دور سوم تخریب «منقل‌خانه‌ها» در شهر شیراز که بخش عمده‌ای از آن‌ها در بافت تاریخی این شهر قرار دارد،‌ آغاز شد و حدود 10 خانه‌ی قدیمی در محله‌ی «سنگ‌سیاه» به‌جرم تجمع معتادان در آن‌ها و احتمالا ناتوانی مسوولان از جمع‌آوری این افراد از محله‌های تاریخی تخریب شدند.

البته این موضوع پیش از این (شهریور امسال) نیز توسط یک عضو شورای شهر شیراز - ابراهیم شعرا - مطرح شد. او با اشاره به بازدیدی که از محله‌ی تاریخی - فرهنگی شیراز داشته است، گفت: در محدوده‌ی محله‌های سنگ‌ سیاه، بازارچه حاج‌ زینل، بازارچه ارامنه و اطراف مسجد سیاوشان و حرم سیدتاج‌الدین غریب و آرامگاه سیبویه، شاهد صحنه‌هایی مشمئزکننده و دلخراش بودیم که روح و روان هر انسان اصیل و دلسوزی را می‌آزارد.

او همچنین پیشنهاد کرد که شهرداری طرح جامع بافت قدیم را در این محلات اجرا و مسیرها را از بن‌بست خارج کند. نیروی انتظامی نیز پاسگاهی در این نقطه از شهر تأسیس و با برقراری گشت‌های منظم، امنیت را از خلاف‌کاران سلب کند.

در همین زمینه، هوشنگ اسفندیاری‌پور - کارشناس حوزه‌ی میراث فرهنگی - در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، اظهار کرد: متأسفانه حدود 60 تا 70 درصد خانه‌های قدیمی و ارزشمند بافت تاریخی شیراز با مشکل تجمع معتادان در آن‌ها مواجه‌اند؛ مشکلی که به یک ناهنجاری اجتماعی تبدیل شده و رسیدگی نکردن به این بناهای ارزشمند و قدیمی توسط متولیان بناهای تاریخی و مالکان‌شان، بی‌سروسامان بودن و حضور معتادان در این خانه‌ها،‌ چهره‌ی بافت تاریخی شیراز را زشت کرده است.

تخریب بافت قدیمی با برچسب «منقل‌خانه»

او خانه‌ی قاجاری و ارزشمند «تومانی» در یکی از گذرهای بافت تاریخی شیراز را از جمله خانه‌های ارزشمندی دانست که در طرح جمع‌آوری معتادان شیراز و تخریب «منقل‌خانه‌ها» با خاک یکسان شد و ادامه داد: اگر می‌خواهند چنین کاری را انجام دهند، باید همه‌ی فضای خانه را با خاک یکسان و آن محدوده را صاف کنند، تا هیچ نخاله‌ی ساختمانی هم در آن فضا برای حضور دوباره‌ی معتادان وجود نداشته باشد؛ اما مسوولان با تخریب خانه‌های ارزشمند حتی خانه‌های قدیمی و فرسوده، صورت‌مسأله را پاک می‌کنند،‌ در صورتی که مشکل اصلی، حضور افراد معتاد در منطقه است.

وی با بیان این‌که از حدود هفت سال پیش تا کنون هیچ اقدام خاصی برای سامان‌دهی و مرمت بناهای تاریخی در بافت تاریخی شیراز انجام نشده است،‌ افزود:‌ در وضعیت کنونی به‌نظر می‌رسد مسوولان شهر شیراز یا در خواب‌اند یا خود را به خواب زده‌اند.

به گزارش ایسنا،‌ نکته‌ای که در این میان جای توجه دارد تعریف «منقل‌خانه» است که این روزها برخی خانه‌های قدیمی شیراز با این برچسب تخریب می‌شوند.

تخریب بافت قدیمی شیراز

محمد میرشکرایی - مردم‌شناس - اصطلاح «منقل‌خانه» را نامی جدید در معماری ایرانی دانست و گفت: «منقل‌خانه» هیچ‌گاه جزیی از معماری بناهای ایرانی نبوده، البته ممکن است در گذشته یک شخص ثروتمند، بخشی از خانه‌اش را به کشیدن مواد مخدر می‌گذاشت، اما چنین نامی به آن بخش‌ها داده نمی‌شد.

او تأکید کرد: تا جایی که تا کنون پژوهش و بررسی شده است، حتی کشورهای همسایه‌ی ایران و حوزه‌ی خلیج فارس که معمولا فرهنگی نزدیک به فرهنگ ایرانی دارند، چنین اصطلاحی را ندارند.

ناصر حدادی - پژوهشگر تهران قدیم - نیز در این زمینه به خبرنگار ایسنا گفت:‌ امکان این‌که کسی جایی را برای استفاده از منقل، نه با هدف دم کردن چایی اختصاص دهد، وجود دارد؛ اما در معماری ایرانی چنین مکان‌هایی را نداشته‌ایم.

حال باید بررسی شود که در این جریان، چه کسی مقصر است؟ متولیان خانه‌های ارزشمند، اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان فارس،‌ شهردار بافت تاریخی شیراز یا نیروی انتظامی، شهرداری و ...؟ آیا بهتر نیست به‌جای پاک کردن صورت‌ مسأله، به حل مشکل اعتیاد و سامان‌دهی این‌گونه افراد پرداخته شود و نیروهای انتظامی که این روزها با بولدوزر به کوچه‌های شیراز رفته، با ابزارهای دیگری امنیت و سلامت را به این خانه‌ها بازگرداند؟ یا مثلا اگر معتادان بعد از این، در پارک‌ها و دستشویی‌های عمومی جمع شوند، قرار است بولدوزرها این مکان‌ها را هم شخم بزنند؟!

انتهای پیام

تخریب بافت قدیمی شیراز

تخریب بافت قدیمی شیراز