یک دوست‌دار میراث فرهنگی در مطلبی، نسبت به وضعیت نامناسب «کاخ اردشیر» در شهرستان فیروزآباد استان فارس و پیش‌روی روستای واقع در نزدیکی آن هشدار داده است.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، سیاوش آریا در این مطلب آورده است: «کاخ اردشیر بابکان پیروزآباد در استان پارس باز هم خبر ساز شد. در دو سال گذشته، دشواری‌های بسیاری گریبان این یادمان نیاکانی را گرفته است. اگر در گوگل جست‌وجو کنیم، خواهیم دید که دشواری‌های پیش روی این یادمان بسیار زیاد هستند.

یک روز پوشش گیاهی و درختچه‌های کاخ به‌دست بی‌خردان و برخی بومیان به آتش کشیده می‌شود، دگر روز ساخت‌وسازهای روستای «آتشکده» گسترش می‌یابد و منظر دیداری بنا را خدشه‌دار می‌کند؛ اما مهم‌ترین چالش درباره‌ی این بنای کهن ساسانی، گورستان افراد بومی روستای «آتشکده» است.

دفن مردگان در کنار کاخ اردشیر

جریان از این قرار است که 10 تا 15 سال پیش که سازمان میراث فرهنگی گرداگرد این بنا را دورچینی (فنس‌کشی) می‌کرد و عرصه و حریم برای آن مشخص کرد، زمین‌های کشاورزان و روستاییان در عرصه‌ی این بنا جای گرفته بود و سازمان با آن‌ها پیمان بسته بود که زمین‌های جایگزین در منطقه‌ای دیگر به آن‌ها داده یا بهای آن را پرداخت می‌کند.»

او در ادامه تصریح کرده است: «شوربختانه پس از گذشت این همه سال، سازمان میراث فرهنگی به پیمان و وعده‌های خود عمل نکرده و مردم روستای «آتشکده» مرده‌های خود را در عرصه‌ی کاخ اردشیر به خاک می‌سپارند تا بهایی را برای زمین مردگان‌شان پرداخت نکنند. جالب آنجاست که سازمان میراث فرهنگی هم با آن مخالفتی نکرده و در واقع، پروانه‌ی این کار را به آن‌ها داده است!

در 27 فروردین سال گذشته، مسعود علویان‌صدر - معاون میراث فرهنگی کشور - در گفت‌وگو با ایسنا، پس از بازدید از کاخ اردشیر بیان کرد که طرح هادی، طرح جایگزینی گورستان روستای «آتشکده» بررسی شده و به‌زودی این گورستان به جای دیگری منتقل می‌شود. معاون میراث فرهنگی حتی از همکاری با بنیاد مسکن و شهرسازی سخن گفته و در پایان اظهار کرده بود که اجازه‌ی خاکسپاری و ساخت‌وساز در عرصه و حریم این بنای ملی را نمی‌دهیم.

تابلوی معرف «گلزار شهدا آتشکده»

اما با همه‌ی این سخنان و اظهارات مسوولان فرهنگی کشوری و استانی، باز هم شاهد خاکسپاری در عرصه‌ی این یادمان ملی هستیم! این در حالی است که پرونده‌ی کاخ اردشیر بابکان در فهرست انتظار برای ثبت سازمان یونسکو است. به باور کارشناسان میراث فرهنگی و با توجه به دشواری‌های پیش رو، محال است این یادمان ثبت جهانی شود و این پرونده برگشت داده می‌شود.»

وی همچنین در ادامه‌ی مطلب خود اظهار کرده است: «در این‌باره، دکتر محسن جاوری - باستان‌شناس - گفت: کاخ اردشیر پیروزآباد یکی از یادمان‌های نخستین باقی‌مانده از زمان ساسانیان است که از دیدگاه‌های مهرازی (معماری) و هنر، از جایگاه با ارزشی برخورداراست.

این استاد دانشگاه تهران ادامه داد: با توجه به این‌که این بنا عرصه و حریم ویژه‌ی خود را به‌عنوان یک بنای تاریخی دارد، بنابراین از دیدگاه حفاظتی هرگونه خدشه به حریم یا فعالیت جانبی که در محدوده‌ی عرصه‌ی آن انجام می‌شود، باید کاملا هدفمند و در راستای دنباله‌ی زندگی بازمانده، مدیریت شود.

او اظهار کرد: متأسفانه تدفین‌هایی در محدوده‌ی این بنا انجام شده که در درجه‌ی نخست، با توجه به کندن گور در عرصه‌ی آن و ویرانی لایه‌های باستانی، با قانو‌ن‌های موجود مغارت دارد.

سنگ قبرهای سیاه به‌تازگی اضافه شده‌اند

جاوری گفت: این فعالیت همگانی (عمومی) مغایر با آرمان این بنا به‌عنوان یک یادمان تاریخی است. بنابراین برای تضمین ادامه‌ی زندگی در این بنا، لازم است هرچه زودتر از ادامه‌ی این کَرده (عمل) مخرب جلوگیری به عمل آید و برای خاکسپاری مردگان مردم بومی از مکان دیگری استفاده شود.

این باستان‌شناس افزود: این امکان وجود دارد که خاکسپاری در اطراف کاخ اردشیر نوعی میثاق باستانی و یک باور بومی باشد که در این صورت، لازم است در یک پژوهش و تحقیق مردم‌شناسی، مدارک مربوط ثبت و ضبط شود؛ اما به هر روی، توجیهات لازم به مردم بومی نیز باید القا شود.

اکنون باید چشم به راه بود و دید که آیا مسولان فرهنگی کشور باز هم با وعده و وعیدهای خود به سادگی از کنار این رویداد مانند سال گذشته می‌گذرند یا این‌که دولت تازه گوشه‌چشمی هم به آن می‌اندازد؟

کاخ اردشیر بابکان در 10 کیلومتری شهرستان پیروزآباد و در 100 کیلومتری جنوب خاوری (شرقی) شیراز قرار دارد. از این کاخ 1800 ساله ساسانی به‌عنوان کهن ترین کاخ گُنبددار ایرانی نام برده شده است.»

انتهای پیام

پیش‌روی ساخت‌وسازها

دفن مردگان در کنار کاخ اردشیر