاری تاریخ به ویژه استفاده از روایت برای کسانی که آن بخش تاریخ را از نزدیک لمس نکرده یا حتی آغاز رندگی‌شان به بعد از واقعه‌ای برمی‌گردد که قصد روایت آن را داریم.

در همین رابطه سرهنگ جلال قربانی- مدیرکل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان زنجان- درباره چگونگی روایت‌گری راویان دفاع مقدس می‌گوید:آنها باید به این مساله آگاه باشند که مخاطبانشان از طیف‌های مختلف هستند. معمولا زائرانی که در مناطق عملیاتی جنگ تحمیلی حضور می‌یابند عقاید اجتماعی، مذهبی، سیاسی و فرهنگی متفاوتی دارند برای همین باید بتوانند به گونه‌ای وقایع هشت ساله جنگ تحمیلی را شرح دهند که آن‌ها اقناع شوند.

وی خاطر نشان می‌کند: بهترین روش برای اقناع مخاطبان این است که راویان همه ابعاد سیاسی، فرهنگی، نظامی، عاطفی و تکنیکی را برای زائران بازگو کنند. این امر عملی نمی‌شود مگر آنکه اساسنامه‌ای مدون تدوین شود که راویان در چارچوب آن به روایتگری بپردازند. متاسفانه فقدان این اساسنامه یکی از ضعف‌ها در روایتگری محسوب می‌شود.

قربانی همچنین با اشاره به وجود اغراق و تحریف در رابطه با وقایع جنگ تحمیلی اظهار می‌کند: راویان باید به شدت از این موضوع پرهیز کنند. اینکه گاهی عنوان می‌شود رزمنده‌ای دو گردان از عراقی‌ را در هم کوبید یا در شکم کوسه تعداد زیادی پلاک پیدا شده است نادرست است و با منطق جور درنمی‌آید چرا که عراقی‌ها آن قدر ضعیف نبوده‌اند. بیان این موضوعات تنها ارزش کاری رزمندگان را کاهش می‌دهد. بنابراین بهتر است زائران در زمان برخورد با اینگونه راویان، به آن‌ها تذکر دهند.

همچنین سردار خلیل کیانی - فرمانده سابق تیپ انصار رسول (ص)- نیز می گوید: رزمندگانی که بازماندگان آن برهه حساس از تاریخ دفاع ایران در مقابل ارتش بعثی عراق هستند بهترین افراد برای روایتگری هستند چرا که جنگ و سختی‌های آن را از نزدیک حس و لمس کرده‌اند.

این فرمانده تحریف و غلو را از جمله آسیب‌های پیش روی روایتگری برشمرد و گفت: به عنوان مثال نباید نقاط قوت و پیروزی‌هایمان را در هشت سال جنگ تحمیلی برجسته و نقاط ضعفق و شکست‌هایمان را پنهان کنیم. بنابراین این آسیب‌ها به دلیل فقدان تجربه، امکانات و آموزش اصولی راویان بروز می‌کند.

این رزمنده اضافه می‌کند: برای بقای فضای از خودگذشتگی و ایثار و پایمردی رزمندگانی که در دفاع مقدس از اسلام و میهن جهاد کردند، علاوه بر تاریخ شفاهی‌ای که از رزمندگان گرفته می‌شود نیازمند یک مجموعه مکتوب و فیلم‌های مستند هستیم تا بتوانیم به نسل جدید جهت‌دهی فکری دهیم. همچنین هر آنچه که در جنگ تحمیلی رقم خورده است را باید برای جوانان و علاقه‌مندان بیان کنیم. البته لازمه این کار این است که مخاطبان و جوانان در مناطق عملیاتی حضور یابند و از نزدیک با این مکان‌ها آشنا شوند.

سردار کیانی درپایان تاکید می‌کند: سیاست‌گذاری در چارچوب بیان حقایق جنگ خوب است چرا که باعث می‌شود راوی از محدوده عملکرد خود خارج نشود. یکی از ملزومات سیاست‌گذاری را می‌توان در برگزاری کلاس‌های آموزشی برای ارتقای راویان عنوان کرد تا به گونه‌ای تربیت شوند که بتوانند در سطح درک مخاطب خود روایت مناطقی از حماسه‌های رقم خورده بیان کنند.

در ادامه سرهنگ محمدعلی عباسی، مسئول پیشین راویان سپاه استان کرمانشاه با اشاره راویان راهیان نور می گوید: همواره در اردوهای راهیان نور دو نوع راوی وجود دارد. یک نوع از راویان افرادی هستند که به صورت ثابت در نقاط یادمانی مستقر هستند و به همه مباحث مربوط منطقه محل استقرار به صورت تخصصی آگاهی دارند. نوع دیگر راهیان، روایت‌گرانی هستند که اصطلاحا به آن «اتوبوسی» می‌گوییم چرا که همواره کاروان از آغاز حرکت به سوی سرزمین‌های نور تا پایان همراه گروه هستند. این راویان معمولا دامنه روایتگری‌شان وسیع‌تر و نقشی که ایفا می‌کنند تأثیرگذارتر خواهد بود چرا که مدت زمان بیشتری را همراه کاروان هستند.

سرهنگ عباسی خاطرنشان می کند: شاخصه اصلی یکی راوی، مخاطب‌شناسی است. در صورتی که راوی این ویژگی را نداشته باشد به سختی می‌تواند مطلب و مفاهیم مورد نظرش را به مخاطبان منتقل کند. از سوی دیگر ممکن است مخاطبان برداشت سطحی از وقایع جنگ تحمیلی داشته باشند بنابراین یک راوی باید از فن بیان خوبی نیز برخوردار باشند تا بتواند ذهن دانش‌آموزان را هنگام روایت‌گری اقنا کند.

این رزمنده دوران دفاع مقدس با اشاره به یکی از آسیب‌های روایت‌گری اضافه می‌کند: نباید برای برانگیختن احساسات مخاطبان مطالب غیرواقعی را بیان کنیم. این کار نوعی آسیب است و موجب تحریف تاریخ هشت سال دفاع مقدس خواهد شد.

وی در پایان یادآور شد: پس از حضور کاروان‌های راهیان نور دانش‌آموزان رفته رفته در مدت زمانی که هستند متحول می‌شوند؛ این تحول درونی می‌تواند مقدمه انتخاب یک سبک زندگی باشد که شهدا آن را خلق کرده‌اند بنابراین باید همه مسئولان دست به دست یکدیگر بدهند تا زمینه پایداری این حالت را در زائران حفظ کنند. چرا که راویان پس از پایان اردو همراه آنها نیستند. اگر این روحیه در آن‌ها بوجود آید خودش عاملی می‌شود تا زائران برای تجدید پیمانی که با شهدا بسته‌اند باردیگر به مناطق عملیاتی بروند و حتی دوستان خود را هم به حضور در مناطق عملیاتی تشویق کنند.

انتهای پیام